شرکتکنندگان این مطالعه که روزانه دستکم دو قاچ پنیر پرچرب میخوردند ۱۳ درصد کاهش خطر ابتلا به زوال عقل و ۲۹ درصد کاهش خطر زوال عقل عروقی را از خود نشان دادند.
پژوهشی بلندمدت در سوئد نشان میدهد خوردن پنیر و خامه پرچرب ممکن است با خطر کمتر ابتلا به زوال عقل مرتبط باشد.
این پژوهش که در نشریه Neurology منتشر شده است نشان میدهد کسانی که به طور منظم محصولات لبنی پرچرب مانند چدار، بری، گودا و خامه پرچرب مصرف میکردند، طی چند دهه پیگیری کمتر از کسانی که کم یا اصلا نمیخوردند دچار زوال عقل شدند.
این مطالعه ۲۷ هزار و ۶۷۰ بزرگسال در سوئد را دنبال کرد که میانگین سنشان هنگام پیوستن به پژوهش ۵۸ سال بود. شرکتکنندگان حدود ۲۵ سال پیگیری شدند و در این مدت ۳ هزار و ۲۰۸ نفر دچار زوال عقل شدند.
در آغاز مطالعه، شرکتکنندگان آنچه را که طی یک هفته میخوردند ثبت کردند، به پرسشنامههای مفصل درباره رژیم غذایی سالهای پیش پاسخ دادند و با پژوهشگران درباره روشهای آمادهسازی غذا گفتوگو کردند.
نتایج مطالعه
پژوهشگران دریافتند کسانی که روزانه دستکم ۵۰ گرم پنیر پرچرب میخوردند (حدود دو برش چدار)، کمتر از کسانی که روزانه کمتر از ۱۵ گرم میخوردند دچار زوال عقل شدند.
پنیرهای پرچرب به آنهایی گفته شد که بیش از ۲۰ درصد چربی دارند و خامه پرچرب معمولاً ۳۰ تا ۴۰ درصد چربی دارد.
پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، جنسیت، سطح تحصیلات و کیفیت کلی رژیم غذایی، مصرف بیشتر پنیر با کاهش ۱۳ درصدی خطر زوال عقل همراه بود.
امیلی سونستدت، اپیدمیولوژی تغذیه در دانشگاه لوند سوئد و نویسنده اصلی مطالعه، توضیح داد: «وقتی انواع مشخص زوال عقل را بررسی کردیم، دیدیم در میان کسانی که پنیر پرچرب بیشتری میخورند، خطر زوال عقل عروقی ۲۹ درصد کمتر است.»
او افزود: «کاهش خطر آلزایمر را هم دیدیم، اما فقط در میان کسانی که واریانت ژنی APOE e4 را نداشتند که یک عامل ژنتیکی خطر برای آلزایمر است.»
مصرف روزانه خامه پرچرب نیز با کاهش خطر زوال عقل همراه بود. کسانی که روزانه دستکم ۲۰ گرم مصرف میکردند (حدود یک تا دو قاشق غذاخوری) در مقایسه با کسانی که اصلا مصرف نمیکردند، ۱۶ درصد خطر کمتری داشتند.
همه لبنیات چنین فایدهای نداشتند
این ارتباطها شامل همه محصولات لبنی نشد.
سونستدت گفت: «اگرچه پنیر و خامه پرچرب با کاهش خطر زوال عقل همراه بودند، دیگر محصولات لبنی و گزینههای کمچرب چنین اثری نشان ندادند. بنابراین وقتی پای سلامت مغز در میان است، همه لبنیات یکسان نیستند.»
محدودیتهای مطالعه
با وجود این یافتهها، کارشناسان هشدار میدهند که این مطالعه رابطه علت و معلولی میان مصرف لبنیات پرچرب و کاهش خطر زوال عقل را ثابت نمیکند.
دکتر ریچارد اوکلی از انجمن آلزایمر تاکید کرد که عواملی مانند فعالیت بدنی، رژیم غذایی متعادل، ترک سیگار و کاهش مصرف الکل نقش بسیار مهمتری دارند.
او گفت: «این پژوهش نشان نمیدهد که خوردن لبنیات پرچرب بیشتر، مانند پنیر یا خامه، میتواند خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد.»
او افزود: «شواهد نشان میدهد ترک سیگار، حفظ فعالیت بدنی، تغذیه سالم و متعادل، مدیریت بیماریهای طولانیمدت و نوشیدن کمتر الکل نقش بسیار بیشتری در کاهش خطر زوال عقل دارند تا تمرکز بر یک خوراکی واحد.»
پروفسور تارا اسپایرز-جونز، مدیر مرکز علوم کشف مغز ادینبرا، به محدودیت دیگری اشاره کرد: این مطالعه رژیم غذایی شرکتکنندگان را فقط یک بار، ۲۵ سال پیش از تحلیل تشخیصهای زوال عقل، اندازهگیری کرد.
او گفت: «به احتمال زیاد رژیم غذایی و عوامل دیگر سبک زندگی در آن ۲۵ سال تغییر کردهاند» و افزود که سبک زندگی کلی همچنان کلید سلامت مغز است.
او اضافه کرد: «شواهد قوی در کل این حوزه نشان میدهد رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و فعالیتهای محرک ذهن میتواند تابآوری مغز را افزایش دهد.»
او گفت: «برای هیچ خوراکی واحدی شواهد محکمی از محافظت در برابر زوال عقل وجود ندارد.»