تصاویر ماهوارهای که به تازگی توسط شرکت فناوری اطلاعاتی «مکسار» منتشر شده است، یک کشتی باری روسی مظنون به حمل موشکهای بالستیک ایران را هفته گذشته در دریای خزر نشان میدهد.
این عکسها که در روز ۱۴ شهریور از بندر اولیا در آستراخان روسیه گرفته شدهاند، کشتی باری «پورت اولیا ۳» را نشان میدهند که تنها ۶ روز قبل از آن در بندر امیرآباد ایران پهلو گرفته بود و پس از آن سیستم ردیابی خود را خاموش کرده بود.
یک منبع اوکراینی به شبکه اسکای نیوز بریتانیا گفته است کشتی پورت اولیا ۳ حدود ۲۲۰ موشک بالستیک کوتاهبرد «فتح ۳۶۰» را از طریق دریای خزر به روسیه ارسال کرده است تا برای جنگ در اوکراین مورد استفاده قرار گیرد.
مشخص نیست موشکهای بالستیک پس از رسیدن به بندر روسیه به کجا برده شدهاند. مقامات اوکراینی میگویند فرض بر این است که این موشکها برای آزمایش و امکان آموزش بیشتر قبل از استفاده در میدان نبرد، به یک منطقه نظامی به نام «آشولوک» برده میشوند.
همزمان وزارت خزانهداری آمریکا تایید کرده است که در اوایل سپتامبر ۲۰۲۴ روسیه اولین محموله موشکهای بالستیک کوتاهبرد خود را از ایران دریافت کرده است.
این وزارتخانه همزمان اعلام کرده است که علیه کشتی پورت اولیا ۳ و چندین کشتی و فرد ایرانی دیگر تحریمهایی را اعمال میکند.
با گسترش رابطه تسلیحاتی ایران و روسیه، دادههای ردیابی محدود موجود از کشتیرانی در دریای خزر نشان میدهد که پورت اولیا ۳ به طور منظم بین ایران و روسیه سفر میکند و دستکم ۱۲ بار بین این دو بندر دیده شده است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، گفته است که نیروهای روسی در مورد نحوه استفاده از این موشکها آموزش دیدهاند و فرماندهان روسی «احتمالاً ظرف چند هفته از آنها در اوکراین علیه اوکراینیها استفاده خواهند کرد.»
موسسه مطالعات جنگ، یک اندیشکده مستقر در ایالات متحده، میگوید روسیه از موشکهای فتح ۳۶۰ برای «حمله به زیرساختهای اوکراین» استفاده خواهد کرد.
این اندیشکده در گزارشی آورده است: «روسیه طی ماههای آینده از موشکهای بالستیک کوتاهبرد عرضه شده توسط ایران برای هدف قرار دادن زیرساختهای حیاتی اوکراین استفاده خواهد کرد. »
بنابر اعلام این موسسه، هدف از این اقدام کاهش فشار بر تولید موشکی خود روسیه و در عین حال تشدید کارزار نظامی این کشور در اوکراین است.
موشک فتح ۳۶۰ حدود ۱۲۰ کیلومتر برد دارد و میتواند محمولهای جنگی به وزن ۱۵۰ کیلوگرم حمل کند.
هرچند این سر جنگی سبکتر از بمبهای هوایی روسیه است، با این حال برای هدف قرار دادن مواضع خط مقدم اوکراین از فاصله قابل توجهی مفید است و رهگیری آن به عنوان یک موشک بالستیک بسیار سختتر است.
این در شرایطی است که ایران و روسیه ادعاها درباره ارسال موشک را رد کردهاند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز گذشته در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «یک بار دیگر آمریکا و اروپا بر اساس اطلاعات غلط و منطق معیوب عمل کردند. ایران به روسیه موشکهای بالستیک ارسال نکرده است. تمام.»
فضلالله نوذری، جانشین عملیات قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا سپاه پاسداران، نیز با تکذیب ادعای ارسال موشکهای بالستیک گفت: «هیچ موشکی به روسیه ارسال نشده و این ادعا نوعی جنگ روانی است.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفته است گزارشها در این خصوص را دیده اما «همه این گزارشها درست نیستند».
ایران در جنگ کنونی علیه اوکراین پهپادهای تهاجمی، مهمات و گلولههای توپخانه به روسیه فرستاده است. تهران ارسال آن مهمات را نیز در ابتدا تکذیب کرده بود.
آقای بلینکن ارسال موشکهای بالستیک را «تشدید چشمگیر» خوانده است. فراتر از وضع تحریمها علیه ایران، انتظار میرود که عرضه موشکهای بالستیک ایران به روسیه، آمریکا و بریتانیا را وادار کند تا به اوکراین اجازه شلیک موشکهای دوربرد غربی نظیر «هایمارس» را به مواضع داخل خاک روسیه بدهند.
با وجود درخواستهای فزاینده کییف، به دلیل نگرانیها در مورد چگونگی واکنش روسیه این امر تاکنون از سوی کشورهای غربی پذیرفته نشده است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، درباره تحول اخیر گفت گزارشهایی از دستگاههای اطلاعاتی غربی در مورد تحویل موشکهای بالستیک ایران به مسکو دریافت کرده است، با این حال هنوز هیچ مدرکی مبنی بر استفاده روسیه از آنها علیه اوکراین وجود ندارد.
وی گفت: «من فعلا نمیتوانم استفاده از این موشکها را تایید کنم. تنها زمانی میتوانم این کار را انجام دهم که شواهدی داشته باشیم، همانطور که در مورد کره شمالی چنین بود.»
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
روسیه موشکهای بالستیک و گلولههای توپخانهای را که از پیونگ یانگ دریافت کرده است علیه شهرها و نیروهای اوکراینی استفاده میکند.
وزارت خارجه اوکراین این هفته پس از انتشار گزارشهایی مبنی بر ارسال موشکهای بالستیک به روسیه، «شهریار آموزگار» کاردار ایران در کییف را احضار کرده بود.
مقامات اوکراینی میگویند به وی هشدار دادهاند که در صورت صحت گزارشها، این اقدام «عواقب ویرانکننده و جبرانناپذیری» برای روابط اوکراین و ایران خواهد داشت.