تصمیمگیری در مورد وضع مالیات بر انتشار گازهای گلخانهای ناشی از کشتیرانی، که توسط سازمان بینالمللی دریانوردی وابسته به سازمان ملل متحد پیشنهاد شده بود، تا سال ۲۰۲۶ به تعویق افتاده است. اما آیا این صنعت برای آیندهای بدون کربن آماده است؟
کشتیرانی نقش کلیدی در اقتصاد ما ایفا میکند و طبق دادههای سال ۲۰۲۴، تقریباً ۵۰ درصد از کالاهایی که بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای غیرعضو اتحادیه اروپا مبادله میشوند، از طریق دریا حمل میشوند.
اهمیت این نقش رو به افزایش است، بهطوری که دادهها نشان میدهد سهم کالاهای حمل شده از طریق دریا بین سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۳ برای واردات نه درصد و برای صادرات بیش از چهار درصد افزایش یافته است.
اما با توجه به اینکه سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) وابسته به سازمان ملل متحد در تلاش است تا بر انتشار گازهای گلخانهای ناشی از کشتیرانی مالیات وضع کند، آیا این صنعت آماده است تا تولید کربن خود را کاهش دهد یا با افزایش هزینهها روبرو شود؟
در این قسمت از برنامه «پرسش بزرگ»، النور باتلر به همراه هوکان اگنوال، مدیرعامل شرکت Wärtsilä در مورد اهمیت صنعت کشتیرانی و چگونگی پایدارتر کردن آن گفتگو میکنند.
حمل و نقل دریایی چقدر برای اقتصاد ما ارزشمند است؟
یکی از معروفترین مسیرهای کشتیرانی جهان، کانال سوئز است. این آبراه مصنوعی که در اواخر قرن نوزدهم ساخته شد، شاخ آفریقا را دور میزند و زمان، هزینه و میزان انتشار گازهای گلخانهای در مسیر بین آسیا و اروپا را کاهش میدهد.
هوکان در برنامه «پرسش بزرگ» گفت: «در سال ۲۰۲۱ ما یک کشتی کانتینری بزرگ به نام اِوِر گیون داشتیم که در کانال سوئز گیر افتاد. برآوردها حاکی از آن است که هزینه هر روز تعطیلی کانال سوئز برای اقتصاد جهانی ۱۰ میلیارد یورو بوده است.»
طبق گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، بیش از ۸۰ درصد کالاهای جهان از طریق دریا حمل میشوند. بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۰، بهطور متوسط ۲۲.۸ میلیون نفر در صنایع دریایی مانند کشتیسازی، تولید تجهیزات و تحقیق و توسعه دریایی مشغول به کار بودهاند.
هوکان با بررسی تأثیر گستردهتر کشتیرانی بر اقتصاد، تخمین زد که از هر ۵ شغل در اروپا، ۱ شغل به صنعت صادرات وابسته است.
آیا کشتیرانی میتواند بدون آسیب رساندن به اقتصاد، پایدارتر شود؟
در حال حاضر، سهم صنعت کشتیرانی از انتشار گازهای گلخانهای در جهان حدود ۲ تا ۳ درصد است. این میزان تقریباً مشابه صنعت هوانوردی یا ژاپن است که پنجمین آلودهکننده بزرگ جهان به شمار میرود.
همزمان با تلاش دولتها و نهادهای نظارتی جهانی مانند سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) برای تعیین چارچوبها و اهداف جدید در زمینه انتشار گازهای گلخانهای برای این صنعت، شرکتهای کشتیرانی نیز به دنبال راههایی برای سازگاری با این شرایط هستند.
هوکان توضیح داد: «حدود ۱۰۰ هزار کشتی بزرگ در جهان وجود دارد و ما نمیتوانیم آنها را اوراق کنیم.»
برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناوگان جهانی فعلی، شرکت Wärtsilä فناوری جذب کربن را توسعه داده است که میتواند حدود ۷۰ درصد از دیاکسید کربن را از اگزوز موتور استخراج کند.
حدود نیمی از ناوگان امروزی با سوخت دیزل حرکت میکنند و ۴۸ درصد برای سوختهای جایگزین آماده شدهاند. هوکان تأکید کرد که گاز طبیعی مایع (LNG) علیرغم اینکه یک سوخت فسیلی است، بهعنوان سوخت جایگزین طبقهبندی میشود.
سوختهای جایگزین سبزتر در حال حاضر در حال توسعه هستند، اما عرضه آنها هنوز برای استفاده پایدار در حمل و نقل دریایی طولانیمدت کافی نیست.
هوکان توضیح داد: «این کشتیها در دریاهای دوردست حرکت میکنند، بنابراین شما واقعاً باید سوخت و چیزهای دیگری پیدا کنید که بتوانند در آن وضعیت پایدار باشند.»
«همین حالا که با هم صحبت میکنیم، موتورهای متانولی در حال تحویل هستند؛ این موتورها به محض اینکه سوخت زیستی در دسترس قرار گیرد، برای آن آماده خواهند بود.
در مرحله بعد، ما به سراغ سوختهای بدون کربن خواهیم رفت. در این مرحله به آمونیاک برای حمل و نقل میرویم و ما در حال حاضر در حال تحویل اولین موتورهای آمونیاک خود هستیم.
و بعد به سراغ هیدروژن میرویم. از نظر ما، این سوخت بیشتر برای کاربردهای زمینی مناسب خواهد بود زیرا چگالی انرژی هیدروژن برای کشتیهای بزرگ به اندازه کافی مناسب نیست. برای استفاده از آن باید مخزنهای زیادی داشته باشید و در این صورت میتوانید بار کمتری حمل کنید.»
سوختهای سبز در حال حاضر دو تا چهار برابر گرانتر از سوختهای فسیلی سنتی هستند. وضع مالیات بر انتشار کربن، شرایط را برابر میکند و اختلاف هزینه بین سوختهای آلایندهتر و پاکتر را کاهش میدهد.
با وجود عدم قطعیت در مورد آینده سوختها و وضع قریبالوقوع مالیات کربن، ثبت سفارش برای کشتیهای جدید به طور فزایندهای به سمت کشتیهای سازگار با محیط زیست متمایل شده است.
هوکان در پایان گفت: «این جنبش آغاز شده و به چشم میبینم که در حال شتاب گرفتن است. بنابراین اگر بخواهم دید مثبتی داشته باشم، باید بگویم اتفاقات زیادی در حال رخ دادن است. اما آیا به اندازه کافی سریع هستیم؟ نه.»
پرسشبزرگ یکی از مجموعه برنامههای یورونیوز بیزنس است که در آن با رهبران صنایع و کارشناسان گفتوگو میکنیم و به مهمترین موضوعات روز میپردازیم.
برای دیدن گفتگوی کامل با هوکان اگنوال از شرکت Wärtsilä، ویدیوی بالا را تماشا کنید.