هزاران اسرائیلی در روزهای اخیر در سفارت پرتغال در تلآویو و رمت هشارون صفهای طولانی تشکیل دادهاند تا برای درخواست شهروندی پرتغال یا تمدید گذرنامه پرتغالی اقدام کنند.
سفارت پرتغال در تلآویو روزهایی را برای ملاقات حضوری ویژه برگزار کرد تا افرادی که نتوانسته بودند وقت آنلاین بگیرند، بتوانند برای شهروندی یا گذرنامه اقدام کنند، چون نوبتها معمولا از ماهها قبل پر میشوند.
تصاویر منتشرشده از محل، صفهایی را نشان میدهد که از ورودی سفارت تا پارکینگ زیرزمینی در نزدیکی آن کشیده شده است. سفارت پرتغال اعلام کرده که در پایان روز «هیچکس بدون رسیدگی باقی نماند.»
پرتغال از سال ۲۰۱۵ شهروندی را به نوادگان یهودیانی اعطا میکند که در جریان محاکمات تفتیش عقاید قرن ۱۶ مجبور به ترک کشور شدهاند. بسیاری از این یهودیان به شمال آفریقا و خاورمیانه مهاجرت کردند و نوادگان آنها در نهایت به اسرائیل رسیدند.
با افزایش شدید درخواستها، پرتغال در سالهای بعد معیارهای اثبات تبار و صلاحیت را سختتر کرد، اما هنوز تقاضا برای دریافت شهروندی این کشور بالاست.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
افزایش درخواست گذرنامه اروپایی
دلایل متقاضیان اسرائیلی برای گرفتن گذرنامه اروپایی گوناگون است. آزادی رفتوآمد در کشورهای اتحادیه اروپا، هزینه زندگی کمتر، پذیرش آسانتر در دانشگاههای اروپایی و کاهش شهریهها تنها بخشی از انگیزههای آنان است.
علاوه بر این، از زمان آغاز عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه در اکتبر ۲۰۲۳ و جنگ چندجبههای پس از آن، تقاضا برای دریافت گذرنامه دوم به شدت افزایش یافته است. تاکنون دهها هزار اسرائیلی کشور را ترک کردهاند و این روند همچنان ادامه دارد.
دادههای اداره مرکزی آمار اسرائیل نشان میدهد که در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۸۲ هزار اسرائیلی بهطور دائم کشور را ترک کردهاند، بالاترین رقم ثبتشده تا کنون و تقریبا دو برابر سال ۲۰۲۲ که ۴۲ هزار نفر بود. در این میان، بیشترین افزایش مربوط به اسرائیلیهای در سنین کاری یعنی ۲۵ تا ۶۴ سال است که تعدادشان در سال ۲۰۲۲ حدود ۷ هزار و ۳۰۰ نفر بود، در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۱۶ هزار و در سال ۲۰۲۴ به نزدیک ۳۴ هزار نفر رسید.
همچنین روند مهاجرت زوجها و خانوادهها با فرزند در سالهای اخیر افزایش یافته و این نشان میدهد که بسیاری از آنها برای کوتاهمدت قصد بازگشت ندارند. برخلاف جوانان مجرد که ممکن است تنها بخواهند چند سال زندگی در خارج را تجربه کنند، این گروه، یعنی خانوادهها، غالباً در جستجوی زندگی دائمی جدید در اروپا هستند.
وکلای مهاجرت میگویند اکثر مشتریانشان به دنبال شهروندی خارجی بر اساس وابستگی خانوادگی هستند. آنها شامل والدین یا پدربزرگ و مادربزرگهایی هستند که در اروپا زندگی کردهاند، عمدتاً در کشورهایی که پیش از جنگ جهانی دوم جوامع یهودی بزرگی داشتند، مانند آلمان، اتریش، رومانی یا لهستان. برخی کشورها، به ویژه آلمان، روند دریافت شهروندی را برای نوادگان کسانی که در زمان رژیم نازی مورد آزار قرار گرفتهاند، آسان میکنند و نیازی به زندگی طولانی در کشور یا یادگیری زبان نیست.
وکلای محلی توضیح میدهند که پیش از انتخابات ۲۰۲۲، بسیاری از اسرائیلیها پاسپورت اروپایی را نوعی بیمه یا تضمین برای آینده میدیدند، با به قدرت رسیدن مجدد نتانیاهو منتظر نماندند تا شهروندی اروپاییشان بهطور رسمی صادر شود و بلافاصله اسرائیل را ترک کردند و زندگی جدید خود را یا به صورت دیجیتال نوماد (کار از راه دور از خارج) شروع کردند یا با انتقال محل کار خود به خارج از کشور ادامه دادند.
باز کردن حساب بانکی در خارج هم نشان میدهد که هدف اصلی آنها مهاجرت واقعی است، نه فقط داشتن پاسپورت دوم به عنوان بیمه یا ضمانت.
نارضایتی سیاسی، بیثباتی اقتصادی و کاهش اعتماد عمومی به رهبران کشور از نتانیاهو گرفته تا وزیر امنیت ملی ایتمار بنگویر و وزیر دادگستری یاریو لوین، مهمترین دلایل تصمیم به مهاجرت گزارش شدهاند.
بسیاری از مهاجران جوان و سکولار، که گروههای کلیدی برای آینده اقتصادی و فناوری اسرائیل بهشمار میروند، از وضعیت امنیتی پس از ۷ اکتبر، شکاف اجتماعی و تسلط أحزاب یهودی ارتدکس بر تصمیمگیریهای کشور خسته شدهاند. هزینه بالای زندگی و فشارهای اجتماعی نیز دلایل مهم دیگری برای مهاجرت هستند.
در نهایت، روند مهاجرت اسرائیلیها به اروپا و بهویژه پرتغال، ترکیبی از عوامل تاریخی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی است. از اعطای شهروندی به نوادگان یهودیان سفاردی گرفته تا اعتراضات مدنی، ناامیدی از سیاست داخلی و جستجوی فرصتهای بهتر زندگی و تحصیل در اروپا، همه دست به دست هم دادهاند تا موج جدیدی از مهاجرت اسرائیلیها شکل گیرد.