نیکوشور دان، رئیس‌جمهور رومانی، در مصاحبه‌ای با یورونیوز و یورونیوز رومانی اعلام کرد که مذاکرات فنی برای پیوستن مولداوی به اتحادیه‌ی اروپا پس از رأی حامیان اروپا آغاز خواهد شد؛ هرچند مجارستان با وتوی خود مانع پیشرفت اوکراین شده است.
نیکوشور دان، رئیس‌جمهور رومانی، روز سه‌شنبه با تأکید بر روابط ویژه‌ی کشورش با مولداوی اعلام کرد که پس از پیروزی قاطع نیروهای طرف‌دار اروپا در انتخابات پارلمانی یکشنبه، مذاکرات فنی برای پیوستن مولداوی به اتحادیه‌ی اروپا آغاز می‌شود؛ حتی اگر این روند به‌طور رسمی شروع نشده باشد. بدین ترتیب، او به جمع روزافزون رهبران اروپایی حامی گسترش اتحادیه پیوست.
رئیس‌جمهور رومانی همچنین از به چالش کشیده شدن حق وتوی مجارستان در خصوص پیوستن اوکراین به اتحادیه‌ی اروپا حمایت می‌کند و آن را مسئله‌ای مرتبط با «همکاری وفادارانه در اتحادیه» می‌داند. بااین‌حال، او ابراز امیدواری کرده است که بتوان به «راه‌حلی میانه» دست یافت.
نیکوشور دان، رئیس‌جمهور رومانی، روز سه‌شنبه در مصاحبه‌ای مفصل با یورونیوز و یورونیوز رومانی و پیش از حضور در نشست غیررسمی اتحادیه‌ی اروپا در کپنهاگ گفت: «امیدوارم مذاکرات رسماً آغاز شود؛ اما حتی اگر چنین نشود، روندی در پیش گرفته خواهد شد که مولداوی از منظر ساختاری و اداری در کوتاه‌ترین زمان ممکن آماده‌ی عضویت باشد.»
رئیس‌جمهور دان بار دیگر تأکید کرد که رومانی فعالانه از روند پیوستن مولداوی و اوکراین به اتحادیه اروپا پشتیبانی می‌کند. با وجود این، مجارستان همچنان مانع آغاز مذاکرات عضویت اوکراین شده و این موضوع به جدالی سیاسی با سایر اعضای اتحادیه‌ی اروپا دامن زده است.
رئیس‌جمهور رومانی با لحنی قاطع گفت: «بدون توجه به شرایط یا جدول رسمی مذاکرات، بسیاری از موضوعات در چارچوب گفت‌وگوهای فنی با مولداوی بررسی خواهد شد.»
رئیس‌جمهور رومانی، نیکوشور دان، در گفت‌وگوی مشترک با یورونیوز و یورونیوز رومانی یادآور شد که روند عضویت مولداوی و اوکراین طبق یک جدول زمانی رسمی پیش می‌رود؛ بااین‌حال تأکید کرد که «بسیار، بسیار خوش‌بین» است که مولداوی پس از رأی «کاملاً شایسته‌ی تحسین» شهروندانش، در برابر یورش تبلیغات گمراه‌کننده‌ی روسیه، به اتحادیه‌ی اروپا خواهد پیوست.»
رئیس‌جمهور رومانی اعلام کرد که روسیه در مولداوی از «سطوح مختلف فشار» بهره برده است؛ از جمله با القای روایت‌هایی همچون اینکه غرب درصدد آغاز جنگ با روسیه است یا اینکه مردم باید خود را برای جنگ آماده کنند.»
دان اظهار داشت: «این روند را در مولداوی به‌وضوح دیدم و مردم محلی برای آینده‌ی خود تصمیمی عقلانی گرفتند.»
«باید راهی برای گفت‌وگو یافت تا بتوان به نقطه‌ای میانه و توافق دست یافت.»
با وجود این، دان در قبال روند فنی مربوط به اوکراین محتاط تر سخن گفت؛ نه‌تنها به‌دلیل وتوی مجارستان، بلکه به‌علت موضوع جدیدی که او از آن با عنوان «بحث ناتمام درباره‌ی کشاورزی» یاد کرد.
به‌گفته‌ی رئیس‌جمهور رومانی، «اوکراین تولیدات کشاورزی قابل توجهی دارد که می‌تواند سازوکارهای موجود در اتحادیه‌ی اروپا را برهم بزند.»
دان گفت: «از سوی دیگر، اوکراین در حال حاضر با استانداردهایی که ما در بخش کشاورزی در اتحادیه‌ی اروپا اعمال می‌کنیم، همخوانی ندارد.»
بر این اساس، گفت‌وگوها بر سر آن است که اوکراین در بخش کشاورزی دارای جایگاهی ویژه باشد تا بتواند همچنان صادرات قابل توجه خود را به کشورهای غیراروپایی ادامه دهد، درحالی‌که در سایر حوزه‌ها باید همانند دیگر کشورها با او رفتار شود.
وی خاطرنشان کرد: «بی‌تردید اوکراین اکنون با معضل بزرگ‌تری دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ جنگی که همگی ما را درگیر کرده است.»
هرچند رومانی روابط محکمی با مجارستان دارد، اما رئیس‌جمهور این کشور ترجیح داد در موضوع وتوی مجارستان علیه اوکراین صریح و شفاف سخن بگوید.
دان تأکید کرد: «لازم است راهی برای گفت‌وگو بیابیم تا بتوان به راه‌حلی میانه دست یافت.» بااین‌حال، در نهایت همه‌ی این رویارویی سیاسی به موضوع «همکاری وفادارانه» کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا و نیز اصل حاکمیت ملی بازمی‌گردد.
از دیدگاه من، دست‌کم در شرایط کنونی، اصولاً بحثی درباره‌ی حذف حق وتوی کشورهای عضو در میان نیست. رهبر رومانی در مصاحبه با یورونیوز و یورونیوز رومانی به‌صراحت گفت: «اما در برخی مسائل که به‌اصطلاح بیشتر جنبه اجرایی دارند، باید بتوانیم تصمیم‌گیری کنیم.»
دان توضیح داد: «طبق منطق او، معاهده‌ی اتحادیه‌ی اروپا تصریح می‌کند که کشورهای عضو باید بر اساس اصل همکاری وفادارانه عمل کنند. وتوی نظام‌مند به معنای همکاری وفادارانه نیست. رئیس‌جمهور رومانی در مصاحبه با یورونیوز تصریح کرد: «اثبات چنین مسئله‌ای تنها از طریق دیوان دادگستری امکان‌پذیر است؛ فرایندی که زمان زیادی می‌برد. به همین دلیل باید به‌دنبال راهکارهای دیپلماتیک برای حرکت رو به جلو باشیم.»
وی افزود: «این وضعیت به جدالی قدیمی در اتحادیه‌ی اروپا درباره‌ی شیوه‌ی تصمیم‌گیری بازمی‌گردد؛ جایی که اصل اجماع در واقع بیانگر اصل حاکمیت است.»
به‌گفته‌ی او: «هنگام پیوستن کشورها به اتحادیه‌ی اروپا، تضمینی وجود داشت ـ یا دست‌کم در معاهده ذکر شده بود ـ آن‌ها همچنان کشورهای صاحب حاکمیت باقی می‌مانند. و در نتیجه، تصمیم‌گیری برای سایر کشورها از جانب یک کشور، نقض حاکمیت محسوب می‌شود. و این، وجهی افراطی از موضوع به شمار می‌رود.»
او افزود: «سوی دیگر ماجرا این است که، برای مثال، وقتی درباره‌ی بودجه صحبت می‌کنیم، کاملاً مشروع است کشورهایی که کمک مالی می‌کنند حق اظهارنظر داشته باشند؛ اما کشورهایی که مشارکتی ندارند یا سهم اندکی دارند، نباید بتوانند روند تخصیص منابع به موضوعی را که بسیاری از کشورها خواهان آن‌اند، متوقف کنند.»
رئیس‌جمهور رومانی در پایان گفت: «در چنین مواردی، به‌روشنی معتقدم مشروع است که حق وتو کنار گذاشته شود. میان این دو سرِ طیف، در نهایت سیاست تعیین‌کننده است؛ سیاستی که در اتحادیه‌ی اروپا جریان دارد. ما باید راهی برای مذاکره پیدا کنیم.»
در هفته‌های گذشته، رومانی نیز در زمره‌ی کشورهای اروپای شرقی قرار گرفت که حریم هوایی آن‌ها از سوی فدراسیون روسیه نقض شده است.
دان، رئیس‌جمهور رومانی، از «واکنش بسیار سریع و ملموس کشورهای عضو ناتو» به این نقض‌ها قدردانی کرد و گفت: «این واکنش پیامی به شهروندان این کشورها داد که اوضاع تحت کنترل است.»
در پاسخ به پرسشی درباره‌ی راهبرد رومانی برای مقابله با تجاوزهای هوایی روسیه، رئیس‌جمهور دان توضیح داد که با به‌روزرسانی قوانین، کشورش اکنون «پاسخی روشن در قالب تدابیر متقابل» در اختیار دارد؛ پاسخی که مأموریت‌های نیروی هوایی رومانی در خارج را در بر می‌گیرد و نیز حضور نیروهای هوایی متحدان خارجی در خاک رومانی را، تا پیامی بازدارنده در برابر هرگونه حمله احتمالی ارسال شود.»