انتصاب صادق آملی لاریجانی به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام چه تاثیری در صحنه سیاسی کشور و انتخابات ریاست جمهوری ایران خواهد داشت؟ محمدصادق جوادی حصار و امیر محبیان در گفتگوی اختصاصی با یورونیوز به این پرسش‌ها پاسخ داده‌اند.
آگهیامیر محبیان، تحلیل گر اصولگرا و مدیرعامل خبرگزاری آریا در مصاحبه با یورونیوز می گوید که انتصاب صادق آملی لاریجانی به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، به تحکیم قدرت خاندان لاریجانی خواهد افزود و این احتمال وجود دارد که علی لاریجانی بسوی کرسی ریاست جمهوری خیز بردارد.
به گفته اقای محبیان «آملی لاریجانی با نقش مهمی که در شورای نگهبان خواهد داشت از یکسو به غلبه شریعت بر عرف در مجمع تشخیص کمک خواهد کرد و از سوی دیگر با قدرت نظارت استصوابی در شکل دهی به مجلس آینده و نیز معادله رقابت ریاست جمهوری آینده تاثیر خواهد داشت.»
علی خامنه‌ای، رهبر ایران در حکمی صادق آملی لاریجانی را به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو فقهای شورای نگهبان منصوب کرد. آقای لاریجانی در حال حاضر عضو مجلس خبرگان رهبری و رییس قوه قضاییه ایران است و دومین دوره ریاست او بر قوه قضاییه مرداد ماه آتی به پایان خواهد رسید.
«علاقمند به مباحث سیاسی با روحیه غیر منعطف»
امیر محبیان، روزنامه نگار و تحلیل گر اصولگرا و موسس حزب نواندیشان ایران می گوید: «در حالی که در مجموع خانواده لاریجانی از روحیه دیپلماتیک برخوردارند؛ تصویری که از آقای آملی لاریجانی ایجاد شده بیشتر فردی علاقمند به مباحث سیاسی ولی با روحیه غیر منعطف است. اما این که نهایتا در شرایط جدید چه تصویری از آیت الله آملی لاریجانی خواهیم دید تا حدود زیادی به شرایط آینده ربط خواهد داشت.»
به گفته او در این که «این انتصاب به تحکیم قدرت خاندان لاریجانی خواهد افزود شکی نیست؛ اما معادلات آینده می تواند تابع شرایطی باشد که هنوز همه آن کاملا روشن نیست. در این که علی لاریجانی با توجه به شرایط کنونی در آینده همچنان از نقش کنونی در مجلس برخوردار باشد؛ تردید وجود دارد. بنا براین این احتمال وجود دارد که علی لاریجانی بسوی کرسی ریاست جمهوری خیز بر دارد.»
محمدصادق جوادی حصار، روزنامه نگار و تحلیل گر اصلاح طلب و سخنگوی حزب اعتماد ملی اما در مصاحبه با یورونیوز می گوید که «آملی لاریجانی واجد یکسری از مختصات است که برای جایگاه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام لازم است.»
او توضیح می دهد: «اینکه معمولا افرادی که در آن جایگاه قرار می گیرند افرادی بوده اند که ریاست یکی از قوا را داشته اند. جایگاهی هم که برای مجمع در نظر می گیرند بیشتر جایگاه حل مخاصمه است و سران قوا و چهره های برجسته حاکمیت حضور دارند. حالت عمومی اش مرضی الطرفین بودن فرد است. درحقیقت اعضای مجمع چه از نهادهای انتخابی و چه از نهادهای انتصابی، جایگاه رئیس مجمع را در سطحی به رسمیت بشناسند و که اختلاف های بین نهادها و قوا به خصوص مجلس و شورای نگهبان را بتواند. بالانس کند یا مشورتی که به رهبری می دهد بتواند در جایگاه رئیس مجمع بالانس ایجاد کند.»
همسویی و هم رایی با رهبری
به گفته آقای جوادی حصار «جایگاه رئیس قوه قضائیه و جایگاه رئیس مجمع متفاوت است. در جایگاه رئیس قوه قضائیه این ویژگی شاید برجسته تر باشد که نیاز به قاطعیت و برندگی و تصمیم گیری بیشتر جلوه می کند. در ریاست مجمع اما از عنوان اش هم پیدا است که مصلحت اندیشی برای سرنوشت مردم و تصمیمات مربوط به سرنوشت مردم مهم است و فکر میکنم اگر خودمان را بگذاریم جای رهبری در انتخاب رئیس مجمع، در میان گزینه هایی که هستند آقای آملی لاریجانی شانس بالایی می توانست داشته باشد. بالاخره رئیس مجمع سمت مشاور عالی رهبری هم پیدا می کند که به رهبری مشورت می دهند. افراد دیگر هم داشتیم مثل آقای ناطق نوری که رئیس قوه هم بوده و این مختصات را داشته ولی با توجه به پاره ای مسائل چن دسال اخیر، شاید ویژگی همسویی و هم رایی با رهبری را در سطحی که آقای آملی لاریجانی از خود نشان می دهد ایشان نشان نداده باشد.»
انتصاب آملی لاریجانی به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین فقهای شورای نگهبان، واکنش های بسیاری را از سوی طیف های مختلف سیاسی و کاربران شبکه های اجتماعی را به دنبال داشته است. مصطفی تاج زاده، فعال سیاسی اصلاح طلب، در توییتر شخصی خود نوشته است که «انتصاب اعضا و ریاست برخی نهادها حق قانونی رهبر است اما نصب همه‌ی آنها از یک جناح، با روح قانون اساسی نمی‌خواند؛ عادلانه و به مصلحت کشور نیز نیست. ترکیب یکدست شورای نگهبان هم نویدبخش برگزاری انتخابات آزاد نیست. راه مقابله با ایران ستیزان، همه با هم است نه حاکمیت یک جناح.»
علی اکبر جوانفکر، مشاور رسانه ای محمود احمدی نژاد هم در توییتر خود نوشته است: «درپی انتصاب آقای آملی لاریجانی به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام به یاد نامه رهبری به دکتر احمدی نژاد درباره انتصاب آقای اسفندیار رحیم مشایی به سمت معاون اولی رئیس جمهور افتادم که آن را موجب اختلاف و سرخوردگی میان علاقمندان به ایشان دانستند و بر ضرورت ملغی شدن آن تاکید کردند.»
امیر محبیان معتقد است که «امکان تشدید چالش میان احمدی نژاد و آملی لاریجانی در مجمع تشخیص کم نیست.»
او می گوید: «آملی لاریجانی با نقش مهمی که در شورای نگهبان خواهد داشت از یک سو به غلبه شریعت بر عرف در مجمع تشخیص کمک خواهد کرد و از سوی دیگر با قدرت نظارت استصوابی در شکل دهی به مجلس آینده و نیز معادله رقابت ریاست جمهوری آینده تاثیر خواهد داشت.»
قوه قضائیه به سوی سیاست غلطید
به گفته آقای محبیان «قوه قضاییه تحت زعامت آیت الله آملی بیشتر به سوی سیاست غلطید و به ویژه در این اواخر با فعالتر شدن دادستان ها در ورود به مسایل اجتماعی، نقش فعالانه تری در شکل دادن به تصویر فعال خود در اجتماع برداشته است.»
اما این انتصاب ها چه تاثیری در موقعیت حسن روحانی، رئیس جمهور خواهد داشت و آیا آنطور که برخی تحلیل گران می گویند موقعیت او تضعیف خواهد شد؟ محمد صادق جوادی حصار، به این سوال پاسخ می دهد که «موقعیت آقای روحانی تضعیف نمی شود و در شرایط فعلی موقعیت او در نزد افکار عمومی به خاطر عملکرد دولت به اندازه کافی تضعیف شده و شرایط عمومی دولت و شخص آقای روحانی شرایط مطلوبی نیست و اگر رهبری او را به عنوان رئیس مجمع معرفی می کرد این ذهنیت به وجود می آمد که رهبری می خواهد در این شرایط او را تقویت کند.»
پیش‌تر صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و تحلیل‌گر مسائل ایران در مصاحبه با یورونیوز گفته بود که «صادق آملی لاریجانی، عملکرد مثبتی در قوه قضائیه نداشته، بیشتر تمایل به گروه‌های تندرو دارد و این خطر وجود دارد که با آمدن او به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، توازن و اعتدال و میانه‌روی و مصلحت‌اندیشی که در دوران هاشمی رفسنجانی وجود داشت به هم بخورد.»