جواد منتظری، خبرنگار یورونیوز در تهران می گوید: «اوضاع از روز گذشته (پنجمین شب اعتراضات) تا حدودی آرام شده و به نظر میرسد که شرایط از سوی مقامات امنیتی تحت کنترل است. اما مشخص نیست که روزهای آینده ایران آبستن چه حوادثی باشد.»
آگهیجواد منتظری، خبرنگار یورونیوز در تهران به تفسیر اعتراضات سراسری در شهرهای مختلف ایران پرداخته است. این ویدئو در پایان ششمین روز اعتراضات تهیه شده و اتفاقات پس از آن را در بر نمیگیرد.
ریشه ناآرامیهای اخیر در ایران چه بوده است؟
منشا ناآرامی های اخیر در ایران مشکلات اقتصادی است. ماجرا از فراخوانی در شبکه های مجازی برای تجمع مردم در شهر مشهد آغاز شد. فراخوانی که به عقیده مقامات در دولت از سوی برخی جریانات اصولگرا انجام گرفت. اعتراض به وضعیت بد اقتصادی، بیکاری، فساد اقتصادی، معضل موسسههای مالی غیرمجاز که سپرده های مردم در آنها بلوکه شده و گرانیهای اخیر در کشور دلایل کافی برای این اعتراضات است. در نظر داشته باشید که طی دو هفته گذشته قیمت تخم مرغ در ایران به ناگهان (تقریبا) سه برابر افزایش یافت.
خبر افزایش عوارض خروج از کشور به میزان ۳ برابر، افزایش ۵۰ درصدی قیمت سوخت و حذف حداقل ۳ میلیون نفر از افرادی که یارانه نقدی از دولت دریافت می کنند، در لایحه بودجه پیشنهادی سال ۹۷ دولت به مجلس نیز فشار روانی بسیاری در جامعه ایجاد کرد. اعتراضات، پس از مشهد در استانهای دیگر ایران هم آغاز شد. کرمانشاه، لرستان، اصفهان، خوزستان، قم، البرز، قزوین، تهران و تقریبا تمام استان های کشور درگیر شدند. تجمعات اعتراضی اما کم کم از کنترل خارج و به سمت خشونت کشیده شد. این اتفاقات به خوبی نشان داد که مشکلات اقتصادی در ایران پتانسیل تبدیل شدن به مسائل سیاسی را دارد.
بیشتر بخوانید: مروری بر رویدادهای کلیدی پیش از اعتراضات سراسری در ایران
واکنش جریانات سیاسی اصولگرا و اصلاحطلب در ایران به رویدادهای اخیر چه بوده است؟
در ابتدا دو جریان اصلی اصلاحطلب و اصولگرا در کشور، به این حوادث واکنش متفاوتی داشتند. اصولگرایان ابتدا انگشت اتهام را به سمت دولت روحانی گرفتند و شرایط پیش آمده را حاصل بیتدبیریهای دولت در عرصه اقتصادی عنوان کردند؛ اما اصلاحطلبان با متهم کردن جریان اصولگرا به راهاندازی این اعتراضات، عنوان کردند که شاید گروهی آغازگر این جریانات باشد اما قدرت کنترل و مدیریت آن را در صورت ادامه این جریانات نخواهد داشت.
اما با شعله ور شدن آتش این اعتراضات و پس از گذشت دو روز مواضع دو گروه اصلی حاکم در کشور به یکدیگر نزدیک شد. اکنون هر دو جریان با تاکید بر اینکه ادامه این وضع اصل نظام را تهدید خواهد کرد، تلاش دارند تا با سخنانشان، معترضان را به آرامش فرا خوانند.
شرایط فعلی چگونه است و راهکارهای حکومت برای کنترل اوضاع چه بودهاند؟
تبدیل شدن اعتراضات به آشوب و اغتشاش و درگیری با نیروهای انتظامی شرایط را تا حدود زیادی امنیتی کرده است. ناآرامیها تاکنون دستکم درکل کشور ۲۱ نفر کشته داشته است. صرفا در تهران ۴۵۰ نفر بازداشت شده اند. محدود کردن شبکه اینترنت و مسدود نمودن چندین اپلیکیشن پر مخاطب در ایران از ابزارهای حکومت برای کنترل شرایط بود. به نظر میرسد با امنیتی شدن شرایط، حکومت ایران تلاش می کند تا کنترل اوضاع را به دست بگیرد.
بیشتر بخوانید: ششمین روز ناآرامیها در ایران؛ جو امنیتی در تهران، ادامه تجمعات اعتراضی در شهرستانها
از سوی دیگر ایران انگشت اتهام را به سوی چند کشور همسایه و همینطور آمریکا و اسرائیل دراز کرده و نقش آنها در ناآرامیهای اخیر را پررنگ میداند. نیروهای ضد شورش در مناطق مختلف شهرها در آمادهباش کامل هستند و مقامات امنیتی اعلام کردهاند که بیش از این اجازه بروز ناامنی را به هیچکس نخواهند داد.
اوضاع از روز گذشته (پنجمین شب اعتراضات) تا حدودی آرام شده و به نظر میرسد که شرایط از سوی مقامات امنیتی تحت کنترل است. اما مشخص نیست که روزهای آینده ایران آبستن چه حوادثی باشد.
جزئیات بیشتر: