واکنشها به رقص دختران در جشنواره رقصهای محلی افغانستان

گزارش از مریم شاهی
خانه فرهنگ آسیا در باغ بابر کابل، پایتخت افغانستان، روز پنجشنبه ۴ دلو (۲۴ ژانویه) شاهد برگزاری «جشنواره رقصهای محلی» و به نمایش در آمدن مجموعهای از رقصهای محلی اقوام مختلف این کشور بود. این جشنواره برای اولین بار برگزار می شد و آنچه آن را متمایز میساخت شرکت گروهی از دختران در آن بود.
در این روز یکی از تالارهای باغ بابر با ظرفیت پذیرش سیصد نفر مملو از جمعیت زنان و مردانی از قشرهای مختلفی شد که به تماشا آمده بودند؛ از شهروندان تحصیلکرده گرفته تا زنان خانه دار و نیز حاشیه نشینان جامعه افغانستان.
برگزاری این جشنواره با درنظرداشت تهدیدات ناشی از افراطگرایانی که ابایی از هدف گرفتن حرکتهای اجتماعی، جمعی و فرهنگی ندارند در نوع خود رویداد فرهنگی غیرمنتظرهای بود و بازتاب و واکنشهای متفاوت مخاطبان را در پی داشته است.
برخی از کاربران شبکههای اجتماعی افغانستان در پی انتشار تصاویری از رقص جمعی دختران در این جشنواره از رقص محلی استقبال و خواهان ادامه این گونه فعالیتها شده و آن را زمینه ای برای احیای هویت فرهنگی و هنری جامعه دانسته اند. عده ای از کاربران هم رقص دختران را به شدت نکوهش کرده وآن را مغایر با شرع اسلام و باعث گسترش فساد در جامعه دانسته اند.
سمیع عطایی، دبیر جشنواره رقص های محلی افغانستان در گفتگو با یورونیوز می گوید: «ما در این جشنواره تلاش کردیم تا علیرغم سیاست زدگی های حاکم بر جامعه افغانستان، از هویت فرهنگی مان سخن بگوییم و آیین ها و رسوم گذشتگان خود را که به طور شفاهی نقل شده به این شیوه بازسازی کنیم.»
وی با ابراز نگرانی از واکنش های منفی به شرکت دختران در رقص محلی می افزاید: «من نگران برخورد برخی از مخاطبان با دختران شرکت کننده در برنامه هستم، توهین عده ای مرد به دختران باعث می شود که خانواده های این دختران را نسبت به حضور فرزندانشان در این حرکت فرهنگی حساس کنند.»
برغم مخالفتها مصمم هستیم و می رقصیم
قدریه آذرنوش، یکی از دختران شرکت کننده در رقص محلی در این باره به یورونیوز می گوید: «از روزی که رقص محلی را در باغ بابر انجام دادیم، واکنش های شدیدی از طرف اطرافیان دریافت کرده ایم، هر چند خانواده من مشکلی با شرکتم در رقص محلی نداشته است اما یکی از خانواده ها بخاطر واکنش های منفی جامعه دخترشان را به شدت توبیخ کرده اند.»
خانم آذرنوش از رنج خود و رویکرد برخی از دوستانش می گوید: «بعد از اجرای برنامه، برخی از دوستانم گفتند که ما فکر می کردیم تو دختر متفاوتی هستی و کارهای بزرگتری انجام میدهی. فکر نمی کردیم بروی جلوی یک جمع بزرگ برقصی، حتی مرا در فیسبوک و تلفنشان بلاک کردند، این واکنشها خیلی مرا اذیت کرد.»
وی تاکید می کند: «برخوردهای منفی باعث نمی شود که دست از تمرینات رقص های محلی بردارم. ما مصمم هستیم که تمریناتمان را ادامه دهیم تا به این وسیله فرهنگی بومیمان را احیا کنیم.»
کابل برای اولین بار شاهد حرکت فرهنگی اجرا و احیای رقصهای محلی بود، حرکتی که مردم افغانستان بدلیل نگرانی از حملات تروریستی به حرکت ها و تجمعات فرهنگی کمتر شاهد آن هستند.
چند روز مانده به برگزاری جشنواره رقص های محلی صدها تن از شهروندان کابل برای شرکت در این جشنواره ثبت نام کرده بودند اما تعداد محدودی از ثبت نام کنندگان موفق به شرکت در آن شدند.
در این جشنواره رقص سماع از مولانا جلال الدین بلخی، ختک و اتن ملی و چوب بازی از رقص های قدیمی جنوب و شمال افغاستان با اجرای گروهی مردان به نمایش درآمد.
رقص های پیشپو، آخوچی، غومبورک و سرگه آغی نگار از رقص های قدیمی زنان نیز در این جشنواره توسط دختران اجرا شد. این رقص ها در مناطق مرکزی افغانستان در جشن ها توسط زنان به طور گروهی و گاهی به طور فردی اجرا می شد و به گفته دبیر جشنواره این رقص ها به فراموشی سپرده شده است.