عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش سودان و رئیس شورای حاکمیتی این کشور، با پذیرش سفیر ایران در روز یکشنبه ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۴ و فرستادن سفیر خود به تهران، به نزدیکی دو کشور پس از هشت سال قطع روابط دیپلماتیک رسمیت داد.
آگهیوزارت امور خارجه ایران نیز ضمن تایید این خبر، در بیانیه‌ای اعلام کرد: «دو طرف توافق کردند اقدامات لازم را برای گشایش سفارتخانه‌های دو کشور در آینده نزدیک، انجام داده و هماهنگی‌های لازم را برای تبادل هیأت‌های رسمی با هدف بررسی راه‌های گسترش همکاری میان دو کشور انجام دهند.»
بهبود روابط میان دو کشور از یک سال پیش یعنی ژوئیه ۲۰۲۳ میلادی آغاز شده بود و درنهایت با استقبال از حسن شاه حسینی، سفیر جدید ایران، وارد مرحله جدیدی شد.
مراسم پذیرش شاه حسینی نیز در بندر سودان، پایتخت اداری سودان از زمان آغاز جنگ داخلی این کشور، انجام شد.
سودان در سال ۲۰۱۶ میلادی و پس از واقعه حمله به سفارت عربستان در ایران در واکنش به اعدام یک روحانی برجسته شیعه در ریاض، روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع و اعلام کرد که این تصمیم را در همبستگی با عربستان سعودی گرفته است.
با این وجود در ۸ سال اخیر تحولات ژئوپولیتیک متعددی روی داده است؛ از آشتی غافلگیرکننده ریاض و تهران با میانجیگری چین در مارس ۲۰۲۳ میلادی گرفته تا آغاز جنگ داخلی سودان در ۱۵ آوریل ۲۰۲۳ میلادی.
این تحولات منجر به تصمیم خارطوم برای تجدیدنظر در روابط منطقه‌ای خود شد؛ بویژه آنکه برخی از کشورهای منطقه تصمیم به حمایت از رقیب سیاسی ژنرال عبدالفتاح البرهان یعنی ژنرال محمد حمدان دقلو، فرمانده شبه‌نظامیان موسوم به «نیروهای پشتیبانی سریع» گرفتند.
حمایت ایران از ارتش سودان در برابر شبه‌نظامیان
پیش از این، اولین دیدار مقامات دو کشور در ژوئیه ۲۰۲۳ میلادی در حاشیه نشست «جنبش عدم تعهد» در باکو، پایتخت آذربایجان انجام شد و تصمیم برای از سرگیری روابط دیپلماتیک نیز در یک بیانیه مشترک در ماه اکتبر اعلام شد.
بهبود روابط دو کشور، برای هر دو طرف اهمیت استراتژیک دارد. از یکسو تهران می‌تواند نفوذ خود را گسترش دهد و حضور بیشتری در منطقه دریای سرخ داشته باشد، و از سوی دیگر خارطوم می‌تواند از حمایت‌های ایران از جمله برای تامین تسلیحات و بویژه پهپادها در مقابل پیشرفت‌های شبه‌نظامیان موسوم به «نیروهای پشتیبانی سریع» برخوردار شود.
پیش از این نیز اسناد جمع‌آوری شده توسط رسانه‌های بین‌المللی، از ارسال پهپادهای ایرانی برای ارتش سودان حکایت داشت که البته نقض تحریم تسلیحاتی سازمان ملل نیز محسوب می‌شد. با این وجود هم ایران و هم سودان این همکاری نظامی را رد کردند.