مصریها با هدف دستیابی به دموکراسی در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۲ انقلاب کردند. انقلابی که با اما و اگرهای بسیاری همراه شد. بسیاری بر این باورند که اسلامگرایان این کشور انقلاب را مصادره کردند. همه پرسی پیش نویس قانون اساسی نیز چندی پیش برگزار شد. اینبار نیز اسلامگرایان متهم به دستکاری نتیجه آرا شدند. یورونیوز در همین زمینه با حمدین صباحی گفتگویی انجام داده که متن آن در ادامه می آید.
یورونیوز: حمدین صباحی، نامزد سابق ریاست جمهوری و یکی از رهبران اپوزیسون مصر از اینکه گفتگو با یورونیوز را پذیرفتید سپاسگزاریم. نتیجه همه پرسی اخیر را چطور ارزیابی میکنید؟
حمدین صباحی: این قانون اساسی در گردهم آوردن مصریها حول یک محور ناموفق بوده و نتوانسته است موافقت دست کم دو سوم آنها را جلب کند. و این به معنای آن است که بیش از آنکه یک قانون اساسی ملی و برای یک پروژه مشترک ملی باشد، یک قانون تفرقه افکن است.
یورونیوز: اما آقای حمدین، آیا معنای دموکراسی پذیرش نتیجه آراء نیست؟
حمدین صباحی: چرا معنای دموکراسی همان است. و ما هم به نتایج آن احترام میگذاریم، البته به شرط صحت انتخابات. دموکراسی فقط ابزار دستیابی به قدرت نیست بلکه یک روش اعمال قدرت است. به نظر میرسد که در مصر قدرت به شیوه دموکراتیک به دست آمده است. اما کسی که در قدرت است میخواهد قاعده بازی را عوض کند و به شکل فردی قدرت را در اختیار داشته باشد و آن را کنترل کند.
یورونیوز: آیا باید اینطور پنداشت که اخوان المسلمین در نتیجه همه پرسی دست برده است؟
حمدین صباحی: بله. از آنجایی که قانون اساسی تحت نظارت دولت اخوان المسلمین تدوین شده پر از ابهام و تناقض است و در نتیجه صحت این همه پرسی زیر سوال میرود.
یورونیوز: میتوانید به برخی از بخشهای قانون اساسی که محل اختلاف بین مخالفان و موافقان آن است اشاره کنید؟
حمدین صباحی: این قانون اساسی امکان نادیده گرفتن حقوق اساسی را باز گذاشته است، بویژه آزادی بیان و عقیده. این قانون تصریح میکند که تمام انواع آزادیهایی که ذکر آن رفت در چارچوب آنچه احکام دولت و جامعه خوانده شده، مجاز است. این عبارت دست آنهایی را که بخواهند به هر نحو شریعت اسلامی را علیه آزادی تفسیر کنند باز میگذارد. در حال حاضر اکثریت از اسلام و شریعت سوء استفاده میکنند. آنهایی که از احکام و قوانین اسلامی بعنوان ابزاری برای محدود کردن آزادیها، ایجاد تبعیض و نفرت پراکنی استفاده میکنند در صحنه سیاسی قدرت را در دست دارند. آنها میتوانند از این مواد قانون اساسی به شیوه نادرستی استفاده کنند و به اسلام، شریعت، آزادیها و همینطور مردم مصر ضربه بزنند.
یورونیوز: از حرکت مردمی برای به زیر کشیدن پیش نویس قانون اساس جدید مصر سخن گفتهاید. اما چطور مشارکت مردم در همه پرسی از ۳۰ درصد فراتر نرفت؟ در این زمینه توضیح میدهید؟
حمدین صباحی: در توضیح این موضوع باید گفت که مردم مصر در حال حاضر درگیر بحران و مساله مهمتری هستند. اینکه چطور بتوانند شکم خود را سیر کنند. بسیاری از مصریها بر این باورند که منازعات و مشاجرات سیاسی به بهای از دست رفتن فرصتهای بهرهمندی از شغل، زندگی مناسب و پیشرفت تمام میشود. مسلما این موضوع درست است و به همین دلیل آنها برای رسیدن به میزانی از ثبات برای شرایط بهتر زندگی دست به انتخاب زدهاند.
یورونیوز: حمدین صباحی، رقبای سیاسی شما، شما را متهم میکنند که هر چند قادر به کسب قدرت نیستید ولی طمع قدرت دارید. در برابر این ادعا چه پاسخی دارید؟
حمدین صباحی: من به هیچ نوع قدرتی طمع ندارم. شرکت در انتخابات یک میل فردی نیست. من هم قصد ندارم در آینده در انتخابات شرکت کنم مگر اینکه جنبش ملی مصر دریابد که نامزدی من به نفع منافع ملی مصر است. در آنصورت من در انتخابات شرکت میکنم. در هر حال، من رسیدن به قدرت در مصر را یک موفقیت بزرگ نمیبینم. اما اگر بطور جمعی و برای هدفی تصمیمگیری شد من آنرا میپذیرم که البته این دیگر تصمیم فردی نیست.
یورونیوز: آقای حمدین گفته شده بیشتر کشته شدگان خشونت و خونریزیهایی که در برابر کاخ ریاست جمهوری صورت گرفت از اخوان المسلمین بوده. آیا صحت دارد؟
حمدین صباحی: نه. اشتباه است. اخبار و اطلاعات نادرستی است.
یورونیوز: آیا آنطور که مخالفان ادعا میکنند در جریان خشونتها شبه نظامیان وابسته به اخوان المسلمین از سلاح گرم استفاده کردهاند؟
حمدین صباحی: قطعا. تا زمانی که اخوان المسلمین به گروههای سازمان یافته دست نیافته بود روند بیان نظرات و دیدگاه ها آرام و بدون خشونت بود. البته من آنها را شبه نظامی نمیخوانم. فکر میکنم اخوان المسلمین نه شبه نظامی بلکه گروههای سازمان یافتهای دارد که در برابر کاخ ریاست جمهوری دست به خشونت زدند. ما اخوان المسلمین را مسبب اصلی خشونتهای روبروی کاخ ریاست جمهوری میدانیم و منتظر نتیجه نهایی تحقیقات دادستانی هستیم. تحقیقات دادستانی ادعاهای کذب مطرح شده توسط رئیس جمهوری و آنچه او از آن به عنوان توطئه نام برده را اثبات میکند. همانطور که فکر می کنیم این تحقیقات نقش و مسئولیت اخوان المسلمین را در هدایت طرفدارانش در اعملا خشونت و در نتیجه آن حادثهای که روبروی کاخ ریاست جمهوری روی داد، آشکار خواهد کرد.
یورونیوز: به موضوع دیگری در ارتباط با رهبران انقلاب مصر بپردازیم. گفته شده که بهتر بود حمدین صباحی یک چهره مخالف مستقل باقی میماند تا اینکه با کسی که تصور میشود وابسته به رژیم سابق است متحد شود. در اینباره چه پاسخی دارید؟
حمدین صباحی: این انتقاد از من می شود که در جبهه نجات ملی با عمرو موسی و سید بدوی بودم، چهرههایی که زیر سوالند. اما ما همکاری با هم نداشتیم. من با آنهایی که دستشان به خون مردم مصر و شهدای انقلاب آغشته است و یا با آنهایی که دست در فساد داشته اند همکاری نمیکنم. ما در کنار کسانی بودم که در گذشته برای مدتی بخشی از رژیم بودهاند. عمرو موسی دستش به خون انقلابیون آلوده نیست. سید بدوی میتواند مورد نقد قرار گیرد اما حزب او بخشی جدایی ناپذیر از جنبش ملی مصر است و زمانی که این دو نام به یک جنبش بپیوندند فکر میکنم میتوان به خوبی از آنها دفاع کرد.
یورونیوز: آنچه از سخنان شما دریافتم این است که شما از یک انقلاب به نظام دیکتاتوری رسیدید. درست است؟
حمدین صباحی: نظام کنونی مصر دموکراتیک نیست و البته نتیجه انقلاب ۲۵ ژانویه هم نیست. بلندپروازیها و خواستههای مصریها در دستیابی به دموکراسی یا مشارکت گسترده در تصمیمگیریها و همینطور برقراری عدالت اجتماعی و رسیدگی به فقرا محقق نشده است.