ایجاد ممنوعیت فعالیت شماری از بازرسان هسته‌ای سازمان ملل متحد، فعال نبودن دوربین‌های نظارتی در مراکز هسته‌ای و افزایش ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی، سه موضوع مهم در پرونده هسته‌ای ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
آگهیبا وجود این، قدرت‌های غربی از ترس تشدید تنش‌ها در خاورمیانه از اقدام عملی در برابر فعالیت هسته‌ای ایران خودداری می‌کنند.
یک دیپلمات بلندپایه وضعیت پرونده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اینگونه خلاصه می‌کند: «غم‌انگیز است، اما واقعیت این است که در حال حاضر هیچ فردی نمی‌خواهد ایران را به واکنش در برابر جنگ اسرائیل و حماس وادار کند.»
در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این هفته در وین برگزار شد، آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا اگرچه عدم همکاری تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محکوم کردند اما از ارائه قطعنامه انتقادی خودداری کردند.
با این حال بنا به گفته لورا هولگیت، سفیر آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به شکل بی‌سابقه‌ای از محدودیت‌ها عبور کرده است.
فرانسه هم نگرانی خود را از عمل‌کرد «غیرقابل توجیه» ایران اعلام کرد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا پس از آنکه قدرت را در این کشور در دست گرفت تلاش کرد تا از طریق گفتگوها در وین به احیای برجام کمک کند اما این روند از تابستان ۲۰۲۲ به بن‌بست رسید.
در هر حال یافته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روشن است.
بر اساس آخرین ارزیابی‌ها توسط این نهاد وابسته به سازمان ملل، اکنون ایران ۱۲۸.۳ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد انبار کرده است که این مقدار سه برابر حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد است که معمولا برای ساخت یک بمب اتمی کافی دانسته می‌شود. اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد فقط یک قدم با سطح ۹۰ درصدی تسلیحاتی فاصله دارد.
یک دیپلماتیک گفت: «این مقدار قابل توجهی است، اگر شما هیچ استفاده‌ای از آن نداشته باشید.» ایران همواره تمایل خود را برای دستیابی به سلاح هسته‌ای انکار می کند.
تهران در ماه سپتامبر تصمیم گرفت از ورود شماری از بازرسان سازمان ملل متحد که وظیفه نظارت بر برنامه هسته‌ای تهران را بر عهده دارند، ممانعت کند. این اقدام در حالی بود که این کشور نصب دوباره دوربین‌های نظارتی در مراکز هسته‌ای‌اش را به تعویق می‌انداخت.
به گفته این دیپلمات ارشد، ۸ بازرس فرانسوی و آلمانی تحت تأثیر این تصمیم تهران قرار خواهند گرفت. نهمین بازرسی که ایران با ادامه فعالیتش مخالفت کرده، روس است.
رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از ماه‌ها پیش تلاش‌های بی‌ثمر خود را درباره برنامه هسته‌ای ایران افزایش داده است، با ابراز تأسف از تصمیم تهران برای ممانعت از ورود بازرسان سازمان ملل، این اقدام‌ها را «یک ضربه بسیار جدی» به توانایی آژانس برای انجام وظیفه خود عنوان کرد.
او با بیان اینکه ایران در برابر «سستی» قدرت‌های غربی «احساس قدرت» می‌کند، گفت که تهران از «پشتیبانی» مسکو در پس زمینه تعمیق روابط نظامی دو کشور از زمان حمله روسیه به اوکراین سود می‌برد.
کلسی داونپورت، کارشناس انجمن کنترل تسلیحات به خبرگزاری فرانسه گفت: «اکراه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قابل درک است. این موردی است که ژئوپلیتیک بر موضوع منع گسترش تسلیحات غلبه می‌کند.»
جامعه بین‌المللی از گسترش جنگ غزه به اسرائیل و لبنان، منطقه‌ای که تبادل آتش روزانه در آن جریان دارد، نگران است.
الوئیز فایه، محقق مرکز مطالعات امنیتی در انستیتوی فرانسوی روابط بین‌المللی گفت از آنجا که سطح ارتباط تهران با گروه‌های اسلام‌گرای فلسطینی مشخص نیست، رهبران غربی مایلند «تا حد امکان اقدامات احتیاطی» را انجام دهند.
صفحه ایکس (توییتر سابق) یورونیوز فارسی را دنبال کنید
فرانسه اگرچه تأکید دارد که باید «هر بحران را به طور جداگانه» مدیریت کرد اما بر لزوم «مدیریت فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه» هم اصرار می‌کند.
آگهیوزارت خارجه فرانسه تأکید دارد که این کشور در راستای این هدف عمل می‌کند تا از شعله‌ور شدن جنگ و تنش در منطقه جلوگیری کند.
اما خانم داونپورت بر این نظر است که «انفعال» مشاهده شده در وین حتی پیش از درگیری فعلی در منطقه، پیام اشتباهی را به تهران و همه کشورهایی که آرزوی دستیابی به سلاح هسته‌ای دارند، ارسال کرد.