یک نماینده افراطی رومانی در پارلمان اروپا در فیسبوک مدعی شده بود که جیدی ونس، معاون رئیسجمهوری آمریکا رومانی را «مستعمره فرانسه» خوانده بود. آیا این ادعا درست است؟
دیانا شوشوکا، نماینده راست افراطی رومانی پستی در شبکههای اجتماعی منتشر کرده که القا میکند جیدی ونس از مردم رومانی خواسته تا با «انقلاب» خود را از سلطه فرانسه آزاد کنند. او تصویری از یک مطلب خبری منتشر کرد که به نظر میرسید از وبسایت معتبر «اروپا لیبرا» (رادیو اروپای آزاد، بخش رومانی) گرفته شده باشد.
در تیتر این مطلب نوشته شده است: «سناتور جی. دی. ونس: ما نمیتوانیم در امور کشور رومانی دخالت کنیم. رومانی یک کشور دموکراتیک بود اما دیگر نیست. فقط مردم میتوانند عدالت را اجرا کنند، نه هیچ کس دیگری، شما مستعمره فرانسه هستید.»
شوشوکا همراه این پست نوشت که «آمریکاییها چراغ سبز دادهاند» و «تنها یک انقلاب میتواند رومانی را نجات دهد».
اما هیچ مقام آمریکایی از جمله جیدی ونس هرگز نگفتهاند که رومانی «مستعمره فرانسه» است یا باید از طریق انقلاب آزاد شود.
مقاله جعلی
نشانههای زیادی وجود دارد که نشان میدهد مطلب منتشرشده در پست خانم شوشوکا واقعی نیست. اول اینکه این مقاله شباهتی به وبسایت «اروپا لیبرا» ندارد و فونت و سبک نگارش آن کاملا متفاوت است. علاوه بر این در متن جیدی ونس «سناتور» معرفی شده در حالی که او در واقع معاون رئیسجمهوری آمریکاست.
با جستوجوی در اینترنت به زبان انگلیسی و رومانیایی هیچ منبع معتبری پیدا نکردیم که نشان دهد چنین اظهاراتی از ونس منتشر شده باشد. تنها چیزی که پیدا کردیم ویدئویی در یوتیوب بود که شوشوکا در آن همان ادعا را تکرار میکند. او در این ویدیو مدعی شده که جیدی ونس در یک کلیپ تیکتاکی ادعاهایی درباره «مستعمره بودن» رومانی مطرح کرده است اما چنین ویدئویی در صفحه رسمی او وجود ندارد.
مهمتر از همه النا تنسه، مدیر «اروپا لیبرا» در گفتگو با بخش راستیآزمایی یورونیوز (یورووریفای) به صراحت تایید کرد که این نقل قول نسبت داده شده به جیدی ونس درست نیست. او گفت: «ما از این موضوع باخبریم اما این خبر کاملا جعلی است.»
وبسایت اروپا لیبرا هیچگاه چنین مطلبی منتشر نکرده است.
شوشوکا در واکنش به پرسش یورووریفای درباره انتشار این خبر جعلی، یورونیوز را متهم کرد که «خدمت به یک سیستم فاسد، قاتل و فریبکار» است و افزود: «من هرچه بخواهم منتشر میکنم، چون برخلاف شما آزاد هستم.» او در پایان گفت: «از رومانی دور بمانید.»
شوشوکا پیشتر هم به خاطر انتشار اطلاعات نادرست از جمله مطالب تبلیغاتی به نفع روسیه مورد انتقاد قرار گرفته بود.
سخنگوی پارلمان اروپا در پاسخ به پرسشی درباره انتشار اخبار جعلی توسط او گفت این نهاد درباره پستهای شخصی نمایندگان اظهار نظر نمیکند اما «تمام نگرانیها درباره رفتار اعضایش را جدی میگیرد».
سخنان جیدی ونس در کنفرانس امنیتی مونیخ
آنچه ونس درباره رومانی گفته بود به انتخابات لغوشده ریاستجمهوری ۲۰۲۴ مربوط میشد، نه به «مستعمره بودن» این کشور. او در کنفرانس امنیتی مونیخ در فوریه ۲۰۲۵ گفت که دور نخست انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ رومانی به دلیل «سوءظنهای بیاساس یک سرویس اطلاعاتی» و «فشار همسایگان اروپایی» لغو شد.
دیوان قانون اساسی رومانی نتایج انتخابات ریاستجمهوری دسامبر ۲۰۲۴ را به دلیل اتهام دخالت روسیه در پیروزی غیرمنتظره کالین جورجسکو، نامزد راست افراطی باطل کرد و انتخابات جدیدی در مه ۲۰۲۵ برگزار شد. در آن انتخابات نیکوشور دان، شهردار بخارست به عنوان رئیسجمهور انتخاب شد.
جیدی ونس در سخنانش گفت: «میفهمم که استدلال این بود که اطلاعات نادرست روسیه نتیجه انتخابات را تحت تاثیر گذاشته اما اگر دموکراسی شما با چند صد هزار دلار تبلیغات از یک قدرت خارجی از بین برود، پس اساسا دموکراسی محکمی نبوده است.»
او در این سخنرانی هیچ اشارهای به اینکه رومانی مستعمره فرانسه است، نکرد.
پیوند رومانی با فرانسه
رومانی عضو سازمان بینالمللی فرانکوفونی (OIF) است اما عضویت در این سازمان به معنای «مستعمره فرانسه بودن» نیست. این سازمان بیشتر بر همکاریهای فرهنگی، آموزشی و سیاسی میان کشورهای عضو متمرکز است و ۹۳ کشور عضو این سازمان هستند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
هرچند فرانسه در گذشته مستعمراتی داشته که امروز عضو فرانکوفونیاند (مثل سنگال) اما رومانی به دلیل نفوذ تاریخی زبان و فرهنگ فرانسه در این کشور عضو این نهاد شده است. امروز زبان فرانسه دومین زبان خارجی پس از انگلیسی است که در مدارس رومانی تدریس میشود.