در حالی که رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا روز جمعه پایبندی ایران به برجام را زیر سؤال برد، رئیس جمهوری فرانسه سیاست همتای آمریکایی خود در قبال توافق هستهای با ایران را «بد» توصیف کرد.
امانوئل ماکرون که یکشنبه شب برای نخستین بار در جایگاه رئیس جمهوری در شبکه یک تلویزیون فرانسه حاضر شده و به پرسشهای خبرنگاران در زمینه های گوناگون پاسخ میداد، با انتقاد از رویکرد دونالد ترامپ گفت: «او میخواهد قضیه را با ایران پیچیده کند و این چیزی بود که روز جمعه اعلام کرد. من به او توضیح دادم که از دید من این شیوه بدی است.»
آقای ماکرون همچنین با گفتن این که قطع ارتباط با ایران ممکن است وضعیت را بدتر کند، افزود: «باید به کره شمالی نگاه کرد. ما تمام گفتگوها با این کشور را متوقف کردیم. نتیجه چه شد؟ چند سال بعد از خواب بیدار شده و با یک کره شمالی روبرو شدیم که در مرحله دستیابی به بمب اتمی است.»
#ماکرون: به #ترامپ گفتم اقدام علیه #ایران کار درستی نیست. من و رییس جمهور #روحانی می خواهیم در #برجام بمانیم
— Omid Lahabi (@olahabi) 15 octobre 2017
ماکرون به ایران میرود
پس از آن که در روزهای گذشته اخباری در مورد سفر احتمالی رئیس جمهوری فرانسه به ایران منتشر شد، خود او نیز قصدش برای رفتن به ایران را تأئید کرد. امانوئل ماکرون در ادامه سخنانش در مورد ایران گفت: «امیدوارم که در چهارچوب این توافق باقی بمانیم (…) زیرا بدین گونه بهتر میتوانیم اوضاع را کنترل کنیم. هدف من برقراری امنیت است (…) من قصد دارم در زمان مقتضی به ایران سفر کنم تا در آنجا گفتگوی متعهدانهای داشته باشیم.»
هفته گذشته کاخ الیزه در بیانیهای اعلام کرد که در پی گفتگوی تلفنی رؤسای جمهوری ایران و فرانسه، حسن روحانی همتای فرانسوی خود را برای بازدید از تهران دعوت کرده است. این سفر احتمالا در ابتدای سال آینده میلادی انجام خواهد شد.
این نخستین بازدید یک رئیس جمهوری فرانسه از ایران بعد از ۴۲ سال خواهد بود. آخرین دیدار یک مقام عالیرتبه فرانسوی از تهران، سفر تاریخی والری ژیسکاردستن، رئیس جمهوری وقت فرانسه در سال ۱۹۷۶ بوده است.
ایران چه اهمیتی برای فرانسه دارد؟
رویکرد سیاسی مقامات الیزه در روزهای اخیر، بخشی از موج مخالفت کشورهای اروپایی با رویکرد ضد ایرانی ترامپ و واکنشی به تصمیم اخیر او برای نقض احتمالی برجام است. اما فرانسه در این میان به دلیل منافع سرشاری که از سرمایهگذاری اقتصادی در ایران میبرد، شاید بیش از هر کشور دیگر اروپایی به دنبال حفظ و گسترش این بازار بزرگ است. هجوم شرکتهای بزرگ فرانسوی همچون توتال، رنو و ایرباس به تهران برای امضای قراردادهای مهم بلافاصله پس از امضای برجام، مؤید این موضوع است.
از سوی دیگر رئیس جمهوری جوان فرانسه که از همان دوران کارزار انتخاباتی بلندپروازی سیاسی خود را نشان داده است، میکوشد تا بار دیگر فرانسه را به عنوان یکی از مهمترین قدرتها در صحنه بینالمللی بدل کند و در موضوعات مهم جهانی مانند پرونده هستهای ایران، یکی از بازیگران اصلی باقی بماند. شاید به همین دلیل است که او همواره بر تماس خود با رئیس جمهوری آمریکا برای بازگرداندن او به «چندجانبهگرایی» تاکید دارد.
اختلاف سیاست فرانسه و آمریکا بر سر ایران و پیمان پاریس
امانوئل ماکرون یکشنبه شب همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا او رئیس جمهوری آمریکا را خطرناک میداند، گفت: «نه، هر کس مسئولیت خودش را دارد. در عین حال هر چیزی را باید در نظام خودش قرار داد. آمریکا متحد ماست. امروز ما با هم و در یک ائتلاف بینالمللی درگیر مبارزه با تروریسم اسلامگرا هستیم. آمریکا اصلیترین شریک ما در موضوع امنیت و مبارزه با تروریسم در خاور میانه، خاور نزدیک و منطقه ساحل (در آفریقا) است.»
وی پیش از مصاحبه تلویزیونی در مورد وجوه افتراق سیاست کشورش با آمریکا گفته بود: «ما اختلافاتی در مورد اقلیم (پیمان اقلیمی پاریس) و ایران داریم. من دائما با رئیس جمهوری آمریکا در تماس هستم و این بخشی از وظیفه من است. او رئیس جمهوری بزرگترین قدرت جهان است و بنابراین لازم است که او را به مشارکت و چندجانبهگرایی بکشانیم.»
Les États-Unis sont nos alliés. Notre Histoire nous oblige et nous emporte. #LeGrandEntretien#TF1EMacronpic.twitter.com/yRFhZUuGsz
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) 15 octobre 2017
اظهارات وزیر خارجه فرانسه
از سوی دیگر و در پی انتقاد شدید رئیس جمهوری آمریکا از برجام، وزیر امور خارجه فرانسه اظهار امیدواری کرد که کنگره آمریکا توافق هستهای با ایران را بر هم نزند.
ژان ایو لودریان روز دوشنبه گفت: «به رغم تصمیم رئیس جمهوری آمریکا بر تأئید نکردن توافق (هستهای با ایران)، این تصمیم با باور ما، با نظر آژانس بینالمللی انرژی اتمی و با آنچه صدر اعظم آلمان، نخست وزیر بریتانیا و رئیس جمهوری ماکرون اعلام کردهاند، همخوانی ندارد.»