سومین یکشنبه ماه نوامبر از سوی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی «یادبود قربانیان حوادث جاده ای» نام گرفته است. تصادفات جادهای در آنی روی میدهند اما علاوه بر تلفات جانی که به جای میگذارند تاثیراتش نیز مدتها خانوادهها را ترک نمیکند.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالیانه بیش از ۲۵ میلیون نفر در تصادفات رانندگی در سراسر جهان جان خود را از دست میدهند و یا دچار معلولیت میشوند. تصادفات جاده ای نهمین عامل مرگ و میر در جهان محسوب میشود. این گزارش میافزاید که بیشترین مرگ و میر ناشی از تصادفات در کشورهای کم درآمد رخ میدهد.
در ایران حوادث رانندگی پس از آلودگی هوا بیشترین قربانیان را میگیرد. تنها در چند روز اول تعطیلات نوروزی امسال، ۱۴۵ نفر در جاده های ایران کشته و ۲۹۵۰ نفر مجروح شدند.
با وجود افزایش ایمنی و روند رو به کاهش آمار تلفات جادهای در ایران، این تصادفات همچنان مهمترین عامل مرگ و میر در کشور بحساب میآیند. فرمانده پلیس راهور ناجا، در مهرماه امسال در همایش یادبود قربانین حوادث رانندگی، از کشته شدن روزانه ۴۳ نفر در تصادفات جاده ای در ایران خبر داد.
بیشتر بخوانید:
تصادفات جادهای در چند روز اول نوروز: ۱۴۵ کشته، ۲۹۵۰ مجروح
هر ۷۱ دقیقه یک نفر در جادههای ایران کشته میشود
تقی مهری در این همایش گفت: «پایان سال ۹۵، چهار میلیون و ۵۹۱ هزار و ۳۰۷ نفر بر اثر حوادث رانندگی مجروح، مصدوم و معلول شده اند.» وی افزود که در همین بازه زمانی، ۱۶هزار نفر جان خود را در این حوادث از دست داده اند.
تحلیل مقایسه ای آمار تصادفات در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۶ که در وبسایت ایمنی راه و حمل و نقل منتشر شده نشان میدهد که استان خراسان شمالی و پس از آن کرمان و استان گلستان بیشترین افزایش تلفات حوادث جاده ای را در شش ماهه اول امسال داشتهاند و استان البرز با ۳۲ درصد کاهش در کنار استانهای قم، اردبیل، خوزستان و چهارمحال و بختیاری با ۲۰ درصد کاهش تلفات جادهای، بهترین بهبود را در ایمنی جادهها ایجاد کردند.
راه های افزایش ایمنی
دولتها می توانند بخش بزرگی از عوامل تصادفات رانندگی را با بالا بردن استانداردهای جادهای، ایجاد قوانین ایمنی خودرو و فرهنگ سازی و آموزش صحیح رانندگان از میان بردارند. وزارت راه و ترابری ایران در سال ۱۳۸۸ سند راهبردی ایمنی راه های ایران تهیه و تنظیم کرد. برخی از اهداف این سند به شرح زیر است:
- کاهش تخطی از سرعت مجاز با استفاده از افزایش آگاهی رانندگان، تشدید مجازات متخلفان، توسعه سیستم نظارت و کنترل
- ارتقای ایمنی موتور سیکلت سواران با راهبردهای ارتقای نظام آموزش موتور سواران، ترویج استفاده از کلاه و لباس ایمنی، تجهیز موتور سیکلتها به سیستم های خودکار تطبیق سرعت و تشدید مجازات متخلفان
- کاهش معضل خستگی رانندگان از طریق افزایش آگاهی، بهبود سیستم نظارت بر ساعات کار رانندگان حمل و نقل عمومی و توسعه و تجهیز استراحتگاههای بین راهی
- ارتقای ایمنی عابران پیاده
- بهبود وضعیت استفاده از کمربند ایمنی
- کاهش استعمال مواد مخدر، الکل و مواد محرک
- بهبود رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی
- ارتقای ایمنی وسایل نقلیه
- ارتقای سیستم خدمات امداد، نجات و فوریتها ی پزشکی
مقصر کیست؟
از واژگونی اتوبوسهای حامل دانش آموزان در اردوهای مدارس و اردوهای راهیان نور تا تصادفات خودروهای شخصی در تعطیلات و تصادفات شهری، خطای انسانی مهمترین عامل تصادفات جادهای اعلام می شود. این خطاها مواردی چون عدم توجه راننده به فاصله خودروی جلویی، سبقت غیرمجاز، انحراف به چپ، رانندگی و بخصوص خستگی و خواب آلودگی و سرعت بالا را شامل میشود. با این وجود کارشناسان علاوه بر عامل انسانی، امنیت جادهها و کیفیت خودروهایی نظیر پراید در ایران را نیز از مولفههای مهم حوادث جاده ای بر میشمرند.
از نظر کارشناسان پس از آموزش رانندگان و فرهنگ سازی در زمینه رعایت مقررات رانندگی، باید کیفیت ایمنی جاده ها و خودروها را بالا برد تا هر تصادف جاده ای سادهای منجر به کشته شدن سرنشینان خودرو نشود.