یک هفته بعد از توقف درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل با میانجی‌گری آمریکا، خبرگزاری آسوشیتد پرس به تبعات جنگ خونین ۱۲ روزه‌ای پرداخته است که خاورمیانه و جهان را در آستانه تنش شدید قرار داده بود.
آگهی
این صلح شکننده، که آمریکا تنها یک روز پس از انداختن بمب‌های ۱۴ تُنی سنگرشکن بر سه سایت کلیدی هسته‌ای ایران به طرفین تحمیل کرد، فعلا برقرار مانده است. با این حال بسیاری از مسائل هنوز نامشخص‌اند.
اینکه برنامه هسته‌ای ایران تا چه اندازه عقب رانده شده همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
احتمال ازسرگیری مذاکرات صلح میان ایران و آمریکا مشخص نیست و اینکه آیا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، می‌تواند از این موقعیت برای متقاعد کردن دولت بنیامین نتانیاهو و گروه حماس به یک توافق آتش‌بس و تبادل گروگان بهره ببرد، سؤالی بی‌پاسخ مانده است.
در ادامه نگاهی داریم به آنچه هنوز نمی‌دانیم:
برنامه هسته‌ای ایران چقدر آسیب دیده است؟
دونالد ترامپ می‌گوید سه هدف مورد حمله آمریکا «نابود شده‌اند». وزیر دفاع او هم از «تخریب کامل» سخن گفته است.
با این حال گزارش اولیه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا نشان می‌دهد که حملات به سایت‌های فردو، نطنز و اصفهان خسارات قابل توجهی وارد کرده، اما تأسیسات را به طور کامل نابود نکرده‌اند.
رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که این سه سایت هسته‌ای ایران با «قابلیت‌هایی در زمینه تبدیل و غنی‌سازی اورانیوم به‌طور قابل‌توجهی تخریب شده‌اند»، اما برخی بخش‌ها همچنان سالم مانده‌اند.
وی افزود: «اگر ایران بخواهد، می‌تواند مجددا این فعالیت‌ها را از سر بگیرد». ارزیابی کامل تنها در صورتی ممکن است که ایران به بازرسان بین‌المللی اجازه دسترسی دهد.
آینده روابط ایران و آمریکا چگونه خواهد بود؟
پس از آتش‌بس، دونالد ترامپ از احتمال کاهش تحریم‌ها سخن گفت و پیش‌بینی کرد که اگر ایران برنامه هسته‌ای‌اش را متوقف کند، می‌تواند «کشوری تجارت‌محور» شود. اما این فضای خوش‌بینانه خیلی زود از بین رفت.
علی خامنه‌ای در نخستین سخنرانی خود پس از آتش‌بس ادعا کرد که ایران «سیلی به صورت آمریکا زد». ترامپ نیز در پاسخ گفت رهبر ایران باید بپذیرد که «به‌شدت شکست خورده‌اند» و اعلام کرد که فعلا هیچ بررسی برای کاهش تحریم‌ها صورت نمی‌گیرد.
مقام‌های کاخ سفید می‌گویند گفت‌وگوهایی غیررسمی برای ازسرگیری مذاکرات در جریان است. اما عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، می‌گوید توافقی در این زمینه وجود ندارد. هنوز معلوم نیست آیا ایران آمادگی بازگشت به میز مذاکره را دارد، به‌ویژه اگر آمریکا بر توقف کامل غنی‌سازی حتی برای مصارف صلح‌آمیز، پافشاری کند.
نقش علی خامنه‌ای چه خواهد بود؟
سن بالا و ظاهر ضعیف‌تر خامنه‌ای در سال‌های اخیر، گمانه‌هایی درباره میزان کنترل او بر سیاست خارجی و پاسخ‌های نظامی ایران به همراه داشته است.
با این حال با وجود اینکه وی هفته‌های اخیر را در پناهگاه گذرانده، نشانه‌ای از کاهش نفوذ او در ساختار حکومت و نیروهای نظامی به چشم نمی‌خورد.
علی خامنه‌ای سه برابر طولانی‌تر از آیت‌الله خمینی حکومت کرده و نظام «ولایت فقیه» را بیش از پیش تثبیت کرده است. وی در کنار آن، سپاه پاسداران را به مهم‌ترین بازیگر نظامی و سیاسی کشور تبدیل کرده است.
آیا ایران ممکن است پاسخ بدهد؟
حمله موشکی ایران به یک پایگاه آمریکا در قطر، به‌عنوان اقدامی نمادین و «برای حفظ وجهه» از سوی کاخ سفید تفسیر شد. این حمله از پیش اطلاع داده شده بود و به‌راحتی دفع شد.
با این حال تهدید ایران در حوزه جنگ سایبری همچنان جدی است. هکرهای وابسته به تهران پیشتر بانک‌ها، شرکت‌های دفاعی و صنایع نفتی آمریکا را هدف قرار داده‌اند، هرچند تا به حال زیرساخت‌های حیاتی را مختل نکرده‌اند.
وزارت امنیت داخلی آمریکا هفته گذشته هشدار عمومی درباره افزایش تهدیدات سایبری ایران صادر کرد و از شرکت‌های مرتبط با زیرساخت‌هایی چون آب، انرژی و حمل‌ونقل خواست هوشیار باشند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آیا آتش‌بس ایران و اسرائیل دوام خواهد داشت؟
این صلح همچنان بسیار شکننده است. بلافاصله پس از حملات، دونالد ترامپ با بنیامین نتانیاهو تماس گرفت و به او گفت انتظار حمله نظامی بیشتر از سوی آمریکا نداشته باشد.
با این وجود نخست‌وزیر اسرائیل به صراحت گفت اگر ایران دوباره تلاش کند برنامه هسته‌ای خود را احیا کند، این کشور بار دیگر حمله خواهد کرد.
این توافق بدون هیچ تضمینی از سوی تهران برای توقف برنامه هسته‌ای‌اش بسته شده است. علی خامنه‌ای ادعا کرده حملات «هیچ آسیب مهمی» به تأسیسات هسته‌ای وارد نکرده‌اند.
دونالد ترامپ در عین حال گفت که فکر نمی‌کند ایران فعلا به دنبال احیای برنامه هسته‌ای باشد. اما از ایران خواست اجازه بازرسی بین‌المللی، از جمله از سوی آژانس انرژی اتمی یا نهادی مورد تأیید، را بدهد.