پارلمان اروپا جایزه آزادی اندیشه «ساخاروف» را به آندژی پوچوبوت از بلاروس و مزیا آماغلوبلی از گرجستان اهدا کرد.
روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اتحادیه اروپا روز چهارشنبه اعلام کرد که این دو روزنامه‌نگار برنده عالی‌ترین نشان حقوق بشری اتحادیه اروپا شده‌اند.
آندژی پوچوبوت خبرنگار روزنامه معتبر لهستانی «گازتا ویبورچا» است که به اتهام «آسیب زدن به امنیت ملی بلاروس» محاکمه و به هشت سال زندان محکوم شد. او اکنون دوران محکومیت خود را در زندان نووپولتسک می‌گذراند.
مزیا آماغلوبلی، روزنامه‌نگار سرشناس گرجی و بنیان‌گذار دو رسانه مستقل در این کشور، در ماه اوت به اتهام «سیلی زدن به یک افسر پلیس» در جریان تظاهرات ضد دولتی محاکمه و به دو سال زندان محکوم شد؛ حکمی که گروه‌های مدافع حقوق بشر آن را تلاشی برای سرکوب آزادی رسانه‌ها توصیف کرده‌اند.
روبرتا متسولا در نشست پارلمان اروپا در استراسبورگ گفت که هر دو روزنامه‌نگار اکنون به دلیل اتهام‌های ساختگی در زندان هستند، فقط به این جرم که وظیفه حرفه‌ای خود را انجام داده و در برابر بی‌عدالتی سکوت نکرده‌اند و «شجاعت‌شان آنها را به نمادی از مبارزه برای آزادی و دموکراسی بدل کرده است.»
جایزه سالانه ساخاروف که به نام آندری ساخاروف، برنده جایزه صلح نوبل و از مخالفان حکومت شوروی نام‌گذاری شده است، از سال ۱۹۸۸ برای تجلیل از افرادی یا گروه‌هایی اعطا می‌شود که از حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین دفاع می‌کنند.
برندگان این جایزه از میان نامزدهایی انتخاب می‌شوند که گروه‌های سیاسی مختلف پارلمان اروپا معرفی می‌کنند. پارلمان اروپا این جایزه را «بالاترین نشان افتخار اتحادیه اروپا در حوزه حقوق بشر» توصیف کرده است.
آخرین دیکتاتور اروپا
پوچوبوت ۵۲ ساله به گفته فعالان حقوق بشر از بیماری جدی قلبی رنج می‌برد و چندین بار برای مدت‌های طولانی تا شش ماه در سلول انفرادی نگهداری شده است.
روزنامه او در واکنش به این خبر اعلام کرد: «امیدواریم این جایزه جرقه‌ای باشد که به یک سلسله تحولات منتهی شود؛ به آزادی فوری خبرنگار بلاروسی ما. سرنوشت آندژی دیگر فقط بازی میان سرویس‌های امنیتی لوکاشنکو و لهستان نیست، بلکه مسئله‌ای برای سراسر اروپاست.»
الکساندر لوکاشنکو که از او به عنوان «آخرین دیکتاتور اروپا» یاد می‌شود، بیش از سه دهه است که در بلاروس قدرت را در دست دارد. او با برگزاری انتخابات‌هایی که غرب آنها را آزاد و عادلانه نمی‌داند و با سرکوب خشن مخالفان، حکومت خود را حفظ کرده است.
پس از اعتراض‌های گسترده سال ۲۰۲۰ که صدها هزار نفر در آن شرکت کردند، بیش از ۶۵ هزار نفر بازداشت شدند، هزاران نفر مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و صدها رسانه مستقل و سازمان غیردولتی تعطیل یا غیرقانونی اعلام شد.
لوکاشنکو در ماه اوت، پس از گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهور آمریکا، ۵۲ زندانی را عفو کرد؛ اقدامی که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال بهبود روابط میان دو کشور را برانگیخت. این آزادی در حالی صورت گرفت که دولت آمریکا در تلاش برای بهبود ارتباطات با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه بود.
گرجستان و چرخش احتمالی آن به سمت مسکو
پرونده آماغلوبلی یکی از چندین پرونده‌ای است که در ماه‌های اخیر موجی از اعتراض و انتقاد بین‌المللی را نسبت به وضعیت آزادی‌های مدنی در گرجستان برانگیخته است. حزب حاکم «رویای گرجستان» متهم است که در حال تضعیف جامعه مدنی و محدود کردن حقوق دموکراتیک در این کشور قفقاز جنوبی است.
او در جریان دادگاه خود خطاب به مخالفان گفت: «هرگز ایمان‌تان را به توانایی‌های خود از دست ندهید. هنوز وقت هست. مبارزه تا پیروزی ادامه دارد.»
آماغلوبلی بنیان‌گذار و مدیر رسانه تحقیقی «باتوملبی» است که در زمینه سیاست، فساد و حقوق بشر فعالیت می‌کند. او همچنین پایگاه خبری «نت‌گازتی» را که وابسته به همین مجموعه است، بنیان گذاشت.
گرجستان از زمان انتخابات پارلمانی سال گذشته که در آن حزب «رویای گرجستان» کنترل مجلس را حفظ کرد، شاهد موجی از اعتراض‌ها و ناآرامی‌های سیاسی بوده است. مخالفان و معترضان نتایج انتخابات را غیرقانونی دانستند و مدعی شدند که در این تقلب انتخاباتی روسیه نقش مؤثری داشته است.
در میان برندگان پیشین جایزه ساخاروف، نام‌هایی چون نلسون ماندلا، ملاله یوسف‌زی، دنیس موکویگه و نادیا مراد دیده می‌شود؛ بسیاری از آنان بعدها موفق به دریافت جایزه صلح نوبل نیز شدند.
ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا که اوایل ماه جاری جایزه صلح نوبل را دریافت کرد، سال گذشته برنده جایزه ساخاروف بود.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
جایزه ساخاروف که همراه با ۵۰ هزار یورو پاداش نقدی است، در ماه دسامبر طی مراسمی در پارلمان اروپا در استراسبورگ اهدا خواهد شد.