کشاورزان قرنها برای به دست آوردن زمینهای قابل کشت، باتلاقها را خشک میکردند. اما این مسئله به تغییرات اقلیمی دامن میزند. اتحادیهی اروپا میخواهد این وضعیت را تغییر دهد و قانونی از سوی این اتحادیه جدول زمانی دقیقی برای آن تعیین کرده است.
اکوسیستمهای اروپا باید تا سال ۲۰۵۰ دوباره به کارکرد طبیعی خود بازگردند. مقررات احیای طبیعی اتحادیهی اروپا خواستار آبگیری دوبارهی بخشی از زمینهای کشاورزی است. احیای مردابها به حفاظت از اقلیم و تنوع زیستی کمک میکند، زیرا این زیستبومها مخازن طبیعی کربناند. در مقام مقایسه: جنگلها یکسوم سطح خشکیهای زمین را پوشاندهاند و مردابها سهدرصد آن را. باوجوداین، میزان جذب کربن در باتلاقها دو برابرِ همهی جنگلهای زمین است! بااینحال، وقتی باتلاقها خشک میشوند، مخازن کربن هزارانساله به انتشاردهندههای دیاکسیدکربن تبدیل میشوند.
برای مهار انتشار گازهای گلخانهای، اتحادیهی اروپا پژوهش، نقشهبرداری و احیای تالابها را ترویج میکند. قانون احیای طبیعی اتحادیهی اروپا مقرر میکند که تا پایان این دهه، ۳۰درصد از مردابهای خشکشده «ترمیم» شوند و یکچهارم آنها دوباره آبگیری شود. پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۵۰ نیمی از مردابهای آسیبدیده «ترمیم» شوند و یکسوم آنها از طریق آبگیری دوباره احیا شوند. بهعنوان غرامت، کشاورزان مبلغی پول دریافت میکنند یا زمین جایگزین به آنها واگذار میشود. اجرای مقررات احیای طبیعی برعهدهی کشورهای عضو است. نخستین طرحها باید سال آینده آماده و در دسترس باشند.
در شمال کپنهاگ، دریاچهای بزرگ و کمعمق در حال شکلگیری است. بیش از ۲۰۰ سال پیش، جویهای کوچک این منطقه را خشک کردند. فرایند زهکشی موجب شد سطح آب در این منطقه حدود هفت متر کاهش یابد. این فرایند، دیاکسیدکربنی آزاد میکند که به اقلیم آسیب میزند. بهمنظور اصلاح این وضعیت، پروژهای برای ساخت یک دریاچهی باتلاقی در حال اجراست.
مورتن اِلینگدر آژانس طبیعت دانمارک کار میکند.: دولت تصمیم گرفته است که انتشار دیاکسیدکربن ناشی از بخش کشاورزی را کاهش دهد. به همین دلیل، سطح آبهای زیرزمینی را افزایش میدهیم؛ نمونهاش همینجاست، در منطقهی سوبورگ.. آبگیری دوباره، انتشار سالانهی دیاکسیدکربن را به میزان هشتهزار تُن کاهش خواهد داد. سال گذشته پُرکردن جویهای زهکشی را آغاز کردیم و اکنون برکههای کوچکی شکل گرفتهاند که تنوع زیادی از حیاتوحش را در خود جای دادهاند.»
«سوبورگ سو» نام پروژهای ۶۰۰ هکتاری است. برای اجرای این پروژه، لازم بود ۶۳ مالک زمین را متقاعد کنند. برخی از این کشاورزان، این زمینها را نسلاندرنسل کشت کردهاند. سالی شلیشتینگ، که مالک چند اسب است، بخشی از زمینهای خود را واگذار کرد: «این کار باید داوطلبانه باشد، چون اگر به کشاورزان دستور بدهید چه کنند، بسیاری مخالفت خواهند کرد!»
قانون اتحادیه اروپا درباره بازطبیعیسازی و آبگیری دوباره زمینهای کشاورزی، برای کشاورزان نیز مشوقهایی در نظر گرفته است. از سوی دیگر، اهداف این برنامه بهطور صریح در قانون مشخص شدهاند. فوریترین اقدامات باید تا سال ۲۰۳۲ اجرا شوند.
در آژانس محیطزیست اروپا که مقر آن در کپنهاگ است، دیداری با یورنا لورنزو، کارشناس حوزه تالابها، ترتیب دادهام.
یورونیوز: «چرا تالابها و مردابها مهم هستند؟»
لورنزو: «در طول هزارهی گذشته، ۸۰ درصد از تالابهای اروپا را از دست دادهایم. و ۵۰درصد از مردابهای باقیمانده در اتحادیهی اروپا بر اثر زهکشی آسیب دیدهاند.»
یورونیوز: «چرا زهکشی، مشکل محسوب میشود؟»
لورنزو: «اگر آب مردابها را خارج کنید، مقادیر زیادی کربن آزاد میشود. اروپا پس از اندونزی، دومین منتشرکنندهی بزرگ گازهای گلخانهای از مردابهای خشکشده در جهان است. این موضوع نگرانکننده است. بنابراین باید آب را دوباره به مردابها بازگردانیم تا با تغییرات اقلیمی مقابله کنیم. از دید من، مردابها و تالابها ابرقهرمانان طبیعتاند. آنها زیستگاه ۴۰درصد از تنوع گیاهی و جانوری جهان هستند.»
یورونیوز: «مقررات احیای طبیعی اتحادیهی اروپا اخیراً لازمالاجرا شده است. اکنون چه اتفاقی خواهد افتاد؟»
لورنزو: «کشورهای عضو باید حداکثر تا سال ۲۰۲۷ طرحهای احیای خود را تصویب کنند.»
یورونیوز: «آیا اهداف مربوط به بازطبیعیسازی و آبگیری دوباره در مقررات اتحادیهی اروپا به صورت توصیههای راهبردی بیان شدهاند یا بهشکل اهداف قانونی و الزامآور تعیین شدهاند؟»
لورنزو: این نخستین بار است که در سراسر اروپا قانونی الزامآور با مهلتهای زمانی در این زمینه تصویب شده است. اهداف احیای طبیعی قابل سنجشاند و طبق یک جدول زمانی مشخص انجام میشوند.