روز یکشنبه ۳۰ خرداد با اعلام اسامی افراد تائید صلاحیت‌شده از سوی شورای نگهبان، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ایران مشخص شدند. در حالی که از محمد باقر قالیباف و سعید جلیلی به عنوان شانس‌های اصلی برای مقام ریاست‌جمهوری نام برده می‌شود، اصلاح‌طلبان با مسعود پزشکیان چشم به راه «آرای خاکستری» هستند.
آگهیتیغ رد صلاحیت‌ها در این دوره از انتخابات افرادی نظیر محمود احمدی‌نژاد، علی لاریجانی، وحید حقانیان، مهرداد بذرباش، اسحاق جهانگیری، عباس آخوندی و عبدالناصر همتی را از ورود به عرصه رقابت‌ها بازداشت.
در شرایطی که اعضای کابینه دولت ابراهیم رئیسی نیز احراز صلاحیت نشده‌اند، رقابت بر سر دستیابی به پست رئیس‌جمهوری در محدوده‌ای بسته از وفادارترین چهره‌ها به رهبر جمهوری اسلامی باقی مانده است.
بدون شک محمدباقر قالیباف در این میان چهره‌ای مطرح میان اصولگرایان محسوب می‌شود. این نظامی سابق ۶۳ ساله که سال‌ها مقام ریاست نیروی انتظامی را برعهده داشت، در انتخابات سال ۱۳۸۴به عنوان شهردار تهران منصوب شد و ۱۲ سال این پست را در اختیار داشت.
وی تا کنون سه بار در انتخابات‌های ریاست‌جمهوری ایران شرکت کرده است: در سال ۱۳۸۴ و در رقابت با محمود احمدی‌نژاد و علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی نتوانست به دور دوم راه پیدا کند، در سال ۱۳۹۲ در مقابل حسن روحانی شکست خورد و به جایگاه دوم بسنده کرد و برای بار سوم در سال ۱۳۹۶ در هفته منتهی به رای‌گیری نهایی به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد. او از سال ۱۳۹۹ ریاست مجلس را برعهده دارد.
محمدباقر قالیباف از شخصیت‌های نزدیک به بیت رهبر جمهوری اسلامی شناخته می‌شود و در میان اصولگرایان محبوبیتی کسب کرده است. با این حال شماری از منتقدان می‌گویند با طرح شدن نام او در پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی و به ویژه «سیسمونی گیت» (در پی سفر خانواده وی به ترکیه و انتشار تصاویری از آن‌ها با چمدان‌های بزرگ در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی) تصویر او در بین نیروهای وفادار به جمهوری اسلامی آسیب دیده است.
این در مقابل چهره‌ای است که سعید جلیلی نامزد دیگر اصولگرایان تلاش کرده است تا در سال‌های اخیر از خود ارائه دهد و خود را شخصیتی «ساده‌زیست» معرفی کند که با خودرویی معمولی و ارزان‌قیمت رفت و آمد می‌کند.
او هرچند کار سیاسی را وزارت خارجه شروع کرد، با این حال نام از زمانی مطرح شد که پست مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبر جمهوری اسلامی را در سال ۱۳۸۰ در دست گرفت. او اکنون نیز با عنوان نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی حاضر است و همچون محمدباقر قالیباف چهره‌ای نزدیک به علی خامنه‌ای به شمار می‌رود.
او در سال ۱۳۹۲ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شد، اما در مقابل حسن روحانی شکست خورد. در انتخابات ۱۳۹۶ بدون اعلام نامزدی حمایتش را از ابراهیم رئیسی اعلام کرد و در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ پس از اعلام نامزدی به نفع وی کنار رفت.
بنابر نقل قولی از سید احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، علی خامنه‌ای پس از شکست سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری با اشاره به آرای او گفته بود: «این چهار میلیون نشانگر وجود یک جوهره در این جامعه است».
سعید جلیلی اکنون با ثبت‌نام در دوره چهاردهم انتخابات ریاست‌جمهوری رقیبی جدی برای محمدباقر قالیباف به شمار می‌رود.
از آن سو مسعود پزشکیان چهره‌ای است که اصلاح‌طلبان کمتر انتظار تایید نهایی او را داشتند. وی در دوره قبلی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرده و رد صلاحیت شده بود، حالا اما در انتخابات ۱۴۰۳ از سوی شورای نگهبان واجد صلاحیت تشخیص داده شده است.
او در انتخابات مجلس قبلی نیز رد صلاحیت شده بود، اما با دخالت علی خامنه‌ای توانست به رقابت‌ها بازگردد و به مجلس راه یابد. مسعود پزشکیان خود در این خصوص گفته بود: «در این دوره که توسط هیئت‌های اجرایی رد شدم دوستان به ما اصرار کردند که اعتراض کنم و من در روز آخر یک چیزی فقط نوشتم که حرف‌های آن‌ها را قبول ندارم. بعد به گوش ما رسید که مقام معظم رهبری در یک جلسه‌ای گفتند چرا بنده رد صلاحیت شده‌ام.»
جبهه اصلاح‌طلبان پیشتر عباس آخوندی، اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان را به عنوان سه کاندیدای خود معرفی کرده و آذر منصوری رئیس این جبهه گفته بود اصلاح‌طلبان زیر بار نامزد نیابتی نخواهند رفت.
حالا با تایید صلاحیت مسعود پزشکیان وضعیت برای این اصلاح‌طلبان پیچیده شده است. شماری از از ناظران تایید صلاحیت نامزد اصلاح‌طلبان را تنها با هدف «ترغیب مردم به شرکت» دانسته که تغییری در انتخابات «مهندسی‌شده» ایجاد نخواهد کرد.
در مقابل اما به نظر می‌رسد با توجه به اینکه مسعود پزشکیان در دوره‌های هشتم، نهم، دهم و یازدهم نماینده تبریز بوده است، جریانی در اصلاح‌طلبان با «رای قومیتی» استان‌های آذری‌زبان و احتمال بسیج آرای خاکستری نیم‌نگاهی به موفقیت وی دارند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
تمامی سه نامزد دیگر اعلام شده از سوی شورای نگهبان افراد شاخص اصولگرایان هستند. علیرضا زاکانی، شهردار تهران، از جمله این افراد است که در انتخابات ۱۴۰۰ نیز نامزد شده بود اما در نهایت به نفع ابراهیم رئیسی انصراف داد.
مصطفی پورمحمدی نیز، که نام او عمدتا با اعدام هزاران زندانی سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ گره خورده است، سال‌ها هم در دولت اول محمود احمدی‌نژاد (به عنوان وزیر کشور) و هم در دولت نخست حسن روحانی (به عنوان وزیر دادگستری) فعالیت می‌کرد.
آگهیوی در سال ۱۳۹۴ برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری نامزد شده بود که شورای نگهبان او را رد صلاحیت کرد.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نیز از چهره‌های دیگری است که پیش از این در انتخابات ۱۴۰۰ به عنوان یکی از نامزدهای اصولگرا شرکت کرد و در نهایت در جایگاه چهارم قرار گرفت. وی که اکنون رئیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی است، چهار دوره سابقه نمایندگی مجلس را نیز در کارنامه دارد.
این احتمال وجود دارد که در هفته‌های آینده این افراد به نفع یکی از نامزدهای اصلی کنار بروند، با این حال برای معلوم شدن تکلیف نهایی کاندیداها باید تا جمعه ۸ تیر روز برگزاری انتخابات صبور بود.