آگهیحسن روحانی، رئیس جمهوری ایران عصر سه شنبه در جریان یک گفتگوی زنده تلویزیونی برای شرح عملکرد صد روزۀ دولت دوازدهم، عربستان سعودی را متهم کرد که درصدد افزایش تنشها با ایران است تا توجهها را از مشکلات داخلی و منطقهای ریاض منحرف کند.
آقای روحانی تاکید کرد که اساس سیاست ایران، داشتن یک تعامل سازندۀ عزتمندانه با دنیا است؛ در منطقه نیز ایران به دنبال حل مشکلات از طریق «مذاکره» است و نه «رویارویی». او گفت: «ما امروز رابطه بسیار خوبی با اتحادیه اروپا شروع کردیم. این رابطۀ ما امسال نسبت به پارسال خیلی بهتر است و با چند سال پیش قابل مقایسه نیست. روابط سیاسی، تجاری و بینالمللی ما با اتحادیه اروپا و با روسیه، از گذشته بهتر است. با کشورهای منطقه جز یکی دو کشور منطقه، روابط بهتری داریم. امروز با ترکیه و عراق و افغانستان، پاکستان و قطر روابط بهتری داریم. ممکن است با یکی دو کشور مثل عربستان مشکل داشته باشیم که این مشکلات را هم خودشان بیشتر میکنند.»
او دربارۀ سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال ایران گفت که عربستان به دنبال حل دو مشکل است و به این دلیل ایران را به عنوان دشمن خودش معرفی میکند.
او افزود: «مشکل اول عربستان، سرپوش گذاشتن روی شکستهایش در منطقه است. عربستان در قطر، عراق و سوریه و اخیرا در لبنان ناموفق بود و میخواهد سرپوشی بر شکستهایش بگذارد.»
او با اشاره به مشکلات داخلی عربستان ادامه داد: «مسائل داخلی عربستان و اختلافات و بههم ریختگی داخلی آنها، مسائل حادی است. آنها میخواهند برای سرپوش گذاشتن بر مسائل داخلیشان کشوری را به عنوان دشمن خودشان معرفی بکنند.»
آقای روحانی همچنین به دفاع از اقدامات ایران در عراق پرداخت و گفت: «کاری که ایران در عراق انجام داد و کمکی که به دولت و مردم و ارتش عراق کرد، در پیروزیهایی که در برابر داعش و تروریستها به دست آورد و آزاد کردن مناطق شمالی عراق؛ این همکاری بین ایران، عراق و ترکیه در واقع برای ثبات منطقه انجام گرفت. برای اقلیم کردستان که آنجا داشت متشنج میشد، تا به شرایط عادی برگردد. این همکاری سه جانبه ما بود.»
آقای روحانی با دفاع از برجام، آن را «موفقیتی غیرقابل تخریب» توصیف و تاکید کرد که ضروریست ایران «هنرمندانه» از مشکلاتی که در سطح سیاست خارجی روی میدهد، عبور کند.
او با دفاع از برنامههای نظامی کشورش با اشاره به اینکه همیشه برای قدرتنمایی در برابر تهدیدات احتمالی، به دو بال دیپلماسی و قدرت نظامی نیاز داریم و هر کدام از این بالها نباشد پرواز ناممکن است، گفت: «اگر قدرت نظامی ما زیاد و قدرت سیاسی و دیپلماسی ما ضعیف باشد، نمیتوانیم این قدرت را نقد کنیم و اگر قدرت دیپلماسی ما قوی و قدرت نظامی ما ضعیف باشد، نمیتوانیم در اهداف سیاسیمان موفق باشیم.»
اسرائیل و عربستان به دنبال حملۀ نظامی به ایران
سخنان روز سه شنبۀ رئیس جمهوری ایران در قبال عربستان سعودی در حالی بیان میشود که جان کری، وزیر خارجه پیشین ایالات متحده آمریکا نیز روز سه شنبه و برای چندمین بار از اصرار برخی از کشورهای خاورمیانه به حمله نظامی آمریکا علیه ایران سخن گفت.
او در جریان نشستی در واشنگتن اعلام کرد که قبل از عقد توافق برجام، دو کشور اسرائیل و مصر ایالات متحده امریکا را تحت فشار قرار دادهاند تا به ایران حمله کند. او گفت شماری از پادشاهان و روسای جمهور کشورهای خارجی به آمریکا گفتند که بمباران ایران تنها زبانی است که ایران می تواند آن را بفهمد.
آقای کری افزود که به نظر او این فشارها نوعی «تله» بودند زیرا همین کشورها در حالی که بصورت عمومی از آمریکا به دلیل بمباران احتمالی ایران انتقاد میکردند، بطور پنهانی طرفدار این بمباران بودند. او تاکید کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل واقعا برای حرکت به سمت اقدام، تحریک می کرد.
وزیر خارجه پیشین آمریکا قبل از این در ماه اکتبر نیز در جریان سخنانی در شهر بوستون آمریکا اعلام کرد که در سالهایی که احتمال دستیابی ایران به سلاح هستهای افزایش یافته بود، باراک اوباما از سوی رهبران دست کم سه کشور (حسنی مبارک در سال ۲۰۱۱ میلادی، ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی و بنیامین نتانیاهو در سال ۲۰۱۳ میلادی) پیامهایی را مبنی بر بمباران ایران دریافت کرده است. رئیس جمهوری پیشین آمریکا حتی تقاضاهای شخصی دریافت کرده بود که بر بمباران ایران اصرار داشتند اما آقای اوباما در مقابل، مذاکرات برای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی را آغاز کرد.
بیشتر بخوانید: سخنان صریح جانکری، گابریل و موگرینی دربارۀ توافق هستهای ایران
بحران جدید خاورمیانه در پی تشدید اختلافات تهران و ریاض
آگهیدور جدید تنشها میان ایران و عربستان سعودی، دو رقیب دیرینه در منطقه خاورمیانۀ که یکی داعیۀ رهبری مذهب تشیع و دیگر مذهب تسنن در جهان را دارد، پس از آن آغاز شد که در سال ۲۰۱۶ میلادی به سفارت ریاض در تهران و ساختمان کنسولی این کشور در شهر مشهد در اعتراض به اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی معترض شیعه توسط دولت عربستان حمله شد.
عربستان سعودی همچنین ایران را به مسلح کردن شورشیان در یمن متهم کرده و در قبال حملۀ موشکی از سوی یمن به شمال ریاض در ماه نوامبر مسئول دانسته؛ اتهاماتی که از سوی ایران رد شده است.
با وجود آنکه مقامات سعودی از سال ۲۰۱۵ میلادی ائتلاف کشورهای عربی را در جنگ یمن رهبری میکنند، تا کنون نتوانستهاند مقاومت حوثیها را شکسته و به این جنگ پایان دهند.
همکاری نزدیک دوحه و تهران، همچنین حمایت ایران در کنار روسیه از دولت بشار اسد در سوریه در جریان جنگ حدودا هفت ساله در این کشور، از دیگر موضوعات اختلاف برانگیز میان تهران و ریاض طی سالهای اخیر بوده است.
آگهیاسرائیل و عربستان سعودی همچنین از مخالفان اصلی توافق هستهای ایران و از مشوقان دونالد ترامپ، برای خروج آمریکا از این توافق هستند.
در ماه گذشته اعلام استعفای سعد حریری از مقام نخست وزیری لبنان آنهم در جریان سفرش به عربستان سعودی و پس از آن «هیتلر» توصیف شدن رهبر ایران از سوی محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور این تنشها را به اوج خود رساند.
بیشتر بخوانید: واکنش تهران به سخنان ولیعهد عربستان دربارۀ رهبر ایران