در سال‌های اخیر تعداد فزاینده‌ای از کشورهای اروپایی اقدام به راه‌اندازی مراکزی کرده‌اند که در آن افراد می‌توانند به‌طور قانونی از مواد مخدر غیرقانونی استفاده کنند. ولو آن‌که این رویکرد همچنان مخالفان خود را دارد.
آگهی
اوایل این ماه، گلاسگو به نخستین شهر در بریتانیا تبدیل شد که مرکزی برای استفاده آزادانه از مواد مخدر غیرقانونی تأسیس کرد.
اقدامی که بخشی از تلاش‌های اسکاتلند برای کنار گذاشتن عنوان «پایتخت مرگ‌ومیر ناشی از مواد مخدر اروپا» محسوب می‌شود.
راه‌اندازی مرکز جدید گلاسگو که به نام «تیستل» شناخته می‌شود، پس از سال‌ها برنامه‌ریزی و مباحثات قانونی و سیاسی صورت گرفت.
این ایده پس از شیوع ویروس اچ‌آی‌وی در این شهر و گزارش‌هایی مبنی بر اینکه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ نفر به طور منظم در مرکز شهر مواد مخدر تزریق می‌کنند، قوت گرفت. سوزن‌های رهاشده در خیابان و دیگر تجهیزات مصرف مواد مخدر نیز به یک معضل عمومی تبدیل شده بود.
گلاسگو همراه با شهر داندی، کانون بحران مواد مخدر در اسکاتلند هستند. این کشور در نه ماه اول سال ۲۰۲۴ شاهد ۸۳۳ مرگ مشکوک ناشی از مواد مخدر بود.
مرکز جدید با هدف کاهش شیوع بیماری‌های عفونی و همینطور کاهش تعداد اوردوزهای مواد مخدر تاسیس شده است.
در این مرکز افراد می‌توانند مواد مخدری مانند هروئین و کوکائین را با خود بیاورند و در فضایی امن و آرام که کارکنان درمانی در نزدیکی آن حضور دارند، مصرف کنند تا در مواقع اضطراری به آن‌ها کمک شود.
علاوه بر این خدمات، پرسنل حاضر خدماتی نظیر درمان زخم‌های ناشی از مصرف مواد مخدر، آزمایش ویروس‌های خونی (مانند HIV)، ارائه مراقبت‌های پزشکی، حمایت در زمینه مسکن و امکاناتی مانند ماشین لباسشویی را نیز ارائه می‌دهند.
دولت اسکاتلند سالانه ۲.۳ میلیون پوند (۲.۸ میلیون یورو) برای این پروژه سه‌ساله اختصاص داده است. بنابر آمار، در هفته اول فعالیت این مرکز در ژانویه ۱۳۱ بازدید ثبت شد.
آلان کیسی، یکی از اعضای شورای شهر گلاسگو که از این طرح حمایت کرده است، به یورونیوز گفت: «افرادی که از این مرکز تزریق ایمن استفاده خواهند کرد، کسانی هستند که دسترسی به آن‌ها بسیار دشوار است».
وی اضافه کرد: «این مرکز می‌تواند همچنین دریچه‌ای برای ورود چنین افرادی به سایر روش‌های درمانی باشد، البته اگر خودشان بخواهند.»
مرکز تیستل یکی از بیش از ۱۰۰ مرکز تزریق ایمن است که از دهه ۱۹۸۰ در سراسر اروپا افتتاح شده‌اند و تعداد آن‌ها همچنان در حال افزایش است.
در سال‌های اخیر این مراکز بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند و در سال گذشته، ایرلند و بروکسل نخستین مراکز خود را افتتاح کردند.
الکسیس گوسدیل، مدیر اجرایی آژانس مواد مخدر اتحادیه اروپا، به یورونیوز گفت: «این رویکرد هنوز به‌طور کامل در جریان اصلی سیاست‌ها قرار نگرفته است، اما تعداد فزاینده‌ای از کشورها تصمیم گرفته‌اند که مراکز مصرف مواد مخدر راه‌اندازی کنند.»
منتقدان این مراکز معتقدند که چنین مراکزی باعث تسهیل سوءمصرف مواد مخدر شده و منابع لازم برای پیشگیری و بهبود اعتیاد را از بین می‌برند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
با این حال حامیان این طرح‌ها استدلال می‌کنند که این مراکز مرگ‌ومیر ناشی از اوردوز را کاهش می‌دهند، افراد را به نظام درمانی وصل می‌کنند و باعث کاهش تعداد سرنگ‌های آلوده رهاشده در خیابان‌ها می‌شوند.
طبق تحقیقات مراکز تزریق ایمن در اروپا به طور متوسط روزانه ۸۱ مراجعه‌کننده دارند، اما برخی از این مراکز تا ۷۰۰ مراجعه در روز را گزارش کرده‌اند.
پژوهش‌های انجام‌شده همچنین نشان می‌دهد در شهرهایی که این مراکز راه‌اندازی شده‌اند بستری‌های ناشی از مواد مخدر و روش‌های تزریق پرخطر کاهش یافته، میزان استفاده از درمان اعتیاد بالا رفته و جرایم خشونت‌آمیز در نزدیکی این مراکز ثابت مانده است.
برای مثال، پس از افتتاح یک مرکز در ونکوور کانادا، مرگ‌ومیر ناشی از اوردوز در شعاع ۵۰۰ متری این مرکز ۳۵ درصد کاهش یافت.
حامیان این مراکز تأکید دارند که مراکز مصرف مواد مخدر راه‌حل جادویی برای بحران مواد مخدر نیستند و باید همراه با تلاش‌های گسترده‌تر برای حمایت از افراد مبتلا به اعتیاد باشند. امری که شامل حمایت‌ها در زمینه مسکن و همچنین برنامه‌های بهداشت روانی می‌شود.