وعده کمک‌های بشردوستانه اروپا به تهران؛ آیا مهاجران افغان در ایران می‌مانند؟
نظرها
بسیاری از مهاجران افغان ساکن ایران، پس از سال‌ها زندگی در کشور همسایه و همزبان خود، برای داشتن یک زندگی بهتر، بار دیگر راه مهاجرت را در پیش می‌گیرند. دههها پس از آغاز جنگ داخلی در افغانستان و همزمان با افزایش موج پناهجویان از عراق و سوریه به سوی کشورهای غربی، به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا تصمیم گرفته تا آوارگان را دور از مرزهای خود، در کشورهای همسایه مناطق بحرانی متوقف کند.
هفته گذشته کریستوس استیلیاندیس، کمیسر ارشد اروپایی در امور کمک‌های بشردوستانه بار دیگر به ایران سفر کرد. اتحادیه اروپا به ایران وعده داده است تا امسال ۱۲میلیون و پانصد هزار یورو به این کشور با هدف بهبود وضعیت آموزشی و بهداشتی مهاجران افغان در این کشور، بپردازد. هدف از این کمک‌ها تشویق مهاجران افغان به ماندن در ایران است. به گزارش خبرگزاری رویترز، آقای استیلیاندیس در زمان حضور در اداره اتباع خارجی وزارت کشور در تهران گفت: «بهتر است نزدیک خانه خودتان بماند تا وقتی شرایط بهتر شد خیلی دور از [خانه] نباشید. برای مهاجران افغان بهتر است که در این جامعه، ایران، ادغام شوند تا در اروپا. اینجا [در ایران] مذهب، ذهنیت و فرهنگ [مردم] به یکدیگر نزدیک‌تر است. ادغام برای این مهاجران، برای مثال در آلمان بسیار سخت‌تر است.»
با این حال بسیاری از مهاجران افغان ساکن ایران کماکان تلاش می‌کنند تا از این کشور خارج شوند. مریم حیدری یکی از آن‌‌ها است. وی به خبرگزاری رویترز می‌گوید که شوهرش که تنها نان‌آور خانه بوده، سال گذشته به همراه سه فرزندش به صورت غیرقانونی به اروپا مهاجرت کرده است. مریم هم می‌خواهد به خانواده خود بپیوندد؛ این که این کار ممکن است یا نه، تا پایان روند مهاجرت پاسخی روشن ندارد.
مهاجرت؛ یک دلیل دیگر برای عادی‌سازی بیشتر روابط ایران و اروپا
در سال‌هایی که پرونده هسته‌ای ایران به بزرگترین چالش این کشور با «جامعه جهانی» بدل شده بود، اتحادیه اروپا هم موضعی سرسختانه در قبال تهران در پیش گرفته بود. حال، ۹ ماه پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای اتحادیه اروپای و بسیاری از اعضای آن می‌کوشند تا جایگاه خود را در این کشور – که معمولا از آن به عنوان یک اقتصاد نوظهور یا بازار بکر ۸۰ میلیونی یاد می‌شود- تحکیم کنند.
Met w/ Min. of Interior Rahmani Fazli. Expressed appreciation for #Iran efforts to help Afghan #refugees Agreed on cooperation in CP & DRR. pic.twitter.com/UWwYPNorsy
— Christos Stylianides (@StylianidesEU) 24 octobre 2016
با وجود انتقادهای اروپا از وضعیت حقوق بشر در ایران، نهادهای اتحادیه اروپا از پارلمان گرفته تا کمیسیون و سرویس سیاست خارجی می‌کوشند تا مناسبات خود را با تهران دوچندان کنند؛ فارغ از مساله اقتصاد، تامین امنیت منطقه، مبارزه با اسلام‌گرایان افراطی نوظهور، تضمین جریان انرژی و حالا، مهاجرت از جمله علایق مشترک دو کشور به شمار می‌روند.
حداقل یک میلیون مهاجر افغان از دههها پیش در ایران زندگی می‌کنند. دولت و بخش بزرگی از جامعه ایران، مهاجران همسایه را برای دههها در حاشیه جامعه قرار داد و امکان رشد اجتماعی را از آنان سلب کرد. برخورد نهادهای دولتی/تبلیغاتی با این بزرگترین جمعیت «غیرایرانی» ایران در یکی دو سال گذشته و به‌ویژه پس از ورود گردان‌های فاطمیون به سوریه تغییر کرده است؛ افغان‌های حاشیه‌نشین به متن رسانه‌های اصلی راه یافته‌اند و راه برای کسب تابعیت ایرانی برای بازماندگان قربانیان نبردهای عراق و سوریه باز شده است. بسیاری از مهاجران افغان ساکن ایران، پس از سال‌ها زندگی در کشور همسایه و همزبان خود، برای داشتن یک زندگی بهتر، بار دیگر راه مهاجرت را در پیش می‌گیرند.