نخستوزیر کانادا ضمن اعلام اینکه «ایران تنها مسئول حادثۀ سرنگونی هواپیمای اوکراینی است» گفت که به موازات انجام تحقیقات بینالمللی برای روشن شدن جزئیات این حادثه، یک تحقیق قضایی مستقل نیز توسط دستگاه قضایی کانادا با هدف اجرای عدالت انجام میشود.
جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا روز جمعه در جریان یک نشست خبری، از کمک ۲۵ هزار دلاری این کشور به خانوادههای قربانیان حادثۀ سرنگونی هواپیمای اوکراینی در ایران خبر داد.
او گفت که کانادا سعی کرده است انواع کمکهای ممکن از جمله دسترسی به خدمات درمانی و روانی را برای خانوادههای قربانیان فراهم کند.
آقای ترودو تاکید کرد در کنار این کمک، ایران نیز باید به این خانوادههای قربانیان این حادثه غرامت مالی پرداخت کند و دولت کانادا در تلاش است تا غرامت وقوع این حادثه را از دولت ایران دریافت کند و به خانوادههای قربانیان تحویل دهد.
بازگرداندن اجساد قربانیان به کانادا
آقای ترودو افزود با بازماندگان تمام قربانیانی که مقیم کانادا بودند، از جمله افرادی که در این کشور تحصیل میکردند، گفتگو شده است و برخی از آنها خواستهاند که اجساد عزیزانشان به کانادا فرستاده شود.
به گفتۀ او خانوادههای بیست نفر از قربانیان این حادثه خواستار خاکسپاری اجساد در کانادا شدهاند. بر همین اساس از ایران خواسته شده است برای بازگرداندن این اجساد اقدام کند.
او گفت که «اگرچه تا کنون هیچکدام از این اجساد برگردانده نشدهاند، اما امیدواریم کار انتقال اجساد به کانادا به زودی آغاز شود.»
به گفتۀ او ایرانیها نیز در مقابل اعلام کردهاند که به درخواستهای کانادا احترام میگذارند و به نظر میرسد در این رابطه برای اتباع دو تابعیتی نیز مشکلی پیش نیاید. زیرا ایران پذیرفته است که به خواست بازماندگان تمام مسافران کانادا احترام بگذارد، چه کانادایی باشند و چه ایرانی.
ایران، تنها مسئول سرنگونی هواپیمای اوکراینی
آقای تردو سرنگونی هواپیمای اوکراینی در ایران را یک فاجعه ملی خواند و در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران که پرسید «آیا آمریکا را نیز به دلیل کشتن قاسم سلیمانی و بالا بردن سطح تنشها در منطقه در قبال این حادثه مسئول میداند؟» گفت: «ایرانیها تنها مسئول سرنگونی این هواپیمای مسافربری با ۱۷۶ سرنشین از جمله ۵۷ کانادایی هستند.»
او از شرکای بینالمللی کانادا که با جمعآوری اطلاعات، گردآوری تصاویر ماهوارهای و تلاشهای دیپلماتیک به کانادا کمک کردهاند نیز قدردانی کرد؛ بویژه از ایتالیا که از طرف کانادا با ایران مذاکره میکرده است.
آقای ترودو ضمن اعلام آنکه «ایران باید در قبال آنچه روی داده، کاملا پاسخگو باشد» گفت که کانادا با همکاری جامعۀ جهانی خواستار انجام تحقیقی کامل دربارۀ این حادثه و روشن شدن جزئیات آن است.
او خواستار همکاری کامل ایران در انجام این تحقیقات و حمایت تهران از خانوادههای قربانیان این حادثه شد.
انجام تحقیقات قضایی
نخستوزیر کانادا اعلام کرد که قرار است به موازات این تحقیقات، یک تحقیق قضایی مستقل نیز از سوی دستگاه قضایی کانادا با هدف اجرای عدالت انجام شود.
او تاکید کرد که کانادا پرسشهای زیادی دربارۀ چگونگی وقوع این حادثه دارد. از جمله دربارۀ افرادی که در نیروهای مسلح ایران مسئول پرتاب این موشک بودهاند.
به گفتۀ جاستین ترودو، کانادا از نتیجۀ فعالیتهای ایران و جوابهایی که تهران تا کنون داده، راضی نیست و خواستار آن است که ایران هرچه سریعتر جعبههای سیاه این هواپیما را نیز تحویل دهد.
او در پاسخ به اینکه «ایران در رابطه با این حادثه شماری را نیز بازداشت کرده است؛ تا چه اندازه میتوان اطمینان داشت که بازداشت شدگان مقصران واقعی این حادثه هستند و نه صرفا افرادی که بار دیگر قربانی سیاستهای پنهانکارانه ایران شدهاند» گفت: «این موضوع هم یکی از نگرانیهای ما با توجه به بازداشتهای گسترده در ایران است. با این وجود آنچه برای کانادا مهم است اینکه به جای آن افراد، سیستم به ما پاسخگو باشد.»
ایران هرچه سریعتر جعبههای سیاه را تحویل دهد
به گفتۀ آقای ترودو کارشناسان کانادایی هم اکنون در ایران در حال جمعآوری اطلاعات هستند و آنچه را که به دست آوردهاند به اتاوا منتقل کردهاند. با این وجود برای تکمیل تحقیقات نیاز به بازخوانی جعبههای سیاه هواپیما است.
او افزود که جعبههای سیاه این هواپیما بشدت آسیب دیدهاند و بر اساس پروتکلهای بینالمللی ضروریست تا هرچه سریعتر بازخوانی شوند.
نخستوزیر کانادا اعلا کرد از آنجا که ایران تخصصی در تحلیل دادههای این جعبههای سیاه ندارد، بر اساس اجماعی که میان کشورهای درگیر در این حادثه در حال شکلگیری است، احتمالا باید جعبههای سیاه به فرانسه فرستاده شود.
او از ایرانیها خواست تا جعبههای سیاه را برای بازیابی اطلاعات آن در اختیار فرانسه بگذارند.
دیدار وزرای خارجه ایران و کانادا
آقای ترودو در پاسخ به پرسشهایی دربارۀ نتیجۀ دیدار روز جمعۀ محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران با همتای کانادایی خود فرانسوا فیلیپ شامپانی در مسقط اعلام کرد که از آنجا که این دیدار تنها لحظاتی پیش به پایان رسیده است، هنوز از نتایج آن اطلاعی ندارد.
به گفتۀ او قرار بود در این نشست، نماینده کانادا خواستار کاهش تنشهای منطقهای شود و بیانیۀ پنج محوری تهیه شده در نشست روز پنجشنبۀ وزرای خارجه کانادا، اوکراین، سوئد، افغانستان و بریتانیا در لندن را به طرف ایرانی تحویل دهد.
طرح حادثه در سازمان ملل
آقای ترودو اعلام کرد که کشورش در حال گفتگو با شرکای بینالمللی خود است تا موضوع سرنگونی هواپیمای اوکراینی در سازمان ملل نیز مطرح شود و از مسیر قطعنامۀ این سازمان، ایران موظف به همکاری برای انجام تحقیقات کامل گردد.
او به حادثۀ سقوط هواپیمای مالزی بر فراز اوکراین اشاره کرد و گفت که در آن حادثه نیز موضوع در سازمان ملل مطرح و قطعنامهای برای انجام تحقیقات صادر شده است.
آیا کانادا سپاه را تحریم خواهد کرد؟
آقای تردو به این پرسش که آیا دولتش در پی وقوع این حادثه قصد تحریم سپاه پاسداران ایران را دارد، پاسخ روشنی نداد و تاکید کرد که در این نشست خبری، تمرکز تنها بر مسالۀ خانوادههای قربانیان این حادثه و چگونگی کمک به آنها است.