تفنگ ژ-۳ یکی از معدود سلاح‌هایی است که توانسته از تمام هم‌نسلان خود که در دهه ۱۹۵۰ میلادی ساخته شده‌اند، عمر خدمت بیشتری داشته باشد. با این حال، روند جایگزینی این تفنگ با سلاح‌های مدرن‌تر در ارتش‌های مختلف جهان در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که به‌زودی نقش آن در میدان‌های نبرد کاهش یابد.
آگهی
معاون هماهنگ کننده ارتش ایران روز پنجشنبه نهم اسفند (۲۷ فوریه) اعلام کرد که این نهاد نظامی برای نخستین بار پس از پنجاه سال، سلاح سازمانی نیروی زمینی خود را به یک «سلاح ملی مناسب و برتر» تغییر می‌دهد.
دریادار حبیب الله سیاری گفت: «بعد از ۵۰ سال توانستیم یک سلاح ملی مناسب و برتر از اسلحه ژ-۳ را به عنوان سلاح سازمانی نیروی زمینی ارتش جایگزین کنیم.»
این موضوع در مراسم الحاق تجهیزات سنگین، نیمه سنگین و فوق سنگین نیروی زمینی ارتش ایران، نزاجا به یگان‌های تابعه اعلام شد.
بنابراین، از این پس سلاح نبرد انفرادی «مصاف» جایگزین سلاح «ژ-۳» خواهد شد.
ویژگی‌های «مصاف» ساخت ایران
سلاح ژ ۳ به‌عنوان یکی از سلاح‌های قدیمی و اصلی سازمانی ارتش ایران، سال‌ها در خدمت این نیروهای نظامی بوده است.
بنا به گزارش رسانه‌های داخلی ایران، یکی از دلایل اصلی نیاز به جایگزینی، پیشرفت‌های فناوری در ساخت سلاح‌هایی با دقت و کارآیی بالاتر، وزن کمتر و ظرفیت استفاده از تجهیزات مدرن عنوان شده است.
ویژگی‌های مصاف
سلاح «مصاف» با استفاده از مواد پیشرفته و طراحی ارگونومیک، سبکتر است و این امکان را می‌دهد تا نیروهای نظامی با سرعت و راحتی بیشتری در میدان نبرد عمل کنند.
همچنین، قابلیت نصب تجهیزات اضافی مانند دوربین‌های دید در شب و لیزر، این سلاح را برای عملیات ویژه آماده می‌کند.
گفته می‌شود نواخت آتش این سلاح تا ۷۰۰ تیر در دقیقه و برد موثر آن تا ۳۵۰ متر است.
پروژه جایگزینی مصاف با ژ-۳، از دهه نود خورشیدی آغاز شد، و قصد جایگزینی آن پیش‌تر اعلام شده بود ولی اکنون خبر تسریع تولید و تحویل این سلاح داده شده است.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
سلاح مصاف توسط صنایع دفاع ایران تولید شده است.
سلاح مصاف با احتساب خشاب آن، ۳.۲ کیلوگرم وزن داردو کالیبر آن به اندازه ۵.۵۶ میلی‌متر و ۷.۶۲ میلی‌متر، تقریبا با ابعاد کالیبر ژ-۳ مشابه است.
به گزارش رسانه‌های داخلی، ریل‌های متنوعی برای نصب تجهیزات جانبی مانند دوربین و فلاش‌لایت بر روی سلاح مصاف تعبیه شده است.
قنداق تلسکوپی آن نیز می‌تواند به تنظیم طول سلاح برای تناسب با شرایط مختلف کمک کند.
ژ-۳ تفنگ نیروهای مسلح آلمان غربی
تفنگ «اچ.کی. ژ-۳» ساخت شرکت هکلر و کخ (Heckler & Koch) برای نخستین بار در سال ۱۹۵۹ میلادی (۱۳۳۷ خورشیدی) معرفی شد.
این تفنگ در ابتدا به‌عنوان سلاح استاندارد نیروهای مسلح آلمان مورد استفاده قرار گرفت، اما در طول سال‌ها به کشورهای مختلف صادر شده و به یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین سلاح‌ها در ارتش‌های گوناگون تبدیل شد.
تعداد ژ-۳های تولید شده تا تابستان سال ۲۰۲۱ میلادی به بیش از ۷ میلیون قبضه رسید. دلیل این تولید انبوه، صدور مجوزهای مختلف برای ساخت آن در کشورهای مختلف بود.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
در طول سال‌ها، تفنگ ژ-۳ دستخوش تغییرات و به‌روزرسانی‌های متعددی شد و همچنان یکی از ارکان اساسی نیروهای مسلح آلمان باقی مانده است. این سلاح برای بیش از ۴۰ سال به‌عنوان تجهیزات استاندارد ارتش آلمان مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه در دسامبر ۱۹۹۷ تصمیم بر آن شد که ژ-۳ با تفنگ جدید ژ-۳۶ جایگزین شود.
با این حال، تا به امروز، صدها قبضه از تفنگ‌های ژ-۳ همچنان در انبارهای تسلیحاتی آلمان برای دفاع ملی نگهداری می‌شوند. این سلاح‌ها تحت نگهداری، به‌روزرسانی و سرویس‌های دوره‌ای قرار می‌گیرند و تا زمانی که تصمیم جدیدی درباره آن‌ها گرفته نشود، در زرادخانه‌های نظامی باقی خواهند ماند.
ویژگی‌های فنی و قابلیت‌های ژ-۳
از نظر نرخ آتش، تفنگ ژ-۳ قادر است در هر دقیقه حدود ۶۰۰ گلوله شلیک کند. سرعت اولیه گلوله در هنگام خروج از لوله این سلاح نیز ۸۰۰ متر بر ثانیه است که قدرت و برد بالایی به آن می‌بخشد.
همانند بسیاری از سلاح‌های مدرن، اسلحه ژ-۳ نیز به‌گونه‌ای طراحی شده که مونتاژ و جداسازی آن به‌سرعت و بدون نیاز به ابزار خاصی امکان‌پذیر باشد. در واقع، تنها با باز کردن چهار پین می‌توان این تفنگ را به‌طور کامل از هم جدا کرد.
کدام ارتش‌های جهان از ژ-۳ استفاده می‌کنند؟
با وجود اینکه تفنگ ژ-۳ در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار گرفته و سپس کنار گذاشته شده است، همچنان در برخی از ارتش‌های جهان به کار گرفته می‌شود.
در حال حاضر، این سلاح در ارتش‌های سوئد، آلمان، ترکیه، پاکستان، لتونی و لیتوانی همچنان در خدمت است.
البته، نقش و کاربری ژ-۳ در هر کشور متفاوت است. آلمان و سوئد تا سال ۲۰۱۹ همچنان از این تفنگ به‌عنوان سلاح آماج‌زن استفاده می‌کردند.
در مقابل، ارتش‌های ترکیه و پاکستان این تفنگ را به‌عنوان سلاح اصلی در خط مقدم نبرد به کار می‌گیرند.
از سوی دیگر، کشورهای لتونی و لیتوانی ژ-۳ را به‌عنوان تفنگ سازمانی نیروهای مسلح خود مورد استفاده قرار می‌دهند.