آگهیآتشسوزی بزرگی که از دو روز پیش در جنگلهای مرکز پرتغال در منطقه پدروگائو گرانده آغاز شد، تاکنون ۶۴ کشته و ۱۳۵مجروح بر جای گذاشته است. بسیاری از قربانیان افرادی بودند که در جادههای نزدیک به محل آتشسوزی در خودرو گیر افتاده و زنده زنده سوختند. برخی دیگر هم بر اثر استنشاق دود غلیظ و خفگی در حوالی محل حادثه جان باختند. عامل اصلی این فاجعه احتمالا گرمای شدید و رعد و برق بوده است.
در حالی که نظیر چنین حوادثی در برخی از کشورهای دیگر اروپا از جمله اسپانیا، ایتالیا و فرانسه هم رخ میدهد، اما ابعاد فاجعه و تلفات جانی در آن کشورها معمولا به این اندازه نیست. آتشسوزی پرتغال همچنان ادامه دارد و به رغم کمک نیروهای فرانسوی و اسپانیایی هنوز مهار نشده است.
پرسش هایی در این زمینه ما را بر آن داشت تا نظر خبرنگاران گروه پرتغالی یورونیوز را جویا شویم، زیرا آنها به هر روی، با واقعیتهای منطقه آشنایی بیشتری دارند.
سوء مدیریت
نکتهای که تقریبا همه همکاران پرتغالی بر آن تأکید دارند مسئله سوء مدیریت در این زمینه است. آنها معتقدند که در کشورشان برای پیشگیری از آتشسوزی جنگلها بودجه کافی در نظر گرفته نمیشود و ادوات و وسایل برای حفظ جنگلها کافی نیست. با این که پرتغال سالانه شاهد چندین آتشسوزی در جنگلهاست، اما ظاهرا پیشگیری از آتشسوزی در اولویتهای دولت این کشور نیست.
کمبود راههای دسترسی جنگلی
نلسون، همکار پرتغالی با مقایسه وضعیت پرتغال با فرانسه در این زمینه میگوید کشورش فاقد راههای جنگلی کافی برای دسترسی خودروهای امدادی است. آتشسوزیهای عمدی و غیر عمدی در جنوب فرانسه نادر نیست، اما در این کشور حتی در دورافتادهترین مناطق هم راهها و کورهراههایی برای عبور خودروهای امدادی و آتشنشانی در نظر گرفته شده است.
پاکسازی جنگل
سرجیو، خبرنگار بخش سیاسی یورونیوز میگوید پاکسازی جنگلها چیزی است که در فرانسه رواج دارد اما در پرتغال کسی به آن اهمیت نمیدهد. در واقع پاکسازی دائمی جنگل یکی از راههای پیشگیری از آتشسوزی است. در فرانسه، دولت حتی مالکان خصوصی در جنگل ها را هم ملزم به پاکسازی محیط میکند، اما سرجیو میگوید که در این زمینه در پرتغال وضعیت روشن نیست و اگر هم الزامی وجود داشته باشد، رعایت نمیشود.
منظور سرجیو از پاکسازی جنگل، جمعآوری زبالهها و حتی شاخ و برگ خشک درختان افتاده بر زمین است.
فساد اداری
برونو، دیگر خبرنگار پرتغالی یورونیوز وجود فساد در برخی دستگاههای اداری پرتغال را هم در بروز آتشسوزی و ناتوانی در پیشگیری و مواجهه با آن دخیل میداند.
پرتغالیها به جنگل اهمیت نمیدهند؟
آیا همه تقصیرها به گردن دولت لیسبون است؟ همکاران پرتغالی بر این باورند که به جز دولت، شايد موضوع خودآگاهي زيست-محيطي و ذهنيت مردم را نيز میتوان دخيل دانست، ذهنيت مردم و ملواناني كه رو به دريا داشتهاند تا كوهستانها و جنگلها و زندگيشان بيشتر در كنار آب بوده و با آن پيوند خورده بوده است تا جنگل. نلسون در این زمینه میگوید: «اصولا ما پرتغالیها مردم دریاییم و به سمت اقیانوسی کشورمان بیشتر توجه داریم تا به سمت کوهستانی و جنگلی آن». اما اگر اين گفته را همسو با ذهنيت پرتغالي و درست بپنداريم و بپذيريم، سوالی كه میماند اين است كه آيا چوب كشتي ملوانان دريادوست میتوانسته بر روی امواج اقيانوسها مادهای كمارزش تلقی شود؟
آگهیبه هر روی در کشور کوچکی چون پرتغال در جنوب غربی اروپا، چنین مشکلات و کمبودهایی به بروز فاجعهای انسانی با تلفات بالا انجامیده که به گفته رئیس جمهوری این کشور بدترین فاجعه پرتغال در سالهای اخیر بوده است.
برای ما چیزی نمیماند جز آن که آرزو کنیم این آتش خانمانسوز در پرتغال به طور کامل مهار شود و دیگر شاهد چنین فجایعی در جهان نباشیم.