از زمان زلزله مرگبار بامداد دوشنبه در ترکیه و سوریه که تا کنون جان بیش از ۲۰هزار نفر را گرفته است، شبکه‌های اجتماعی مملو از ویدئوها و نیز اطلاعات نادرست مثل «وقوع سونامی» یا «وحشت مردم از زلزله در کرانه باختری» شده است.
آگهیاز زمان وقوع زلزله مرگبار بامداد دوشنبه در ترکیه و سوریه که تا کنون جان بیش از ۲۰هزار نفر را گرفته است، شبکه‌های اجتماعی مملو از ویدئوها و نیز اطلاعات نادرست مثل «وقوع سونامی» یا «وحشت مردم از زلزله در کرانه باختری» شده است.
بررسی‌ها راجع به تصاویر منتشر شده از کرانه باختری نشان می‌دهد که آن‌ها مربوط به سال ۲۰۱۷ و جشن عید فطر فلسطینی‌ها در شهر نابلس است.
ویدیوی دیگری که در شبکه‌های اجتماعی بسیار دست به دست شده، وقوع سونامی در سواحل جنوبی ترکیه را به نمایش می‌گذارد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این ویدیو نیز مربوط به توفان مارس ۲۰۱۷ در دوربان آفریقای جنوبی است.
همچنین ویدیوهای دیگری که با عنوان برخورد امواج با سواحل جنوبی ترکیه بر اثر زلزله در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده مربوط به ماه ژانویه و سن‌دیگو در ایالت کالیفرنیای آمریکا است.
تصویر دیگری که بیش از یک و نیم میلیون بار در توئیتر دیده شده، سگی را نشان می‌دهد که کنار کسی که به نظر می‌رسد صاحب زیر آوار گرفتار شده‌اش باشد، نشسته است. جستجوی معکوس عکس نشان داد که این تصویر دست کم از سال ۲۰۱۸ بر روی اینترنت منتشر شده است و مربوط به مجموعه تصاویری از باروسلاو نورسکا، عکاس اهل جمهوری چک است که روی پلتفرم آلامی به اشتراک گذاشته بود.
تصویر دیگری که به خصوص در رسانه‌های مصری بسیار انعکاس داشته، پسر بچه‌ای را نمایش می‌دهد که روی تپه‌ای از آوار نشسته و می‌گرید. در این رسانه‌ها او پسربچه‌ای سوری معرفی شده که در زلزله والدین خود را از دست داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این عکس نیز از آرشیو سایت Shutterstock است.
برخی ویدیوها از فروریختن ساختمان‌ها نیز مربوط به زمین‌لرزه سال ۲۰۱۱ ژاپن هستند.
ویدیوی دیگری از لحظه وقوع زلزله در آشپزخانه‌ای در ترکیه میلیون‌ها بار تماشا شده است. جستجوی معکوس یورونیوز نشان می‌دهد که این ویدیو مربوط به سال ۲۰۲۰ در ازمیر ترکیه است.
مراقب حساب‌های جعلی برای کمک مالی به زلزله زدگان باشید
تنها عکس‌ها و یا ویدیوها گمراه کننده نیستند. بلکه بسیاری از افراد سودجو از همدلی مردم سوء استفاده کرده و با معرفی حساب‌های خیریه و امدادرسانی جعلی اقدام به کلاهبرداری می‌کنند.
کریستین استاهی، کارشناس امنیتی شرکت بیت‌دیفندر می‌گوید: «واقعیت بسیار غم‌انگیزی است که برخی افراد درست در پی بلایای طبیعی اقدام به کلاهبرداری از مردم می‌کنند.»
بر اساس بررسی‌های بیت‌دیفندر این کلاهبرداری‌ها شامل ایمیل‌های هدفمندی است که بیشتر به کاربران ساکن ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و ایرلند ارسال می‌شوند. اما چگونه این پیام‌های جعلی را تشخیص دهیم و در دامشان گرفتار نشویم؟
به گفته آقای استاهی برخی از نشانه‌های جعلی بودن این پیام‌ها عبارتند از:
- ایمیل‌هایی با نوشتار ضعیف: مراقب اشتباهات املایی و گرامری در متن ایمیل‌ها باشید. ترجمه بسیاری از ایمیل‌های جعلی عجیب به نظر می‌رسند.
- ارتباط مستقیم: سازمان‌های خیریه اکثرا مستقیما با یک فرد در رسانه‌های اجتماعی یا از طریق ایمیل ارتباط برقرار نکرده و درخواست کمک مالی نمی‌کنند.
- درخواست کمک مالی از طریق ارزهای دیجیتال: اکثر خیری‌ها کمک‌های مالی را از طریق ارزهای دیجیتال درخواست نمی‌کنند. آقای استاهی می‌گوید: «اگر خواستید به زلزله‌زده‌های ترکیه کمک کنید، یک جستجوی ساده در اینترنت می‌تواند موسسه‌های امن‌تری را به شما نشان دهد.»
- همیشه شکاک باشید: همیشه نسبت به لینک‌هایی که حتی نزدیکانتان برای شما ارسال می‌کنند شکاک باشید. کریستین استاهی می‌گوید: «به هرچیزی را که از طریق ایمیل، شبکه‌های اجتماعی یا دوستانتان دریافت می‌کنید اعتماد نکنید.»