پس از موفقیت ایران در کسب مدالهای المپیک و سانسور مراودات بازیکنان ایرانی با ورزشکاران پناهنده ایرانی توسط صدا و سیما، اکنون محمدرضا عارف معاون اول رئیسجمهور در پیامی از «آمادگی کامل وطن در پذیرش فرزندان خود» میگوید.
آگهیمحمد رضا عارف معاون اول مسعود پزشکیان، رئیسجمهور جدید ایران در آیین تکریم و معارفه معاون پارلمانی رئیس جمهور در روز شنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۳ با اعلام تبریک به ورزشکاران المپیک، آنها را پیروز دو صحنه یکی رقابت و دیگری صحنه اخلاق دانست و گفت: «انسان وقتی رفتار و کردار ورزشکاران را نسبت به جوانان هموطن خود میدید، جوانانی که به هر دلیلی تصمیم به مهاجرت گرفتند که حق هر فرد است، احساس غرور میکرد.»
او در ادامه اعلام کرد که «مام وطن آمادگی کامل برای پذیرش فرزندان خود را دارد؛ انشاءالله شاهد مهاجرت معکوس باشیم؛ جوانان برجسته و زبده و هموطنان عزیز که به هر دلیل مهاجرت کردند، افتخار خدمتگزاری آنها در داخل کشور را پیدا کنیم.»
آرزوی معاون اول رئیسجمهوری برای بازگشت نخبگان به کشور، سخن تازهای نیست و در گذشته و حتی در دوران ریاست جمهوری رئیسی چنین سخنانی از زبان حسین امیر عبدالهیان، وزیر امور خارجه وقت نیز شنیده شده بود.
امیر عبدالهیان در روز ۱۳ اردیبهشتماه ۱۴۰۳ اعلام کرده بود که «ایرانیان معدودی که احیانا تحت تاثیر فضاسازی رسانههای معاند نگران تردد خود به ایران هستند میتوانند با مراجعه به سامانه پرسمان تردد، از سفر بدون مشکل خود به کشور مطمئن شوند.»
او حتی پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل تحت عنوان «وعده صادق» آن را عامل «احساس غرور و همبستگی بیشتر» میان ایرانیان سراسر دنیا دانسته بود و بر اهمیت حفظ ارتباط دوسویه با ایرانیان خارج از کشور تاکید کرده بود.
با زور مگر چند وقت میشود ماند؟
وعدهها و آرزوهایی که هر چند وقت یکبار از سوی مقامات ایرانی تکرار میشود. اما شاید بتوان روی دیگر واقعیت را از سخنان محمد حسین دادکان، رئیس پیشین فدراسیون فوتبال شنید.
او پیشتر در مورد گزارشگری مجریان صدا و سیما در بازیهایی با حضور ورزشکاران ایرانی خارج از کشور به ویژه کیمیا علیزاده اعلام کرده بود که نقش مجری آن است که این ورزشکاران را «بکوبد و له کند.» و «همان مجریان چند وقت بعد به پستهایی در وزارت ورزش میرسند.» او در ادامه گفت: «با زور مگر چند وقت می شود ماند؟»
ظهور چنین برخوردهایی از جانب صدا و سیما که با سانسور صحنههای در آغوش کشیده شدن کیمیا علیزاده و مبینا نعمتی و صحنه همراهی امین میرزازاده از صباح شریعتی، فرنگیکاران وزن ۱۳۰کیلو کامل شد، گویی جایی برای تحقق وعدههای بازگشت اینچنینی به ایرانیان جلای وطن کرده نمیگذارد.
در سالهای اخیر روند رو به رشد مهاجرت ایرانیان افزایش قابل توجهی داشته است. روزنامه فایننشال تایمز در گزارش خود با عنوان «فرار مغزها» در نوامبر ۲۰۲۳ با استناد به آمار سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، رشد مهاجرت در ایران را بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱، با رقم افزایشی ۱۴۱٪، «سریعترین رشد مهاجرت در جهان» معرفی کرد. آماری که پس از جنبش «زن، زندگی، آزادی» همچنان به روند افزایشی خود ادامه داده است.
روندی که همه عرصهها و شغلها را دربرگرفته و صدا و سیما نیز از آن بینصیب نمانده و مجریان بسیاری از جمله مجریان ورزشی همچون آیدین مقیمی، گزارشگر بستکبال و یا مزدک میرزایی گزارشگر فوتبال را هم شامل شده و میتوان ممنوع الکاری عادل فردوسی پور را نیز بدان اضافه کرد، تا شاهدی باشد بر سیاستهای محدودیتکننده ایران که میل به رفتن را تشدید میکند.
گشت ارشاد و «طرح نوری» که همچنان به قوت خود باقی است و ویدئوی اخیر از ضربوشتم دو دختر نوجوان به دست نیروهای گشت ارشاد که انتقادات بسیاری را برانگیخته است و یا فیلترینگ و سرعت کم اینترنت که به گفته خود پزشکیان عامل مهاجرت استارت آپها و نخبگان را فراهم کرده است.
باید دید سخنان عارف در مورد «آمادگی کامل وطن در پذیرش فرزندان خود» یا گفتههای پزشکیان که در دوران رقابتها برای ریاستجمهوری اعلام کرده بود که «میخواهم پدران و مادران ایرانی هر نوروز در کنار فرزندان و نوه هایشان بنشینند. نه اینکه از پشت تبلتها دستی تکان بدهند.» تا چقدر به حقیقت نزدیک است و آیا این آمادگی در دولت جدید پزشکیان که با سایه جنگ و درگیری با اسرائیل آغاز شده است و شرایط اقتصادی را روز به روز بر جوانان سختتر میکند، شدنی است؟