رویترز به نقل از دو منبع آگاه اعلام کرد که مدیر یک موسسه علمی در روسیه به همراه دو تن از کارشناسان حوزۀ فناوری موشک‌های مافوق صوت در این کشور، به ظن خیانت دستگیر شده‌اند. این افراد متهم هستند که اطلاعات محرمانه کشورشان را در اختیار چین گذاشته‌اند.
آگهیبنا بر آنچه در وبسایت این موسسه علمی که «موسسه مکانیک نظری و کاربردی کریستیانوویچ» نام دارد آمده، این مرکز به عنوان بخشی از مجتمع نظامی-صنعتی روسیه ثبت شده است.
این موسسه، ارتباطات بین‌المللی گسترده‌ای از جمله با «مرکز تحقیقات و توسعه آیرودینامیک چین» دارد که در زمینه جت‌های جنگنده و موشک‌های مافوق صوت فعالیت می‌کند.
بررسی رویترز از مقالات آکادمیک چینی نشان می‌دهد که محققان این مرکز تحقیقات چینی در سال‌های اخیر ده‌ها مقاله را با همکارانی که مستقیما با ارتش چین همکاری دارند، نوشته‌اند.
اتهامات این سه نفر چیست؟
پرونده‌هایی که آقای «شیپلیوک» و دو همکارش به نام‌های «آناتولی ماسلوف» و «والری زوگینتسف» با آن روبرو هستند، کاملا محرمانه است و قرار است این افراد پشت درهای بسته محاکمه شوند.
به گفته این منابع آگاه، الکساندر شیپلیوک، رئیس «موسسه مکانیک نظری و کاربردی کریستیانوویچ» به تحویل مطالب طبقه‌بندی‌شده در یک کنفرانس علمی در چین به سال ۲۰۱۷ مظنون است.
این مرد ۵۶ ساله که در ماه اوت سال گذشته دستگیر شده، ادعا می‌کند که بی‌گناه است و اصرار دارد که اطلاعات مورد بحث، طبقه‌بندی نشده و به صورت رایگان در اینترنت در دسترس بوده است.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
جلسه رسیدگی به پرونده ماسلوف، اولین نفری که در ژوئن سال گذشته دستگیر شد، قرار بود روز چهارشنبه در سن‌پترزبورگ برگزار شود.
این موضوع زمانی خبرساز شد که همکاران این سه دانشمند هفته گذشته نامۀ سرگشاده‌ای را در حمایت از آنها امضا کردند و گلایه کردند که اگر دانشمندان به دلیل نوشتن مقاله یا ارائه در کنفرانس‌های بین‌المللی در معرض خطر دستگیری قرار گیرند، دیگر انجام وظایف برایشان غیرممکن خواهد بود.
روابط پکن و مسکو
وزارت خارجه چین در پاسخ به سوالی درباره ادعاهایی مبنی بر اینکه آیا پکن تلاش می‌کند دانشمندان روسی را برای دستیابی به تحقیقات حساس هدف قرار دهد، گفته است که روابط چین و روسیه بر «عدم تعهد، عدم رویارویی و عدم هدف قرار دادن اشخاص ثالث» مبتنی است.
این پرونده و دستگیری‌هایی که قبلا هم در روسیه به جرم خیانت صورت گرفته، نشان می‌دهد که مسکو به شدت مراقب از دست دادن هرگونه فناوری برتر است؛ حتی اگر این کشور چین باشد یعنی متحدی که از زمان آغاز حمله به اوکراین در پانزده ماه گذشته، مسکو به طور فزاینده‌ای برای حمایت سیاسی و تجاری به آن متکی بوده است.
۴۸ محکومیت در پنج سال
دستگیری دانشمندان در روسیه به اتهامات مختلف امری سابقه‌دار است. سال گذشته نیز «دیمیتری کولکر» از متخصصان حوزه لیزری به اتهام خیانت دستگیر شد، اما دو روز بعد بر اثر سرطان درگذشت. وکیل او هفته گذشته به رویترز گفت که کولکر متهم به انتقال اسرار به چین است، اتهامی که خانواده این دانشمند آن را رد کرده‌اند.
در پرونده‌ای دیگر، «والری میتکو» دانشمندی که ریاست آکادمی علوم قطب شمال در سن پترزبورگ را بر عهده داشت در سال ۲۰۲۰ به انتقال اسرار به چین متهم شد. وی بارها برای سخنرانی به چین سفر می‌کرد. او دو سال بعد در سن ۸۱ سالگی در حبس خانگی درگذشت.
با توجه به در جریان بودن جنگ در اوکراین، پارلمان روسیه ماه گذشته حداکثر میزان مجازات خیانت را از ۲۰ سال به حبس ابد افزایش داد.
رئیس کمیته امنیتی مجلس دومای روسیه نیز روز سه‌شنبه از پیش‌نویس قانونی برای تشدید محدودیت‌های امکان دسترسی به اسرار دولتی پشتیبانی کرد و گفت ۴۸ روس بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ به جرم خیانت محکوم شده‌اند.
بنا بر اعلام جورج ناکوزی، مهندس ارشد هوافضا در شرکت موسسه آمریکایی «رَند» سه دانشمند روس دستگیر شده تنها در یک بخش از کار پیچیدۀ ساخت موشک‌های مافوق صوت شرکت داشتند.
او بر این موضوع تاکید دارد که فرایند ساخت این موشک‌ها بخش‌های دیگری هم دارد که شامل ادغام حسگرها، سیستم‌های ناوبری و نیروی محرکه می‌شود. بنابراین «این یک فرایند طولانی است و نمی‌توان تنها با انجام یک تحقیق اولیه یک موشک ساخت».