عمران خان، قهرمان سابق کریکت: مذاکره با طالبان تنها راه حل است

عمران خان، قهرمان سابق کریکت: مذاکره با طالبان تنها راه حل است
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

شهرت عمران خان، نه تنها بخاطر مهارت در ورزش کریکت که زاییده نفوذ سیاسی او در زادگاهش پاکستان است.

وضعیت امنیتی در پاکستان، امروز بیش از هر زمان دیگری، بی ثبات شده است. دهها هزار نفر تاکنون در این کشور قربانی شده اند و تلاشهای برقراری صلح با طالبان، بار دیگر شکست خورده اند.

عمران خان، یکی از سیاستمداران و مردان پرنفوذ در یکی از ایالت های بی ثبات شمال پاکستان، برای یافتن راه حلی مسالمت آمیز در خروج از بحران، تاکنون تلاشهای بعضا بحث برانگیزی انجام داده است. منتقدانش او را به نرمش در برابر طالبان متهم می کنند. ایزابل کومار، مجری برنامه «گفتگوی جهانی» با عمران خان به گفتگو نشسته است:

یورونیوز: تلاشهای برقراری صلح با طالبان در نهایت و بعد از آنکه طالبان مسئولیت کشته شدن بیست و سه سرباز را برعهده گرفت، به انجام عملیات نظامی علیه آنها ختم شد. آیا از حملات ارتش دفاع می کنید؟

عمران خان: «دو نکته را اصلاح کنم: اول اینکه وقتی شما طرفدار صلح و مذاکره کردن هستید به این معنا نیست که در برابر طالبان نرمش دارید برای اینکه ما طی نه سال و نیم گذشته عملیات های نظامی علیه آنها انجام داده ایم و همه این کارها تنها باعث تشدید وخامت اوضاع شده است. یک گروه طالبان تبدیل شده است به پنجاه گروه. بنابراین عملیات نظامی برای پاکستان یک فاجعه بوده است و فقط موجب شده تا شورش های اولیه به افراطی گری مبدل شوند.»

یورونیوز: پس شما در حال حاضر طرفدارعملیات نظامی نیستید؟

عمران خان: «من می گویم زمانیکه مذاکرات به نتیجه نرسد و راه دیگری نباشد، باید به عملیات نظامی، بعنوان آخرین گزینه نگاه کرد. ما در پاکستان تاکنون حتی بین دولت و طالبان شاهد چنین گفتگویی نبوده ایم. این هم قدم اول بشمار می رفت که محکوم به شکست بود برای اینکه طرف ما پنجاه گروه و شاخه مجزای طالبانند که تعدادی از آنها موافق برقراری صلح نیستند. بنابراین به محض اینکه مذاکرات صلح شروع شد، فعالیت های تروریستی آنها هم تشدید شد.»

*یورونیوز: پس چگونه می توان با آنها گفتگو کرد و مذاکرات صلح را پیش برد؟

عمران خان: «بدلیل اینکه اکثر این گروهها به مذاکرات صلح علاقمند هستند. بنابراین هدف کلی ما منزوی کردن گروههای مخالف مذاکرات صلح و جدا کردن آنها از گروههای موافق بود. اگر پنجاه گروه باشند و شما بتوانید موجب تفکیک آنها و منزوی شدن گروههای تندروتر بشوید، قطعا می توانید جلوی جنگ را بگیرید. حداقل شاخه های بزرگ تر را با خود همراه کنید و نشانه های زیادی وجود داشت که اتفاقا برخی از این گروههای بزرگتر، موافق مذاکره هستند.»

یورونیوز: ما از ببینندگان آنلاینمان هم خواسته بودیم تا پرسشهای خود را مطرح کنند. سئوالهای نسبتا زیادی به دست ما رسیده. یکی از ببینندگان با نام مجازی «عمران خان 1984» پرسیده: خط قرمزی که اگر از آن تعدی شود، آنوقت شما از عملیات نظامی حمایت خواهید کرد، چیست؟ چه وقتی قبول می کنید مذاکرات صلح نتیجه نداده است؟

عمران خان: «نه در افغانستان و نه در پاکستان راه حل نظامی وجود ندارد. در پاکستان، اکثر گروهها در حال گفتگو هستند و هنوز این روند بمعنای واقعی آغاز نشده است. تنها دو مرحله از گفتگوها بین مذاکره کنندگان انجام شده بود که این حمله تروریستی رخ داد و گفتگوها را خراب کرد. بنظرمن این گروهها، همانهایی که روند مذاکرات را خراب کردند، باید تا حالا در انزوا قرار می گرفتند. لذا علیه آنها باید عملیات نظامی صورت بگیرد. اما اگر برای عملیات کل منطقه وزیرستان شمالی را در نظر بگیرید، حدود هفتصد هزار غیرنظامی آنجا هستند که جانشان به خطر می افتد. در جریان بمباران چه با هواپیما، چه با هلیکوپتر یا آتش خمپاره و توپخانه، زنان و کودکان هم کشته خواهند شد و اینگونه ساکنان بدنبال انتقام گرفتن می افتند. به نظر من این کار فقط وضعیت را وخیم تر می کند و ما شاهد تروریسم بیشتری خواهیم شد.»

یورونیوز: خود شما چرا در این مذاکرات شرکت نکردید؟ امکان این کار را داشتید. یکی از بینندگان ما بنام عادل اسحاق عباسی هم دقیقا همین سئوال را مطرح کرده. چرا شخصا در مذاکرات نبودید؟ اینطوری مذاکرات یک وزنی پیدا می کرد.

عمران خان: «اول اینکه ما نماینده فرستاده بودیم. رستم شاه موهمند، نماینده حزب ما در گفتگوها شرکت داشت.»

یورونیوز: اما من فکر می کنم حضورشخص شما وزن و تشخص بیشتری به مذاکرات می داد.

عمران خان: «نخیر، اجازه دهید توضیح دهم، اینگونه نیست. طالبان از من خواسته بود تا نماینده آنها باشم. من چگونه می توانستم نماینده آنها باشم؟ آنها پنجاه گروه هستند، من چگونه می توانستم همه آنها را تایید کنم؟ بنابراین اصلا حضور من بعنوان نماینده آنها، عملی نبود.»

یورونیوز: به این مسئله که نگران شهرت خود و اینکه شما را «طالبان خان» می نامیدند، مربوط نمی شود؟ نگران آن نبودید؟*

عمران خان: «منظورم این است که من آنها را نمی شناختم. نمی دانم بدنبال چه چیزی هستند. بنابراین نماینده خود را در کمیته داشتیم و مذاکرات هم خوب پیش می رفت تا اینکه یکی از گروههای طالبان با کشتن سربازها، کار را خراب کرد.»

*یورونیوز: یعنی فکر می کنید تحت هر شرایطی باید آنها را تحت پیگرد قرار داد؟

عمران خان: «بله، موافق منزوی کردن گروههایی هستم که مایل به مذاکره نیستند. اصلا چرا نباید علیه آندسته از طالبان که مسئول این قضیه هستند، اقدام کرد؟ همانهایی که مسئولیت کشتن بیست و سه سرباز را برعهده گرفته اند؟ چرا نباید آنها را تعقیب کرد؟»

یورونیوز: ولی آیا این همان کاری نیست که ارتش در حال حاضر می کند؟

عمران خان: «نه آنها به وزیرستان شمالی می روند … در حالی که این کار توسط «موهمند»، یکی از گروههای طالبان انجام شده که در مجموع گروه متفاوتی هستند. اما نظامیان در حال حاضر در حال بمباران وزیرستان شمالی هستند و نگرانی من این است که این کار منجر به خشونت های بیشتری شود.»

یورونیوز: بسیار خوب. شما پیش تر گفته اید… اگر اشتباه می کنم مرا تصحیح کنید… که اگر دولت پاکستان از جنگ آمریکا علیه تروریسم حمایت نمی کرد و عملیات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی در خاک پاکستان متوقف می شد، آنوقت طالبان پاکستان، موقعیت خود را از دست می دادند. آیا این درست است؟

عمران خان: «تمام انگیزه این نظامیگری، از حمله نظامی آمریکا به افغانستان نشات می گیرد. این جنگجویی زمانی آغاز شد که ارتش پاکستان تحت فشار آمریکایی ها بود و ژنرال مشرف مجبور شد به وزیرستان، نیرو اعزام کند و همه چیز از آنجا شروع شد. خسارات ناخواسته، حمله هواپیماهای بدون سرنشین، تصور اینکه ارتش پاکستان به نمایندگی از آمریکایی ها وارد جنگ شده، «سندروم جهاد» و حملات انتحاری، همه و همه انگیزه این مسئله را بوجود آورد.»

یورونیوز: بله. اما خودتان گفتید که شرایط از آنچه پنداشته می شد خیلی پیچیده تر بود. طالبان بود که به ملاله حمله کرد، به سرش تیر زد؛ دختر نوجوانی که فقط سعی داشت در امر تحصیل دختران کاری کند. آنها، برخی از گروهها، می خواستند قوانین شریعت را تحمیل کنند.

عمران خان: «نگاه کنید… اول اینکه هیچ چیز نمی تواند جنایات طالبان را توجیه کند،… هیچ چیز. اما اجازه دهید نکته ای بشما بگویم مذاکراتی که تابحال داشته ایم بر مبنای قانون اساسی جلو رفته اند. به این معنی که هیچکس حق ندارد تفسیر خود از شریعت را به پاکستانی ها تحمیل کند و موضع من در مورد افغانستان و پاکستان هم همین بوده است. خروج نیروهای آمریکایی موجب برقراری آرامش در افغانستان خواهد شد و زمانی هم که ارتش پاکستان کنار بکشد، قبایل، کنترل مناطق خودشان را برعهده خواهند گرفت و اوضاع آرام می شود.»

یورونیوز: آیا این یک کمی ساده انگارانه نیست؟ بیش از حد آسان بنظر می رسد.

عمران خان: «تنها راه حل است. با این حال تاکنون به همه راه حلها، حتی ساده ترین آنها هم توجه شده است. ولی در حال حاضر همه چیز پیچیده شده، هشت سال پیش و زمانیکه تنها یک گروه طالبان وجود داشت، راه حل های آسانتری هم موجود بود اما اکنون طالبان به پنجاه گروه تبدیل شده است و فرقه های افراطی هم رشد کرده اند. گروههای رادیکال سنی، شیعیان را می کشند. بنابراین پاکستان امروز با زمانی که جنگ را آغاز کردیم تفاوت پیدا کرده و به سمت افراط بیشتر پیش رفته است. از این جهت، راه حل ساده و آسانی وجود ندارد، اما تشدید آسیب های ناخواسته، عملا مردم را به جنگ طلبی تشویق می کند. اینگونه است که هر عملیات نظامی از طرف ما، بر تعداد جنگجویان آنها می افزاید.»

یورونیوز: شما در اعتراض به عملیات پهپادهای آمریکایی، جلوی پیشروی کامیونهای ناتو به افغانستان را گرفتید. با این کار بدنبال چه بودید؟ برای این بود که آمریکا در حال خروج از افغانستان است؟

عمران خان: «البته که نه. نکته عملیات پهپادها این بود که نتیجه معکوس به بار می آورند. تمامی حملات هواپیماهای بدون سرنشین، به جنگ افروزی بیشتر در «پُختونخاوا»، ایالت تحت نمایندگی حزب من، منتهی شده است. اینجا سه راهی تلاقی مناطق تحت نفوذ قبایل است. حمله پهپادها موجب تشدید عملیات های انتقام جویانه شده بود و در نهایت هم پارلمان بود که در این مورد تصمیم گرفت و همه احزاب هم حاضر بودند. هم پارلمان محلی، هم پارلمان فدرال و هم دادگاه عالی «پیشاور» متفقا گفتند که عملیات پهپادها جنایت علیه بشریت است.

قطعنامه سازمان ملل هم برضد عملیات هواپیماهای بدون سرنشین است. عفو بین الملل این چنین عملیاتهایی را جنایت علیه بشریت دانسته است. بنابراین، این اعتراض به عملیات پهپادها است. آمریکایی ها باید بگویند که ما در طول مذاکرات از پهپادها استفاده نمی کنیم و محاصره را برمی چینیم.»

یورونیوز: بسیار خوب. سئوالی از «کَری مَچه بدسمان رسیده. او پرسیده: آیا به کشاندن آمریکا و ناتو به دادگاه و شکایت از آنها هم بدلیل ضررهای مالی و هم بتصورمن، بدلیل مرگ افراد، فکر کرده اید؟

عمران خان: «نه این مسئله مد نظر من نبوده اما همه ما پاکستانی ها در این جنگ با تروریسم غرق شده ایم. کشور در عرض نه سال بیش از صد میلیارد دلار از دست داده. یک دلار معادل شصت روپیه بود اما الآن معادل صد و نه روپیه شده است. بدهکاری های ما بیش از سه برابر شده و از چهارو نیم تریلیون به پانزده تریلیون رسیده است. فقر در ایالتی که ما آنرا اداره می کنیم افزایش یافته. حدود هفتاد درصد صنایع کارشان به تعطیلی کشیده شده است. بیکاری بالا سبب شده تا آدم ربایی با هدف باجگیری، رونق زیادی پیدا کند. بنابراین ما عمیقا به صلح و آرامش نیاز داریم و صلح با بمباران کردن مردم، با کشتن زنان و کودکان و تبدیل کردن مردم به جنگجو، برقرار نمی شود.»

یورونیوز: تا چه میزان باید نگران جنگجویان پاکستانی ای بود که راه اروپا و کشورهای غربی در پیش می گیرند تا در آنجا به مبارزات جهادی خود ادامه دهند؟

عمران خان: «تا به امروز صحبتهای ما در مورد «کمربند قبایلی» است که پاکستان را در بر گرفته اند و درگیر این مسئله هستند.

هیچیک از قبایل پشتون نه در طرف پاکستان و نه در طرف افغانستان در تروریسم بین الملل مشارکتی نداشته اند. با این حال بدنبال انتقام گرفتن از نیروهای امنیتی پاکستان هستند اما اگر ادامه پیدا کند…، همانطور که در جریان هستید بمبگذار ناکام میدان تایم دلیل اقدام خود را کشته شدن زنان و کودکان توسط هواپیماهای بدون سرنشین عنوان کرد، او می خواست به تلافی، شهروندان آمریکایی را بکشد. می دانید جنگ علیه تروریسم، تروریست های بیشتر و جنگجویان بیشتری را بوجود آورده است. اکنون دیگر زمان پیداکردن یک راه حل مسالمت آمیز، فرارسیده است.»

یورونیوز: به این موضوع اشاراتی شد ولی اجازه دهید به موضوع نگرانی از شریعت در پاکستان برگردیم. رافائل آزولا پرسیده الزام و تعهد شما در قبال یک پاکستان سکولار چیست؟

عمران خان: «ببینید الزام ما در برابر قانون اساسی پاکستان است بنابراین هر دولت سیاسی ای هم روی کار بیاید باید قانون اساسی کشور را تایید کند. بنابراین چیزی خارج از قانون اساسی وجود ندارد و این به این معنی است که هیچ گروهی نمی تواند شکل خاصی از شریعت را تحمیل کند حالا چه از طریق سرنیزه باشد چه از طریق لوله تفنگ، چنین مسئله ای نمی تواند اتفاق بیفتد. اگر من بخواهم تفسیرخاص خودم از شریعت را پیاده کنم باید از طریق مبارزه انتخاباتی این کار را انجام دهم و آنوقت اگر مردم به من رای دادند و من به پارلمان راه یافتم می توانم نقطه نظرات خود را بگویم.»

یورونیوز: و نظر شخصی شما؟

عمران خان: «من به قانون اساسی پاکستان وفادارم. این اندیشه که طالبان تفسیرخودشان از شریعت را تحمیل خواهند کرد اکنون تنها یک افسانه شده است برای اینکه آنها قانون اساسی پاکستان را پذیرفته اند. بنابراین برداشت آنها از شریعت نمی تواند به پاکستان تحمیل شود.»

یورونیوز: بسیار خوب. فکر کنم با من موافق باشید که طرز فکرهای افراطی در پاکستان همچنان پابرجاست. در ایالتی که حزب شما مسئولیت آنرا برعهده دارید در مورد ملاله… وقتی کتاب او بیرون آمد در منطقه شما توقیف شد.

عمران خان: «این حقیقت ندارد. کتابش مجاز بود. مشکل اینجا بود که می خواست از کتابش در یک دانشگاه رونمایی کند که از این نظر مشکل داشت وگرنه حرفی از توقیف کتاب او نبوده و مجاز بوده.»

یورونیوز: ولی کتابش در ایالتی که شما اداره می کنید، در دسترس نیست…

عمران خان: «حرف درستی نیست همه اش تخیلات است. کتاب هست. تنها دانشگاه بود که او را نپذیرفت ولی بعد بلافاصله اعلام کردند هر جای ایالت می تواند کتابش را معرفی کند.»

یورونیوز: شما او را دعوت می کردید؟

عمران خان: «البته. ببینید، من اولین رهبر سیاسی ای بودم که در بیمارستان بر بالین او حاضر شدم. قبلش هم امکان عیادت او وجود نداشت برای اینکه در بخش مراقبت های ویژه بود. بگذارید در این مورد واقع بین باشیم ما نسبت به مناطق دیگر، بیشترین بودجه را صرف آموزش و تحصیل دختران می کنیم. پس این ایده که چون شما مخالف عملیات نظامی هستید پس حتما طرفدار گروههای افراطی طالبان هستید، تنها یک حمله تبلیغاتی است که راه افتاده است.»

یورونیوز: کریکت باید از جهاتی به همان اندازه سیاست باید به فساد آلوده باشد. تجربه کریکت چه چیزی در سیاست برایتان به همراه داشته است؟

عمران خان: «کریکت را نمی توان با فساد موجود در سیاست مقایسه کرد. درسی که از کریکت گرفتم این بود که وقتی جدی نباشید، می بازید. بنابراین در کریکت همیشه تا آخرین توپ به تلاش و مبارزه ادامه می دادم. درسیاست هم مقاومت می کنم. بحث ها و جدل های طولانی اما ته موضوع یک چیز است: تا زمانی که از اشتباهات خود درس می گیرد و شکست را نمی پذیرید، پیروزی از آن شما خواهد شد.»

یورونیوز: زندگی شما باید همراه با فشار روانی زیادی باشد. آیا وقت کریکت بازی با دوستانتان را هم پیدا می کنید؟

عمران خان: «نه، وقتی با کریکت خداحافظی کردم، برای همیشه بود. یک بخشی از زندگی من بود که تمام شده. دیگر بازی نمی کنم. وقتی کریکت را کنار گذاشتم، برای ابد این کار را کردم.»

یورونیوز: حمایت زیادی در کشورتان از شما می شود و حداقل از حجم پیامهای توییت شده ای که ما دریافت کرده ایم، زنان بسیاری طرفدار شما هستند. اما پرسش آخر سانا عمرانیست فرستاده. خواسته از شما بپرسیم که چه جوری است که اینقدر “محشر” هستید و اینکه آیا قصد ازدواج مجدد ندارید؟

عمران خان: «اگر جوانتر بودم شاید می گفتم بله ازدواج خواهم کرد، ولی می دانید وقتی به سن و سال من برسید برای یک جهت در زندگی برنامه ریزی می کنید و زندگی شما را به جهتی دیگر می کشاند. بنابراین در حال حاضر که اینجا در خدمت شما هستم، پاسخ من منفی است. فعلا ازدواجی در کار نیست. اما در مورد آینده، کسی چه می داند؟»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

ارتش و مقام‌های غیرنظامی پاکستان به طور مشترک درباره بمبگذاری‌ علیه اتباع چین تحقیق می‌کنند

حمله به پادگان ارتش پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان چندین کشته بر جای گذاشت

دست‌کم ۳۶ نفر در پاکستان بر اثر بارش باران‌های زمستانی کشته شدند