یکی از افرادی که رویترز از آنها به عنوان فرماندهان شبه نظامیان عراقی نام میبرد، در این گفتگو تصریح کرده که ایران پس از همهگیر شدن بحران شیوع کرونا، کمکهای ماهانه ۴ تا ۴.۵ میلیون دلاری همیشگی به چهار گروه عمده از شبه نظامیان را تا میزان ۲ تا ۳ میلیون دلار کاهش داده است.
خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی با موضوع «تضعیف حمایت ایران از شبهنظامیان عراقی» طی ماههای گذشته، دلیل این موضوع را بحران سلامت ناشی از شیوع ویروس کرونا و نیز تشدید تحریمهای فلج کننده اقتصادی از سوی ایالات متحده بر ضد تهران عنوان کرده است.
در این گزارش به نقل از منابع مطلع و آشنا با سابقه پشتیبانی از شبهنظامیان شیعه در عراق، از حمایتِ نیروهای نیابتی به عنوان محور سیاست خارجی ایران در منطقه یاد و تاکید شده است: «حمایت تهران از شبهنظامیان وابسته به جمهوری اسلامی در عراق در سایه همهگیری ویروس کرونا و نیز تحریمهای آمریکا به طور چشمگیری مختل شده است.»
سه تن از فرماندهان گروههای شبهنظامی تحت حمایت ایران در عراق و یک مقام منطقهای که با فعالیتهای ایران در عراق آشنا است به خبرگزاری رویترز گفتهاند که شیوع ویروس کرونا و تدابیر سختگیرانه برای کنترل و مهار بیماری کووید۱۹ از جمله بستن مرزها سبب شده تا کمکهای مالی ایران به شبهنظامیان عراقی به نحو قابل ملاحظهای کاهش یابد.
این کمکهای مالیِ ماهانه و چند میلیون دلاری که بر اساس ادعای رویترز میزان آن طی ماههای گذشته به نصف تقلیل پیدا کرده، به گفته سه شبهنظامی عراقی معمولا برای مقابله با دشمنان ایران و نیز انجام عملیات بر ضد منافع ایالات متحده آمریکا هزینه میشود.
یکی از افرادی که رویترز از آنها به عنوان فرماندهان شبهنظامیان عراقی نام میبرد، در این گفتگو تصریح کرده که ایران پس از همهگیر شدن بحران شیوع کرونا، کمکهای ماهانه ۴ تا ۴.۵ میلیون دلاری همیشگی به چهار گروه عمده از شبهنظامیان را تا میزان ۲ تا ۳ میلیون دلار کاهش داده است.
در این گزارش به نقل از فرماندهان نیروهای مردمی در عراق تاکید شده که کاهش چشمگیر این کمکها بر فعالیت گروههای شبهنظامی تأثیر منفی گذاشته؛ به نحوی که آنها را مجبور كرده تا به دنبال منابع جایگزین مالی برای تامین هزینه عملیات نظامی و نیز خرید سلاح باشند.
این منابع همچنین یادآور شدهاند که با همهگیری بحران سلامت ناشی از ویروس کرونا و بسته شدن مرزها، کمکهای تجهیزاتی و تسلیحاتی ایران به شبهنظامیان نیز با کاهش چشمگیری روبرو شده است.
ایران که تاکنون بیش از یازده هزار تن از شهروندانش را به دلیل شیوع ویروس کرونا از دست داده و درگیر دومین دوره اوج بیماری کووید۱۹ است مرزی بلند به طول ۱۴۵۸ کیلومتر با عراق دارد. این مرز در جنوب از خط تالوگ اروند رود آغاز و به نقطه سهگانه مرز ایران، عراق و ترکیه در کوه دالمپر در شمال ختم میشود.
منابع مورد استناد قرار گرفته در این گزارش همچنین گفتهاند که تحریمهای آمریکا سبب شده تا تهران طی دو سال گذشته از حجم کمکهای معمول به گروههای شبهنظامی به شکل قابل ملاحظهای بکاهد.
یک مقام امنیتی به رویترز خاطرنشان کرده که حمایت مالی تهران از گروههای یاد شده تحت تاثیر بحرانهای مالی و بهداشتی به شدت کاهش یافته و دستکم چندین میلیون دلار از میزان آن کاسته شده است.
به گفته این منبع که نامی از وی برده نشده، دولت ایران به دلیل بحرانهای نام برده شده و نیز کاهش شدید بهای نفت با کسری زیاد بودجه دست و پنجه نرم میکند و طی این دوران پرتنش سعی کرده تا هزینههای نظامی خود منجمله بودجه درنظر گرفته شده برای سپاه پاسداران را محدود کند.
این ادعا در حالی مطرح میشود که تهران همواره آنچه به عنوان «محور مقاومت» میخواند را راهبرد اصلی سیاست منطقهای خود قلمداد میکند و در ردیف بودجه و اعتبارات مالی جایگاهی ویژه برای آن در نظر میگیرد.
تقویت «محور مقاومت» که از یکسو نیروهای شبهنظامی در عراق و از سویی دیگر نیروهای نیابتی در سوریه تا حامیان ایدوئولوژیک مستقر در مدیترانه را شامل میشود، برغم فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمهای آمریکا برای تهران از اهمیت ویژهای برخوردار است.
این در حالیست که برایان هوک، مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا کاهش کمکهای مالی تهران به شبهنظامیان عراقی را ناشی از مثبت بودن روند تاثیرگذاری سیاست فشار حداکثری بر رفتارهای منطقهای ایران قلمداد کرده است.
جدا از مشکلات لجستیکی ناشی از بسته شدن مرزها میان دو کشور و نیز تحریمهای آمریکا که دولت ایران را حتی برای رسیدگی به چالشهای بزرگ اقتصادی در داخل کشور مستاصل کرده، فقدان قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس که از وی به عنوان استراتژیست بزرگ سیاست منطقهای ایران نام برده میشد بر تضعیف ارتباط تهران با نیروهای نیابتی مستقر در عراق و منطقه بیتاثیر نیست.
به این مجموعه همچنین باید رویکرد دولت جدید عراق به رهبری مصطفی کاظمی را اضافه کرد که جدا از نزدیکی با آمریکا سعی در یکپارچه کردن نیروهای نظامی و امنیتی کشورش دارد.