کیریاکوس میتسوتاکیس، نخستوزیر یونان روز دوشنبه از رئیسجمهور ملیگرای جدید مقدونیه شمالی انتقاد کرد که چرا در مراسم سوگند ریاست جمهوری از نام قدیمی این کشور که دههها اختلاف میان دو کشور پیش آورده بود، استفاده کرده است.
این کشور منطقه بالکان در سال ۲۰۱۸ برای پایان دادن به مناقشه طولانی مدت با یونان تصمیم گرفت پسوند «شمالی» را به نام خود اضافه کند و از مقدونیه به جمهوری مقدونیه شمالی تبدیل شد. این تصمیم اسکوپیه پس از آن گرفته شد که یونان برای سالها مانع عملی شدن تلاشهای مقدونیه برای پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا میشد.
یونان دارای استانی به نام مقدونیه است که هم مرز با کشور جمهوری مقدونیه شمالی است. این دو کشور بر سر میراث اسکندر مقدونی که یکی از بزرگترین امپراتوریهای باستانی تاریخ را ایجاد کرد با یکدیگر اختلاف نظر دارند.
رئیس جمهور ملیگرای جدید مقدونیه شمالی، گوردانا سیلیانوفسکا داوکوا روز یکشنبه در مراسم ادای سوگند خود چنین گفته بود: «من سوگند یاد میکنم که به قانون اساسی و قوانین کشورم احترام می گذارم و از حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال مقدونیه محافظت می کنم.»
این امر باعث شد سفیر یونان در اسکوپیه به نشانه اعتراض از مراسم تحلیف خارج شود. ضمن اینکه میتسوتاکیس در واکنش به این اقدام خانم سیلیانوفسکا داوکوا در حساب توییتری خود نوشت: «انتخاب تحریکآمیز رئیسجمهور جدید مقدونیه شمالی برای نقض متن رسمی سوگندنامهاش و نامیدن کشورش با نامی دیگر یک ابتکار غیرقانونی و غیرمجاز است».
خبرگزاری فرانسه گزارش داده که متن مکتوبی که در اختیار خانم گوردانا سیلیانوفسکا داوکوا قرار داده شده، از نام «مقدونیه شمالی» استفاده شده اما او ترجیح داده از کلمه مقدونیه استفاده کند. این کشور در سال ۲۰۱۸ و پس از توافق میان مقدونیه و دولت الکسیس سیپراس پذیرفت که نامش را به مقدونیه شمالی تغییر دهد.
اما حزب ملیگرای خانم سیلیانوفسکا داوکوا با آن توافق مخالفت است و از به رسمیت شناختن نام جدید خودداری کرده است. این حزب راستگرا در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری روز چهارشنبه پیروز شد و سوسیال دموکرات های حاکم (SDSM) را به سختی شکست دادند.
هرچند در مقدونیه شمالی رئيس جمهور جایگاهی تشریفاتی دارد و اختیارات اصلی با نخست وزیر خواهد بود که از سوی پارلمان انتخاب میشود اما حضور او به عنوان یک چهره ملیگرای دستراستی میتواند اثرات قابل توجهی بر آینده جهتگیری سیاسی این کشور داشته باشد.
پس از افزایش انتقادات کابینه رئیس جمهور جدید روز دوشنبه گفت سیلیانوفسکا داوکوا حق استفاده از نام مقدونیه را به عنوان اقدامی برای حق تعیین سرنوشت و هویت شخصی خود دارد. دفتر او در بیانیهای همچنین اضافه کرد: «رئيس جمهور از نام رسمی در قانون اساسی تبعیت میکند و از شرکای مقدونیه نیز انتظار دارد به تعهدات خود پایبند باشند.»
وزارت خارجه اسکوپیه نیز در واکنش به این اتفاق از «همه ذینفعان سیاسی و به ویژه از مقامهای دولتی منتخب» خواست تا به توافقنامه نام کشور احترام بگذارند.
تغییر نام این کشور باعث شد تا سالها مخالفت یونان با پیوستن مقدونیه به ناتو به پایان برسد و جمهوری مقدونیه شمالی بتواند در سال ۲۰۲۰ به عضویت این پیمان نظامی در بیاید.
ماجرای توافقنامه تغییر نام این کشور و واکنشهای یونان تا اندازهای هم به رقابتهای سیاست داخلی این کشورها مربوط میشود. این توافقنامه در یونان در زمان در قدرت بودن سیپراس به امضا رسید اما دولت میتسوتاکیس همواره منتقد آن بوده و به باور حزب سیپراس در سالهای اخیر به مفاد آن توافق پایبند نبوده است. در همین زمینه پاولوس ماریناکیس سخنگوی دولت یونان روز دوشنبه اعلام کرد که با توجه به آخرین تحولات در اسکوپیه شاید همان بهتر که پروتکلهای روابط دو کشور به تصویب نرسیده باشد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
به قدرت رسیدن راستها در مقدونیه شمالی خطر تشدید تنشهای این کشور با بلغارستان را هم در پی دارد چرا که صوفیه مدتهاست که به دلیل اختلافات زبانی و تاریخی مانع از پیوستن اسکوپیه به اتحادیه اروپا شده است.