نارندرا مودی، نخستوزیر هند که روز سهشنبه ریاست اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای را بر عهده داشت، اعلام کرد که ایران به عنوان عضو جدید به این گروه ملحق میشود. آقای مودی همچنین از امضای یادداشت تعهد برای عضویت بلاروس در این سازمان استقبال کرد.
آگهیرویداد امسال در مقایسه با گردهمایی سال گذشته تفاوتهایی داشت؛ چراکه سال گذشته این نشست بصورت حضوری و به مدت دو روز در شهر سمرقند ازبکستان برگزار شد و شامل جلسات حاشیهای بین رهبران شرکت کننده نیز بود. حال آنکه هند ماه گذشته بدون ذکر دلیل مشخصی، اعلام کرد که امسال اجلاس سران به میزبانی هند بصورت مجازی برگزار خواهد شد.
نخستوزیر هند در سخنان افتتاحیه این نشست، به موضوعاتی همچون امنیت منطقهای، اقتصاد، امنیت غذایی، تغییرات آب و هوایی و وضعیت افغانستان پرداخت و آنها را محورهای اصلی گفتگوها در نشست امسال خواند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پس از شورش نیروهای واگنر در روسیه در ماه ژوئن، این اولین باری است که شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در یک رویداد مشترک با یکدیگر دیده میشوند.
پوتین از فرصت این اجلاس یک روزه برای اشاره به شورش گروه واگنر استفاده کرد و گفت: «محافل سیاسی روسیه و کل جامعه، با تشکیل یک جبهه متحد علیه این شورش مسلحانه، همبستگی و مسئولیت بالای خود در قبال سرنوشت سرزمین اجدادیشان را به وضوح نشان دادند.»
پوتین خطاب به رهبران شرکت کننده از جمله شی جین پینگ از چین، الکساندر لوکاشنکو از بلاروس و ابراهیم رئیسی از ایران گفت: «از این فرصت استفاده میکنم تا از همکارانم در کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که از اقدامات رهبری روسیه حمایت کردند تشکر کنم.»
عضویت رسمی ایران
هم مسکو و هم پکن به این سازمان به دید جایگزینی برای بلوکهای تحت رهبری غرب و ابزاری کلیدی برای عقب راندن نظم جهانی به رهبری ایالات متحده مینگردند.
نارندرا مودی در مورد گستردهتر شدن این سازمان گفت: «کشورهای جدیدی که به این گروه میپیوندند بر اهمیت این گروه تاکید دارد.»
وی افزود: «خوشحالم امروز ایران به عنوان عضوی جدید به خانواده سازمان همکاری شانگهای میپیوندد. به همین دلیل بهترین آرزوهای خود را به رئیسجمهور ابراهیم رئیسی و مردم ایران ابلاغ میکنم.»
او همچنین گفت که عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به «اجرای فعالتر» پروژههای زیرساختی منطقهای مانند کریدور حمل و نقل چابهار کمک میکند.
ابراهیم رئیسی نیز در بیست و سومین نشست سران این سازمان مهم منطقهای، بزرگترین ظرفیت کشورهای عضو برای وحدت و صلحسازی را ظرفیت تمدنی آنها دانست و گفت: «اینک که این قاره کهن دوباره سربرآورده، باید با تکیه بر اخلاق، معنویت، عدالت، عقلانیت و احترام به کرامت انسانی، بار دیگر تمدنساز گردد.»
رئیسی در ادامه گفت: «در کنار نظامیگری، آنچه بسترساز نظام سلطه غربی شده، سلطه دلار بوده است و لذا هرگونه تلاش برای شکلدهی به یک نظام عادلانه بینالمللی، نیازمند حذف دلار است.»
لزوم اتخاذ سیاست خارجه مستقل
نخستوزیر هند در حالی میزبان این نشست مجازی یک روزه بود که اواخر ماه میلادی گذشته با سفر به واشنگتن مورد استقبال گرم رئیس جمهور جو بایدن قرار گرفت.
واشنگتن روی دهلی نو به عنوان شریکی در رقابت فزاینده با چین حساب میکند.
شی جین پینگ، رهبر چین نیز در سخنرانی خود در این نشست، بر لزوم اتحاد و همکاری کشورها تاکید کرد و از رهبران منطقه خواست تا «برای تقویت ارتباطات و هماهنگی راهبردی... سیاستهای خارجی را مستقلا بر اساس منافع کلی و بلندمدت منطقه» تدوین کنند.
آگهینشست دهلی نو، سران همه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را گرد هم آورد. از ایران، بلاروس و مغولستان به عنوان کشورهای ناظر دعوت شد و ترکمنستان نیز به عنوان مهمان در این رویداد شرکت کرد.
مقامات ارشد شش سازمان بینالمللی و منطقهای از جمله سازمان ملل متحد، آسه آن (ASEAN)، کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS)، سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) و کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادساز در آسیا نیز به این نشست دعوت شدند.
سازمان همکاری شانگهای در پانزدهم ژوئن ۲۰۰۱ در شانگهای چین تأسیس شد. این سازمان در ابتدا شامل شش کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، چین، تاجیکستان و ازبکستان بود و در سال ۲۰۱۷ میلادی هند و پاکستان نیز به آنها ملحق شدند.
ایران هم اکنون نهمین عضو این سازمان است؛ ورود ایران به این سازمان پس از امضای تفاهمنامه تعهدات در اجلاس سال گذشته صورت گرفت.
آگهینارندرا مودی در مورد پیوستن بلاروس نیز گفت که «از امضاشدن تفاهمنامه تعهد برای عضویت بلاروس در سازمان همکاری شانگهای استقبال میکنیم.»
مودی در سخنان افتتاحیه خود گفت که بلاروس، شریک نزدیک روسیه، امسال گامی مشابه ایران به سمت عضویت کامل خواهد برداشت.