دلار ۵۰ هزار تومانی؛ مرکز جدید اعلام نرخ طلا و ارز راه‌اندازی میشود
نظرها
دلار نیم میلیون ریالی، رازی نبود که بر کسی پوشیده باشد. همه مردم از خیابان و بازار تا شبکه‌های اجتماعی و کارشناسان و اقتصاددانان از چند وقت پیش این رقم را برای دلار در نظر گرفته بودند. تنها فرق ماجرا این بود که آنها گمان می‌کردند شب عید رقم اسکناس سبز آمریکایی به ۵۰ هزار تومان می‌رسد، اما اول اسفندماه این اتفاق افتاد.
آنچه مهم‌تر است این است که به نظر نمی‌رسد که دولت ایران برنامه جدی و هماهنگی برای کاهش نرخ دلار داشته باشد. تنها واکنش این روزها این است که رئیس‌کل بانک مرکزی از راه‌اندازی مرکزی جدید برای اعلام نرخ طلا و ارز صحبت کرده و بعد هم تاکید کرده که «نرخ فعلی دلار که در بازار وجود دارد مورد قبول بانک مرکزی نیست»، حتی در میان صحبت‌های فرزین هم خبری از کاهش نرخ ارز دیده نمی‌شود.
بعد از چند روز رشد لحظه به لحظه قیمت دلار، اول اسفندماه مرز ۵۰ هزار تومانی شکسته شد و محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی درباره نرخ دلار به حرف آمد. البته که صحبت‌های او هم مشکلی را حل نکرد و به پیچیدگی‌های بازار ارز و نرخ‌های متعدد و متنوع ارز دامن خواهد زد. به گفته او قرار است «مرکز مبادله ارز و طلا» راه‌اندازی شود. او گفت: «قصد داریم در مرکز مبادله ارز و طلای ایران کلیه نیازهای واقعی مردم به ارز را تأمین کنیم و نرخی که در این مرکز شکل می‌گیرد نرخ مرجع برای قیمت‌گذاری است.»
آنطور که از صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی برمی‌آید، نرخی که در این مرکز شکل می‌گیرد براساس منابع و مصارف ارزی و متغیرهای بنیادین اقتصاد کلان خواهد بود. به گفته فرزین، قرار است این نرخ یک نرخ مناسب خارج از انتظارات و حباب باشد و عرضه‌کنندگان از این منابع ارزی استفاده کنند. به این ترتیب، براساس صحبت‌های فرزین، «نرخی که در مرکز مبادله ارز و طلا کشف و اعلام میشود نرخ مبنا و مرجع قیمت‌گذاری در بازار خواهد شد».
براساس گزارش‌ها فردا، سه‌شنبه دوم اسفند مرکز مبادله ارز و طلا افتتاح خواهد شد. اما آنچه همزمان با افتتاح مرکز مبادله ارز و طلا رخ داده، توقف معاملات دلار و یورو در بازار متشکل ارزی بوده است. خبرگزاری ایسنا دراین باره نوشت: «از روز گذشته برخی صرافی‌ها و بانک‌ها از فروش ارز به مردم خودداری می‌کردند که مشخص شده است معاملات دلار و یورو در بازار متشکل ارزی ایران تا اطلاع ثانوی متوقف شده است.» به این ترتیب هم در اطلاعیه شماره ۶۸ مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران آمده است: «به اطلاع کارگزاران محترم می‌رساند با توجه به راه‌اندازی قریب‌الوقوع مرکز مبادله ارز و طلا ایران و انتقال کلیه مصارف ارزی خدماتی (حواله و اسکناس) به این مرکز از امروز دوشنبه مورخ یکم اسفند ماه سال ۱۴۰۱ انجام معاملات دلار و یورو در بازار متشکل ارزی ایران متوقف می‌گردد.»
با نگاهی به روند شروع به کار «بازار متشکل ارزی» مشخص است که در عمل چندان تفاوتی با «مرکز مبادله ارز و طلا» ندارد. در واقع بازار متشکل ارزی ۱۸ دی سال ۱۳۹۷ برای سرو سامان دادن به بازار ارز تشکیل شده بود. در مصوبه آن هم عنوان شده که «به منظور ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارا، بازار متشکل معاملات ارزی تشکیل میشود تا ارزها در آن بصورت نقد مطابق مقررات این مصوبه و سایر مقررات مرتبط با آن در بستر الکترونیکی مورد معامله قرار گیرند.» عبدالناصر همتی رئیس کل وقت بانک مرکزی طی مصاحبه‌ای در ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۷ با بیان اینکه بازار متشکل ارزی باید شکل بگیرد گفته بود: «در خیابان و کوچه و پس کوچه‌ها نمی‌توان این بازار را شکل داد و نباید بازار غیرمتشکل داشته باشیم.»
به توییتر یورونیوز فارسی بپیوندید
در دستور کار بازار متشکل ارزی نوشته شده بود: «یکی از مهم‌ترین اهداف راه اندازی بازار متشکل ارزی تبدیل شدن آن به مرجعی برای کشف نرخ و نرخ گذاری است به گونه‌ای که بانک مرکزی مرجع تعیین نرخ ارز در کشور شود. بدین صورت که اولین معامله‌‌ای که هر روز صبح در بازار متشکل ارزی انجام میشود، نرخ ارز را تعیین کند. به این ترتیب نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا تعیین و امکان مداخله در نرخ گذاری از جانب کشورهایی نظیر امارات و عراق وجود نخواهد داشت.» حالا هم آنطور که در گزارش‌ها آمده، روش کشف نرخ در مرکز جدید مبادله ارز و طلا هم این گونه است که «نرخ معاملات ارزی بر مبنای منابع و مصارف ارزی کشور و بر اساس متغیرهای بنیادی اقتصادی کشف و مبنای معاملات فیمابین قرار می‌گیرد».