باستانشناسان در نزدیکی شهر ایزنیک ترکیه، یک نقاشی دیواری نادر از دوره روم باستان با مضمون «شبان نیکو» را کشف کردهاند که به گفته پژوهشگران، سالمترین نمونه شناختهشده از این نقشمایه است.
این نقاشی دیواری که قدمت آن به قرن سوم میلادی بازمیگردد، از سوی باستانشناسان ترکیه کشف شده و یکی از مهمترین یافتههای مربوط به دوران آغازین مسیحیت در آناتولی به شمار میآید.
در این اثر، تصویری از عیسی مسیح با چهرهای جوان، بدون ریش و با پوششی شبیه به توگاهای رومی دیده میشود که بزی را بر دوش خود حمل میکند؛ تصویری که او را در قالب «شبان نیکو» نشان میدهد. پژوهشگران میگویند این از معدود نمونههایی در آناتولی است که در آن، عیسی مسیح با ویژگیهایی آشکارا رومی به تصویر کشیده شده است.
این نقاشی در ماه اوت، درون آرامگاهی زیرزمینی در نزدیکی ایزنیک کشف شد؛ شهری که بهتازگی پاپ لئو چهاردهم در نخستین سفر خارجی خود از آن بازدید کرد. ایزنیک در تاریخ مسیحیت جایگاهی ویژه دارد، چرا که شورای نیقیه در سال ۳۲۵ میلادی در این شهر برگزار شد و «اعتقادنامه نیقیه» در همانجا به تصویب رسید.
به باور باستانشناسان، این آرامگاه که در روستای هیساردره قرار دارد، به قرن سوم میلادی تعلق دارد؛ دورهای که مسیحیان همچنان در امپراتوری روم با آزار و سرکوب گسترده روبهرو بودند.
پیش از آنکه صلیب به عنوان نماد فراگیر مسیحیت رواج یابد، تصویر «شبان نیکو» نقشی اساسی در بیان ایمان مسیحی داشت و مفاهیمی چون حمایت، رستگاری و هدایت الهی را بازتاب میداد. با این حال، تنها شمار اندکی از نمونههای این نقشمایه در آناتولی کشف شده و نمونه هیساردره از نظر میزان سالمماندن، بینظیر توصیف میشود.
گولشن کوتبای، سرپرست تیم باستانشناسی میگوید این اثر «احتمالا تنها نمونه از این نوع در منطقه» باشد.
دیوارها و سقف آرامگاه کوچک و تنگ نیز با نقشهایی از پرندگان و گیاهان تزئین شده و تصاویر مردان و زنان اشرافی، در کنار خدمتکاران برده، بر دیوارها دیده میشود.
ارن ارتن ارتم، باستانشناس موزه ایزنیک، میگوید این نقاشیها «گذار از اواخر دوره چندخدایی به مسیحیت اولیه را نشان میدهد و در آن، بدرقه متوفی به جهان پس از مرگ به شکلی مثبت و شایسته به تصویر کشیده شده است».
در جریان کاوشها، اسکلت پنج نفر نیز کشف شده که هویت سه تن از آنها مشخص شده است؛ دو جوان و یک نوزاد ششماهه.
ماه گذشته، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه به مناسبت هزار و هفتصدمین سالگرد شورای نیقیه، یک تابلوی کاشیکاریشده با الهام از این کشف باستانشناسی را در جریان دیدار پاپ لئو چهاردهم به او اهدا کرد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آناتولی صحنه رویدادهای سرنوشتسازی در تاریخ مسیحیت بوده است؛ پولس قدیس در شهر طرسوس به دنیا آمد، یوحنا قدیس سالهای پایانی عمر خود را در افسوس گذراند و بنا بر برخی روایتها، مریم باکره نیز آخرین روزهای زندگی خود را در نزدیکی همین شهر سپری کرده است.