مطالعهای نشان داد که با افزایش سطح آلودگی هوا در محلهها اثرات حفاظتی ورزش به تدریج کاهش مییابد و کماثر میشود و کارایی آن افت میکند.
به گفته یک تحلیل جدید، فواید سلامت ورزش منظم در محلههایی با هوای آلوده بهطور چشمگیری کاهش مییابد.
افرادی که مرتب ورزش میکنند در مجموع با خطر کمتر مرگ روبهرو هستند. اما بنا بر این مطالعه که در نشریه BMC Medicine منتشر شده، قرار گرفتن در معرض سطوح بالای آلودگی هوا میتواند در گذر زمان بهویژه برای سرطان و بیماری قلبی از این حفاظت بکاهد.
به گفته پژوهشگران، یافتهها نشان میدهد فعالیت بدنی حتی در مناطق آلوده برای سلامت مردم مفید است، اما بهبود کیفیت هوا میتواند این دستاوردها را به حداکثر برساند.
اندرو استپتو، یکی از نویسندگان مطالعه و استاد روانشناسی و اپیدمیولوژی در کالج دانشگاهی لندن (UCL)، گفت: «مطالعه ما نشان میدهد هوای سمی تا حدی میتواند فواید ورزش را مسدود کند، هرچند آنها را از بین نمیبرد».
او در بیانیهای افزود: «این یافتهها شواهد بیشتری از آسیبی است که آلودگی ذرات ریز میتواند به سلامت ما وارد کند».
تیم استپتو دادههای بیش از ۱.۵ میلیون بزرگسال را که در بریتانیا، دانمارک، ایالات متحده، تایوان و چین بیش از ۱۰ سال تحت پیگیری بودند، تحلیل کرد.
پژوهشگران بر نوعی آلودگی هوا به نام ذرات معلق ریز یا PM2.5 تمرکز کردند. این ذرات که از سوزاندن زغالسنگ و دیگر سوختهای فسیلی، انتشار آلایندههای خودروها، سوزاندن زباله و منابع دیگر میآیند، آنقدر کوچکاند که میتوانند از سد خونی-مغزی عبور کنند و بر قلب و ریهها اثر بگذارند.
افرادی که دستکم ۲.۵ ساعت در هفته ورزش متوسط یا شدید انجام میدادند، در دوره مطالعه در مقایسه با کسانی که کمتر ورزش میکردند ۳۰ درصد احتمال مرگ پایینتری داشتند.
اما به گفته این مطالعه، اگر در منطقهای با سطوح آلودگی هوا بالاتر از ۲۵ میکروگرم در هر متر مکعب هوا (μg/m³) زندگی میکردند، کاهش خطر برای افراد بسیار فعال به ۱۲ تا ۱۵ درصد افت میکرد.
به گفته این مطالعه، فواید محافظتی ورزش در سطوح بالاتر آلودگی، یعنی بیش از ۳۵ μg/m³، بیش از این هم کاهش مییابد؛ آستانهای که ۳۶ درصد جمعیت جهان در آن زندگی میکنند.
پژوهشهای دیگر آلودگی هوا را با بیماریهای تنفسی و قلبی و نیز اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و زوال عقل مرتبط دانستهاند.
پائولا زانینوتو، یکی از نویسندگان مطالعه و استاد آمار پزشکی و اجتماعی در UCL، گفت: «نمیخواهیم مردم را از ورزش در فضای باز دلسرد کنیم».
او افزود: «بررسی کیفیت هوا، انتخاب مسیرهای پاکتر یا کاهش شدت در روزهای آلوده میتواند کمک کند از ورزش خود بیشترین فواید سلامت را به دست آورید».
این مطالعه محدودیتهایی دارد؛ از جمله اینکه بیشتر تحلیلها در کشورهای ثروتمند انجام شده است. بنابراین یافتهها ممکن است درباره مناطق کمدرآمد که آلودگی هوا در آنها حتی بالاتر است صدق نکند.
پژوهشگران همچنین دادهای درباره کیفیت هوای داخل ساختمانها یا رژیم غذایی مردم نداشتند که میتواند یافتهها را تحتتاثیر قرار دهد. با این حال نتایج حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند درآمد، تحصیلات، سیگار کشیدن و وضعیت سلامت پابرجا بود.
در مجموع پژوهشگران گفتند این یافتهها از تلاشها برای پاکسازی هوای آلوده در سراسر جهان حمایت میکند.
استپتو گفت: «باور داریم هوای پاک و فعالیت بدنی هر دو برای سالمندی سالم مهماند و به همین دلیل از تلاشهای بیشتر برای مهار سطح آلودگیهای آسیبرسان به سلامت حمایت میکنیم».