تغییر شغل یا ترک کشور برای فعالان رسانه‌ای در کشورهای ناامن و خطرناک و یا جنگزده، یکی از عوامل مهم کاهش شمار روزنامه نگاران کشته شده در جهان بوده است.
آگهیبر اساس گزارش سالانه سازمان گزارشگران بدون مرز درباره «خشونت علیه روزنامه‌نگاران»، در سال جاری میلادی برای اولین بار در ۱۴ سال گذشته، آمار روزنامه‌نگاران کشته شده در جهان کاهش یافته است.
سازمان غیر دولتی گزارشگران بدون مرز در این گزارش که روز سه شنبه نوزدهم دسامبر منتشر شد، به بررسی آمار روزنامه نگاری پرداخته است که در سال ۲۰۱۷، قربانی «خشونت علیه انتشار آزادانه اطلاعات» شده اند.
در گزارش این سازمان آمده است که در سال جاری، ۶۵ روزنامه‌نگار از جمله ۵۰ روزنامه نگار حرفه‌ای کشته، ۳۲۶ نفر زندانی و ۵۴ خبرنگار به گروگان گرفته شده‌اند.
از میان روزنامه‌نگاران کشته شده، ۲۶ تن در حین انجام وظیفه جان خود را از دست دادند و ۳۹ نفر از آنان قربانی امنافع «مقامات سیاسی، اقتصادی و گروههای مافیایی» شدند.
گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) می گوید که در سال جاری، ۸۹ درصد از روزنامه‌نگاران در کشورهای خودشان و ۷ درصد در کشورهای خارجی جان خود را از دست دادند.
این گزارش که شمار کشتگان با کاهش نسبی ۱۸ درصدی نسبت به سال گذشته ( ۷۹ نفر) روبرو بوده است. این کاهش شامل شمار روزنامه‌نگاران حرفه‌ای کشته شده نسبت به سال ۲۰۱۲ در زمان آغاز جنگ سوریه با ۸۷ کشته می‌شود.
دلایل کاهش آمار روزنامه‌نگاران کشته‌شده
گزارشگران بدون مرز در گزارش سالانه خود درباره «خشونت علیه آزادی اطلاع‌رسانی» دلایل کاهش قربانیان در میان خبرنگاران در سال ۲۰۱۷ را به شرح زیر می‌داند:
- افزایش آگاهی نسبت به ضرورت حفاظت از روزنامه‌نگاران در کارزارهای سازمان‌های بین المللی و رسانهها
- ارائه آموزش‌های ایمنی برای خبرنگارن به خصوص در مناطق ناامن
- بهتر شدن امنیت شغلی برای «خبرنگاران آزاد» و تاثیر آن بر امنیت این خبرنگاران در مناطق جنگی و ناامن
- پیگیری و حمایت سازمان‌های بین المللی مانند گزارشگران بدون مرز از وضعیت روزنامه‌نگاران و تاثیر آن بر سیاست دولت‌ها
- تغییر شغل یا ترک کشور برای روزنامه نگاران در کشورهای نا امن و خطرناک
مرگبارترین کشورها برای خبرنگاران
در سال جاری ۱۲ خبرنگار در سوریه کشته شده اند. این کشور در شش سال گذشته مرگبارترین مکان برای روزنامه‌نگاران بوده است.
مکزیک با ۱۱ خبرنگار کشته شده و افغانستان با ۱۱ تن در رتبه های پائین‌تر قرار دارند. اما بر اساس این گزارش، فیلیپین تحت رهبری رودریگو دوترته، رئیس جمهوری این کشور با رشد قابل توجه خطر برای روزنامه‌نگاران مواجه بوده است. آقای دوترته در ماه می ۲۰۱۶ خطاب به خبرنگاران گفته بود: «اگر روسپی‌زاده هستید، آزادی بیان به داد شما نخواهد رسید». در سال جاری میلادی در این کشور دست‌کم به ۵ خبرنگار شلیک شد که ۴ تن از آنان جان خود را از دست دادند.
قربانیان بیشتر در میان فعالان رسانه‌ای زن
گزارش سالانه سازمان گزارشگران بدون مرز از کشته شدن ده فعال رسانه‌ای زن در سال ۲۰۱۷ خبر می‌دهد.
دافون کارونا گالیزیا، وبلاگ نویس اهل مالت، گوری کانکش، روزنامه نگار مدافع حقوق زنان در بنگالور هند، میرسولا برش وادوچا گزارشگر محلی مکزیک در زمینه جنایات سازمان‌یافته و فساد مقامات محلی، از جمله زنان فعال رسانهها بودند که در سال ۲۰۱۷ جان خود را از دست دادند.
پنج کشور با تعداد بالای روزنامه‌نگاران زندانی
بر اساس این گزارش، تا اول ماه دسامبر سال جاری میلادی، ۳۲۶ نفر فعال رسانه‌ای در جهان در زندان هستند. این تعداد نسبت به سال گذشته ۶ درصد کاهش داشته است. از این تعداد، ۲۰۲ روزنامه نگار حرفه ای، ۱۰۷ شهروند خبرنگار و ۱۷ همکار رسانه‌ای بوده‌‌اند. با وجود اینکه بسیاری از کشورها آمار دققی از تعداد فعالین رسانه ای زندانی شده خود ارائه نمی‌دهند اما بیش از نیمی از این تعداد در کشورهای چین، ترکیه، ویتنام،ایران و سوریه محبوس هستند.
چین
در این گزارش آمده است که با وجود کاهش شمار روزنامه‌نگاران زندانی در چین، این کشور همچنان از بزرگترین زندان‌ها برای خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای محسوب می شود. این کشور آیین‌نامه و قانون زیادی برای سرکوب روزنامه‌نگاران و وبلاگ نویسان دارد و حقوق اولیه آنان در زندان‌ها را رعایت نمی‌کند.
ترکیه
از زمان کودتای نافرجام پانزدهم ژوئیه ۲۰۱۶ در ترکیه، شمار روزنامه‌نگاران زندانی در این کشور روز بروز بیشتر می‌شود. این کشور با ۴۳ خبرنگار زندانی، دومین کشور با آمار بالای دربند کردن فعالان رسانه‌ای است.
بیشتر بخوانید:
ترکیه؛ محاکمه هفده روزنامه نگار «جمهوریت» آغاز شد
ترکیه، چین و مصر بزرگترین زندان‌های روزنامه‌نگاران در جهان
ویتنام
گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، از خشونت آشکار دولت در ویتنام بر علیه فعالان رسانه ای خبر می‌دهد. در سال ۲۰۱۷ میلادی، ۲۵ وبلاگ نویس در موج سرکوب رسانهها زندانی یا مجبور به خروج از این کشور شدند.
آگهیایران
در این گزارش آمده است که ایران همچنان در لیست ۵ زندان بزرگ روزنامه‌نگاران قرار دارد و با وجود پایان دوره محکومیت بسیاری از خبرنگاران، همچنان بازداشت روزنامه‌نگاران در این کشور ادامه دارد.
این گزارش، هنگامه شهیدی (روزنامه‌نگار)، طاهره ریاحی (دبیر سرویس اجتماعی برنا نیوز)، زینب کریمیان (خبرنگار)، مراد ثقفی (مدیر مجله گفتگو)، عالیه مطلب زاده (عکاس-خبرنگار)، رامین کریمیان (پژوهشگر و همکار مجله گفتگو) عسل اسماعیل زاده، بختیار خوشنام و مهدی خزعلی (مدیر سایت باران)، ساسان آقایی (معاون سردبیر روزنامه اعتماد)، یغما فشخامی (خبرنگار سایت دیده‌بان ایران) و سه شهروند خبرنگار با نام‌های محمد مهاجر، علیرضا توکلی و محمد مهدی زمان‌زاده را از جمله فعالان رسانه‌ای بازداشت شده در ایران برمی‌شمرد.
همچنین در سال جاری تعدادی از مدیران کانال‌های تلگرامی نیز در ایران بازداشت شده اند. سازمان گزارشگران بدون مرز می گوید که در سال ۲۰۱۷ بیش از ۹۴ نفر در زمینه جرائم اینترنتی در این کشور بازداشت شده اند.
بیشتر بخوانید:
گزارشگران بدون‌مرز: ایران مقام ۱۶۵ آزادی رسانهها را در جهان دارد
آگهیمراد ثقفی روزنامه نگار و مدیر مسئول مجله گفتگو دستگیر شد
سوریه
جنگ داخلی و درگیری در سوریه، این کشور را به خطرناک‌ترین مکان برای روزنامه‌نگاران تبدیل کرده است. علاوه بر فعالین رسانه‌ای که توسط دولت زندانی می‌شوند، تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران توسط گروههای افراطی و داعش به گروگان گرفته می‌شوند. در این کشور تنها ۲۱ فعال رسانه ای در زندان بسر می‌برند.
**روزنامه نگاران به گروگان گرفته شده **
بر اساس تعریف سازمان گزارشگران بدون مرز(RSF)، روزنامه نگارانی که بدست گروههای غیر دولتی برای فشار به دولت، گروه و یا سازمانی خاص، اسیر، شکنجه و یا تهدید به مرگ می‌شوند، روزنامه‌نگار گروگان محسوب می‌شوند.
در گزارش این سازمان آمده است که ۵۴ خبرنگار در جهان در سال جاری به گروگان گرفته شده اند که در مقایسه با سال گذشته ۴ درصد رشد داشته است.۷ تن از آن‌ها در دست گروههای مسلح اسیر هستند.
آگهیدر یمن ۱۱ خبرنگار در دست گروه حوثی ها اسیر شده و ۴۰ خبرنگار در عراق و سوریه به دست گروه داعش و دیگر گروههای افراطی به گروگان گرفته شدند.
بیشتر بخوانید:
حوثی‌های یمن ده‌ها خبرنگار تلویزیون وابسته به علی عبدالله صالح را گروگان گرفتند