دیدهبان حقوق بشر تاکید میکند که حق کودکانی که در درگیریهای مسلحانه شرکت داشتهاند، آن است که پس از احیای وضعیت روحی و رفتاری دوباره به جامعه برگردند؛ نه اینکه شکنجه و زندانی شوند.
آگهیدیدهبان حقوق بشر (HRW) روز چهارشنبه با انتشار گزارشی به انتقاد از سیستم قضایی عراق و دولت خودمختار اقلیم کردستان در چگونگی برخورد با کودکان مظنون به همکاری با داعش پرداخت.
این سازمان غیردولتی با محکوم کردن رفتار مقامات عراقی اعلام کرد کودکانی که از سوی مقامات عراقی به اتهام ارتباط با داعش محکوم شدهاند، قربانی یک روند قضایی عمیقا ناقص و مغرضانه هستند و اعترافات آنها نیز زیر شکنجه گرفته شده است.
بنا بر این گزارش دولت عراق پس از اعلام پیروزی بر داعش در اواخر سال ۲۰۱۷ میلادی به تعقیب مردان، زنان و کودکانی پرداخت که متهم به همکاری با داعش بودند. گزارش دیدهبان حقوق بشر پس از گفتگو با ۲۹ کودک و نوجوان عراقی تهیه شد؛ کودکانی که در این مدت در بازداشت دولت فدرال عراق یا نیروهای امنیتی فعال در منطقۀ کردستان عراق بودند.
در این گزارش آمده است: «کنترل، بازجویی و تعقیب کودکان به عنوان مظنونین به همکاری با داعش به گونهای عمیقا جانبدارانه انجام و در نهایت نیز اغلب باعث بازداشتهای خودسرانه و محاکمات ناعادلانه شده است.»
نتایج تحقیقات نشان داد که بسیاری از این کودکان در اردوگاهها یا در ایستگاههای بازرسی تنها بر اساس مدارکی ضعیف و نهچندان معتبر بازداشت شدهاند. آنها مورد ضرب و شتم قرار گرفته و مجبور شدهاند که درد و رنج شوک الکتریکی را تحمل کنند. آنها نمیتوانستند با نزدیکانشان ملاقاتی داشته باشند یا از کمکهای قضایی بهره ببرند و درنهایت نیز مجبور شدهاند زیر شکنجه اعتراف کنند.
یکی از این پسران که تنها ۱۴ سال دارد میگوید: «آنها مرا با کابلهای پلاستیکی میزدند و میگفتند که باید اعتراف کنم که عضو داعش بودهام. من هم به ناچار پذیرفتم.»
اگرچه داعش کودکان و نوجوانان بسیاری را جذب کرده و آنها را آموزش داده است اما بسیاری از آنهایی که با نمایندگان دیدهبان حقوق بشر صحبت کردهاند، هرگز در کنار «جهادیها» نجنگیدهاند.
در نهایت این کودکان در جلساتی که کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشیده، بدون داشتن وکیل محاکمه شدهاند. آنهایی که در منطقه کردستان عراق محاکمه شدهاند به ۶ تا ۹ ماه زندان محکوم شدهاند و دادگاه فدرال نیز برخی از این کودکان را به احکامی سنگینتر حتی تا ۱۵ سال زندان محکوم کرده است.
پسران عرب زبان در دادگاههای کردستان عراق حتی از داشتن مترجم زبان کردی-عربی محروم بودند.
بیشتر این کودکان به زندانهایی بسیار شلوغ و پرجمعیت فرستاده شده و در کنار زندانیان بزرگسال نگهداری شدهاند؛ کاری که برخلاف حداقلهای استانداردهای بینالمللی است.
پسری ۱۷ ساله که ۹ ماه را در زندان گذرانده میگوید: «هر روز برای ما شکنجه بود. ما را هر روز میزدند.»
بنا بر برآورد دیدهبان حقوق بشر تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی حدود ۱۵۰۰ کودک در عراق به ظن عضویت در داعش بازداشت شدهاند و صدها کودک که دستکم ۱۸۵ کودک غیرعراقی در میان آنها دیده میشده است، به جرم تروریسم محکوم شدهاند.
بسیاری از این کودکان پس از آزادی، از ترس اتهام و محاکمۀ دوباره یا به دلیل نگرانی از شیوۀ برخورد دیگر اعضای جامعه با آنها، هرگز به خانههایشان برنگشتهاند.
از نظر دیدهبان حقوق بشر این اقدام مقامات عراقی و دولت خودمختار کردستان، یک انتقام کور در واکنش به جنایات داعش است؛ انتقامی که به نام عدالت گرفته شده است.
این سازمان غیردولتی تاکید میکند که حق کودکانی که در درگیریهای مسلحانه شرکت داشتهاند، آن است که پس از احیای وضعیت روحی و رفتاری دوباره به جامعه برگردند؛ نه اینکه شکنجه و زندانی شوند.
دیدهبان حقوق بشر از مقامات عراقی میخواهد دستگیری کودکان به دلیل عضویت در داعش را متوقف و آنهایی را که در زندان و بازداشتگاهها هستند به جز تعدادی که متهم به ارتکاب جرایمی خشونتآمیز هستند، آزاد کنند.
آگهیبیشتر بخوانید: