سلامت پاپ فرانسیس، رهبر ۸۸ ساله مسیحیان کاتولیک جهان، بهبود جزئی یافته، اما او همچنان در بیمارستان بستری است و به همین دلیل پرسشهایی درباره توانایی او برای ادامه انجام وظایفش مطرح است.
در واقع موضوع سلامت پاپ فرانسیس از ۱۴ فوریه تاکنون به یکی از موضوعات اصلی بحث در محافل مذهبی جهان تبدیل شده است. او تاکنون با فراز و نشیبهای بسیاری در وضعیت سلامتیاش مواجه بوده و دو بار دچار بحران شدید تنفسی شده است، تا جایی که مجبور به استفاده از دستگاه تهویه مکانیکی غیرتهاجمی شد.
تردیدها و گمانهزنیها درباره ادامه فعالیت پاپ فرانسیس به ویژه از آنجایی بیشتر شده است که پاپ بندیکت شانزدهم در سال ۲۰۱۳ به دلیل وضعیت جسمانی خود از مقام پاپی کنارهگیری کرد، رخدادی که در ۶۰۰ سال اخیر در کلیسای کاتولیک بیسابقه بوده است.
کنارهگیری یا استعفا؟
معمولا در مورد پاپ از اصطلاح «کنارهگیری» به جای «استعفا» استفاده میشود، زیرا برخلاف مقامات دیگر که استعفا میدهند، پاپ نیازی به تأیید هیچ مقام بالاتری برای کنارهگیری از سمت خود ندارد.
مطابق ماده ۳۳۲ قانون کلیسای کاتولیک، کنارهگیری از مقام پاپی باید «آزادانه و بهطور رسمی اعلام شود» تا معتبر باشد.
پاپ فرانسیس در مارس ۲۰۱۳ به مقام پاپی منصوب شد و در سال ۲۰۲۲ اعلام کرد به محض این که احساس کند قادر به انجام وظایف خود نیست، از این مقام کنارهگیری خواهد کرد. بااینحال، او تأکید کرده بود که کنارهگیری از مقام پاپی «نباید به یک مد یا روند عادی تبدیل شود».
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
کاردینال ایتالیایی، جانفرانکو راوازی، رئیس سابق شورای پاپی فرهنگ، در پاسخ به احتمال کنارهگیری پاپ گفته است که او تنها در صورتی ممکن است کنار برود که تواناییاش برای «برقراری ارتباط مستقیم، فوری و قاطع» مختل شود.
این احتمال پس از آن تقویت شد که واتیکان در ۲۵ فوریه اعلام کرد که پاپ فرانسیس در حالی که در بیمارستان جمِلی بستری بود، برای یک جلسه «کانسیستوری کاردینالها» فراخوان داده، هرچند تاریخ مشخصی برای این جلسه تعیین نشده است.
کانسیستوری چیست؟
نشست کاردینالها که در رم به ریاست پاپ برای رسیدگی به موضوعات مهم تشکیل میشود و تقریبا معادل سنا است، «کانسیستوری» یا «شورای کاردینالها» نام دارد.
پاپ فرانسیس از بیمارستان جمِلی که در آن بستری بود، کاردینالها را به کانسیستوری فراخوانده است. شباهت این موضوع با جلسهای که در ۱۱ فوریه ۲۰۱۳ برگزار شد و طی آن پاپ بندیکت شانزدهم از مقام خود کنارهگیری کرد، توجه بسیاری را جلب کرده و باعث افزایش گمانهزنیها شده است.
دو نوع کانسیستوری وجود دارد:
۱. کانسیستوری فوقالعاده که برای مشاوره با کاردینالها در مورد مسائل مهم کلیسای کاتولیک تشکیل میشود.
۲. کانسیستوری عادی که برای بررسی و تصمیمگیری درباره موضوعات مهم کلیسا به کار میرود.
کاخ واتیکان به طور معمول هر سال یک کانسیتوری تشکیل میدهد. بنابراین، لزوماً نمیتوان از تشکیل آن نتیجه گرفت که پاپ فرانسیس تصمیم به کنارهگیری گرفته است.
مجمع انتخاب پاپ
در صورت کنارهگیری یا درگذشت پاپ، کانکلاو یا مجمع انتخاب پاپ برگزار میشود که در واقع شامل گروهی از کاردینالهای رأیدهنده برای انتخاب پاپ جدید است. این انتخابات در مکانی بسته و معمولاً در کلیسای سیستین در واتیکان برگزار میشود.
برای انتخاب پاپ جدید، کاندیدای موردنظر باید حداقل دو سوم آرای کاردینالها را کسب کند. روند انتخاب مجمع میتواند زمانبر باشد؛ برای مثال، در سال ۲۰۰۵ دو روز و در سال ۱۹۲۲ پنج روز طول کشید.
آرای کاردینالها پس از هر دور از رایگیری سوزانده میشود. مادهای نیز به این اوراق زده میشود که رنگ دود خارج شده از دودکش را تعیین میکند. دود سیاه به معنای این است که رایگیری بدون نتیجه بوده است اما دود سفید به معنای انتخاب پاپ جدید است.
در گذشته، حاکمان برخی کشورها میتوانستند برای انتخاب یک کاردینال خاص، وتو اعمال کنند، اما اکنون قوانین در این خصوص تغییر کرده است.
کاردینالهای رأیدهنده
در فرآیند انتخاب پاپ جدید، تنها کاردینالهای رأیدهنده مجاز به شرکت در مجمع هستند. طبق آخرین اطلاعات از واتیکان در اول مارس ۲۰۲۵، شورای کاردینالها شامل ۲۵۲ کاردینال است که از این میان، ۱۳۷ نفر که زیر ۸۰ سال سن دارند، واجد شرایط رأی دادن در مجمع انتخاب هستند و ۱۱۵ نفر دیگر حق رأی ندارند.
بیشتر کاردینالهای رأیدهنده، یعنی ۵۴ نفرشان اهل اروپا هستند. در میان ۱۳۷ عضو رأیدهنده مجمع کاردینالها از جمله ۶ نفر فرانسوی و ۱۹ نفر ایتالیایی حضور دارند. همچنین ۲۴ کاردینال از کشورهای اقیانوسیه، ۲۴ نفر از آسیا و ۲۴ نفر از آمریکای لاتین در این کالج حضور دارند.