این اقدام میتواند توانایی مسکو در پرتاب موشک به نقاط مختلف اروپا را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.
خبرگزاری رویترز در یک گزارش اختصاصی و با استناد به تحقیقات تازه دو پژوهشگر آمریکایی روی تصاویر ماهوارهای، گزارش داد که روسیه احتمالا در حال استقرار موشکهای بالستیک فراصوت با قابلیت حمل کلاهک هستهای در یک پایگاه هوایی سابق در شرق بلاروس است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه پیشتر قصد خود برای استقرار موشکهای میانبرد «اورشنیک» با برد حدود ۵۵۰۰ کیلومتر در بلاروس را اعلام کرده بود، اما تاکنون محل دقیق این استقرار افشا نشده بود.
استراتژی تازه روسیه
برخی کارشناسان میگویند استقرار موشکهای «اورشنیک» نشاندهنده افزایش تکیه کرملین بر تهدید هستهای است و مسکو با این کار درصدد بازداشتن اعضای ناتو از تامین تسلیحاتی کییف از طریق سلاحهایی با قابلیت نفوذ به عمق خاک روسیه است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
در حالیکه سفارت روسیه و بلاروس در واشنگتن حتی کاخ سفید و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از اظهارنظر در این زمینه خودداری کردهاند؛ خبرگزاری دولتی بلتا روز چهارشنبه به نقل از وزیر دفاع بلاروس، ویکتور خرنین گزارش داد که استقرار موشکهای اورشینیک موازنه قدرت در اروپا را تغییر نمیدهد و این اقدام «پاسخ ما» به «اقدامات تهاجمی» غرب محسوب میشود.
جفری لوئیس، از «مؤسسه مطالعات بینالمللی میدلبری» در کالیفرنیا و دکر ایولث، از سازمان پژوهشی «CNA» در ویرجینیا اعلام کردند که یافتههای خود درباره استقرار موشکهای اورشینیک را بر اساس تصاویر ماهوارهای شرکت تجاری «پلنت لبز» انجام دادهاند؛ تصاویری که نشانههای سازگار با یک پایگاه موشک استراتژیک روسیه را نشان میدهد.
این دو پژوهشگر اعلام کردند که ۹۰ درصد اطمینان دارند که پرتابگرهای سیار اورشینیک در پایگاه هوایی سابق شوروی نزدیک کریچف در ۳۰۰ کیلومتری شرق مینسک، پایتخت بلاروس و حدود ۵۰۰ کیلومتری جنوب غربی مسکو مستقر خواهند شد.
راهبرد درخت فندق
روسیه در ماه نوامبر ۲۰۲۴ یک موشک اورشنیک، که در زبان روسی به معنی «درخت فندق» است را با مهمات متعارف علیه هدفی در اوکراین آزمایش کرد. آقای پوتین با افتخار اعلام کرده است که این موشک به دلیل سرعت بسیار بالا، که به گفته منابع از ماخ ۱۰ فراتر میرود، غیرقابل رهگیری است.
جان فورمن، کارشناس موسسه چتم هاوس و رایزن نظامی سابق بریتانیا در مسکو و کییف، در گفتگو با رویترز اعلام کرد که پوتین قصد دارد این تسلیحات را «در بلاروس مستقر کند تا برد عملیاتی آنها را به مناطق گستردهتری در اروپا افزایش دهد».
آقای فورمن همچنین این اقدام را واکنشی به برنامهریزی آمریکا برای استقرار موشکهای متعارفی همچون موشک فراصوت میانبرد «دارک ایگل» در آلمان برای سال ۲۰۲۶ توصیف کرد.
نزدیک شدن به پایان اعتبار معاهده واشنگتن و مسکو
استقرار موشکهای اورشنیک در حالی انجام میشود که تنها چند هفته تا پایان اعتبار آخرین معاهدهای که ایالات متحده و روسیه به عنوان دو قدرت بزرگ هستهای جهان در سال ۲۰۱۰ میلادی تحت عنوان «استارت نو» برای محدود کردن تسلیحات هستهای راهبردی خود امضا کردهاند، باقی مانده است.
آقای پوتین پس از دیدار سال گذشته با همتای بلاروسی خود، الکساندر لوکاشنکو گفته بود که موشکهای اورشنیک ممکن است در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ در بلاروس مستقر شوند. این نخستین باری است که مسکو از زمان جنگ سرد، سلاحهای هستهای را خارج از قلمرو خود مستقر میکند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
آقای لوکاشنکو هفته گذشته تایید کرد که اولین موشکها مستقر شدهاند اما به مکان آن اشاره نکرد. او افزود که تا ۱۰ موشک اورشینیک در بلاروس مستقر خواهند شد.
پژوهشگران آمریکایی ارزیابی کردند که این سایت تنها ظرفیت سه پرتابگر را دارد و احتمال دارد بقیه در مکان دیگری مستقر شوند.
در همین حال دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده در تلاش است تا با مسکو به توافقی برای پایان جنگ در اوکراین دست یابد. از آن طرف نیز اوکراین تلاش میکند تا متحدان غربی خود را به ارسال تسلیحات با قابلیت هدف قرار دادن عمق خاک روسیه تشویق کند.
ترامپ در حال حاضر درخواست کییف برای دریافت موشکهای کروز تاماهاوک را که قادر به هدف قرار دادن مسکو هستند، رد کرده است. در مقابل، بریتانیا و فرانسه موشکهای کروز خود را به اوکراین تحویل دادهاند و آلمان نیز در ماه مه اعلام کرد که با اوکراین به تولید مشترک موشکهای دوربرد، بدون هیچ محدودیتی در برد یا اهداف در نظر گرفته شده، میپردازد.
ساخت و ساز شتابزده
پژوهشگران آمریکایی اظهار داشتند که تصاویر ماهوارهای از ساخت شتابزده یک پروژه خبر میدهد که بین ۴ تا ۱۲ اوت (۱۳ تا ۲۱ مرداد ۱۴۰۴) آغاز شده و نشانههایی سازگار با یک پایگاههای روسی موشکهای استراتژیک را نشان میدهد.
آقای ایولث افزود که یکی از نشانههای واضح در عکسی به تاریخ ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان)، وجود «مسیر انتقال ریلی با استانداردهای نظامی» است که توسط حصار امنیتی احاطه شده و امکان انتقال موشکها، پرتابگرهای متحرک و دیگر اجزای مرتبط را با قطار فراهم میکند.
آقای لوئیس نیز گفت که یکی دیگر از ویژگیها، قالبریزی یک سکوی بتنی در انتهای باند پرواز است که سپس با خاک پوشانده شد و او آن را «سازگار با یک سایت پرتاب استتار شده» توصیف کرد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
پاول پودویگ، کارشناس مستقر در ژنو درباره نیروهای هستهای روسیه گفت تردید دارد که استقرار اورشنیک بتواند به مسکو نوعی مزیت نظامی یا سیاسی اضافی بدهد؛ اگرچه میتواند به بلاروس اطمینان دهد که تحت محافظت است.
وی افزود که از نظر غرب، اینکه این موشکها در بلاروس مستقر شوند یا در خاک روسیه، فرق زیادی ایجاد نمیکند و پیام یا تهدید متفاوتی به حساب نمیآید.
در مقابل، لوئیس تأکید کرد که استقرار این موشکها در بلاروس نشاندهنده آن است که مسکو با مستقر کردن سلاحهای هستهای خارج از مرزهای خود، «پیام سیاسی» روشنی به جهان میفرستد که روسیه بیشتر به توان هستهای خود تکیه میکند.
آقای لوئیس گفت: «آیا میتوانید تصور کنید که به جای موشکهای متعارف، یک موشک کروز مسلح به کلاهک هستهای تامهاوک در آلمان مستقر کنیم؟» او تأکید کرد که هیچ دلیل نظامی برای استقرار این سیستم در بلاروس وجود ندارد و هدف تنها سیاسی است.