شیوع انواع فرعی سویه اومیکرون به خصوص نوع ب.آ-۴ و ب.آ-۵ که با سرعت بیشتری گسترش می یابند، بر کاهش مصونیت در برابر بیماری تاثیرگذار بوده است.
تابستان در اروپا به دلیل نشانههای مرتبط با افزایش ابتلا به بیماری کووید۱۹ با هشدارهای جدی مقامات بهداشتی کشورها آغاز شده است.
اومیکرون، سویه جهش یافته ویروس کرونا که از مدتها قبل به عنوان ویروس غالب و مولد بیماری کووید۱۹ به صورت همهگیر در کشورهای اروپایی شیوع یافته بود همچنان منشا افزایش موارد ابتلا است.
افزایش موارد ابتلا در اروپا
بسیاری از کشورهای اروپایی چند هفتهای است که با شتاب جدیدی از شیوع ویروس و ابتلا به بیماری کووید۱۹ مواجه شدهاند.
پرتغال در خط مقدم دور جدید افزایش قابل توجه موارد ابتلا به بیماری کووید ۱۹ در اروپا قرار داشت؛ این روند به تدریج از ماه مه آغاز شد و در اوایل ژوئن با ثبت روزانه نزدیک به ۳۰ هزار مورد تازه ابتلا به اوج خود رسید و سپس شروع به فروکش کرد.
در بریتانیا، موارد روزانه ابتلا به بیماری کووید۱۹ دوباره به بالاترین حد خود از زمان شروع همهگیری رسیده است.
در ایتالیا نیز بنا به گزارش وزارت بهداشت این کشور ۳۰ هزار و ۵۲۶ مورد جدید ابتلا طی دوره بیست و چهارساعتهِ روزهای شنبه تا یکشنبه به ثبت رسیده که این میزان افزایش ۶۴ درصدی موارد ابتلا را طی هفت روز نشان میدهد.
فرانسپرس در گزارشی که به این موضوع اختصاص یافته از وضعیتی مشابه در آلمان یاد کرده و افزوده است که شیوع ویروس سارس کووید۲ طی ده روز گذشته در فرانسه نیز سرعت گرفته و نرخ ابتلا در سرزمین اصلی این کشور به طور متوسط از ۴۴ هزار مورد طی هفت روز فراتر رفته است.
انواع سویههای فرعی جدید
یک متخصص همهگیرشناسی در دانشگاه مونپلیهِ فرانسه در گفتگو با فرانسپرس افزایش موارد تازه ابتلا به بیماری را ناشی از دو عامل میداند.
به گفته این استاد دانشگاه، کاهش ایمنی یکی از این دو عامل است که به واسطه تحلیل محافظت در برابر ویروس به وسیله عفونت یا دریافت دوز واکسن در طول زمان خود را نشان میدهد.
از سوی دیگر، شیوع انواع فرعی تازه منشعب شده از سویه جهش یافته اومیکرون به خصوص نوع ب.آ-۴ و ب.آ-۵ که با سرعت بیشتری گسترش می یابند، بر سرعت انتشار و کاهش مصونیت در برابر بیماری تاثیرگذار بوده است.
اولیویه شوارتز، مدیر بخش ویروس و ایمنی انستیتو پاستور اینگونه از وضعیت موجود رمزگشایی میکند: «ما با تکامل مدام ویروسی روبرو هستیم که در مواجهه با افراد دارای آنتیبادی به دلیل آلودگی قبلی و یا دریافت واکسن قرار گرفته و برای عبور نیازمند تحول است.»
او می افزاید: «نوع ب.آ-۵ سویه اومیکرون و تا حدی ب.آ-۴ آن در اروپا در حال گسترش است. با این حال، به گفته مدیر بخش ویروس و ایمنی انستیتو پاستور «داده های اپیدمیولوژیک نشان می دهد که این نوع فرعی ۱۰ درصد مسری تر از نوع ب.آ-۲ است و به همین در حد وسیعی دلیل گسترش یافته است.»
آیا اوضاع به سمت افزایش موارد بستری در بیمارستانها پیش میرود؟
آقای شوارتز در باره پتانسیل نسخه ب.آ-۵ سویه اومیکرون برای رقم زدن نوع سخت بیماری میگوید که به دلیل در دست نداشتن دادههای بالینیِ کاملا ثابت شده هنوز نمیتوان با قاطعیت در این باره اظهار نظر کرد.
مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماریها اواسط ماه ژوئن اعلام کرد که بر اساس دادههای محدود، «هیچ شواهدی مبنی بر اینکه انواع فرعی ب.آ-۴ و ب.آ-۵ بتوانند نوع سختتر بیماری کووید را در مقایسه با دو نوع شیوع یافته ب.آ-۱ و ب.آ-۲ رقم بزنند، در دست نیست.
با این حال، مرکز پیشگیری و کنترل بیماریها در اروپا همانند موج های قبلی هشدار داده است که بالا رفتن شمار موارد ابتلا به کووید-۱۹ می تواند منجر به افزایش موارد بستری در بیمارستانها، پذیرش در بخش مراقبت های ویژه و در نهایت به افزایش شمار مرگ و میر ناشی از این بیماری منجر شود.
جمعیت اروپا در مجموع به لطف واکسنها و عفونتهای گسترده گذشته بسیار ایمن شده و این امر میتواند به محدود شدن موارد بستری در پی افزایش ابتلا به انواع فرعی سویه اومیکرون کمک کند.
با این حال پروفسور آلن فیشر، رئیس شورای سیاستگذاری واکسیناسیون در فرانسه ضمن طرح هشدار در این خصوص میگوید در فرانسه «از سرگیری تدریجی همهگیری» طی هفتههای اخیر که با دو برابر شدن موارد ابتلا طی سه هفته همراه بوده منجر به «از سرگیری اندک بستریها» شده و این خطر وجود دارد که شمار افراد پذیرفته شده در بخش مراقبتهای ویژه و نیز تعداد مرگ و میرها نیز افزایش یابد.
این در حالیست که کلاس اشتور، ویروسشناس آلمانی معتقد است که شرایط در بخش مراقبتهای ویژه کشورش هنوز عادی است.
تدابیر ویژهای برای تابستان در نظر گرفته میشود؟
مرکز پیشگیری و کنترل بیماریها از کشورهای اروپایی خواسته است که با حفظ تدابیر مراقبتی و برقراری سامانههای تست و واکسیناسیون همچنان «هوشیار و مراقب» بمانند.
این مرکز همچنین خواستار انجام واکسیناسیون مکمل برای دوزهای یادآوری شده تا بدین ترتیب از شیوع انوع سخت بیماری و پیشگیری از موجهای جدید همهگیری گسترده جلوگیری به عمل آید.
برخی کشورها از هماکنون تدابیری را برای فرا رسیدن فصل تابستان و آغاز تعطیلات اعلام کردهاند. ایتالیا اواسط ماه ژوئن از تمدید دستورالعمل پوشیدن اجباری ماسکهای FFP2 در وسایل حمل و نقل عمومی (به جز هواپیما) تا پایان ماه سپتامبر خبر داده بود.
وزیر بهداشت ایتالیا که تست کووید خود وی هم اکنون مثبت شده به هموطنانش به خصوص به افراد دارای بیماریهای زمینهای و در معرض خطر توصیه کرد با دریافت دومین دوز یادآوریِ واکسن کرونا مراقبت بیشتری بکنند.
رئیس آلمانی انجمن جهانی علوم پزشکی نیز توصیه کرده که برای جلوگیری از فراگیر شدن موج جدید بیماری با «جعبه ابزاری» متشکل از ماسک، واکسن و محدودیت تماس با آن مبارزه شود.