بریتانیا روز شنبه ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان ۱۴۰۴) اعلام کرد که بزرگ‌ترین بازنگری دوران معاصر در خصوص سیاست‌های مربوط به پناهجویان را آغاز خواهد کرد. این طرح با الهام از رویکرد دانمارک تهیه شده است؛ رویکردی که یکی از سخت‌گیرانه‌ترین سیاست‌ها در اروپا به شمار می‌رود و مورد انتقاد گروه‌های حقوق بشری است.
دولتِ بریتانیا که اکنون در اختیار «حزب کارگر» است، سیاست‌های مهاجرتی به‌ویژه در مورد عبورهای غیرقانونی با قایق‌های کوچک از فرانسه را سخت‌گیرانه‌تر کرده است.
همزمان یک حزب پوپولیست به نام «اصلاحات بریتانیا» در بریتانیا به‌شدت محبوب شده و موضوع مهاجرت را به محور مباحث سیاسی تبدیل کرده است و در نتیجه حزب حاکم را تحت فشار گذاشته تا موضع سخت‌تری در قبال مهاجران بگیرد.
حمایت مالی از پناهجویان توانمند قطع می‌شود
وزارت کشور بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد که طبق اصلاحات جدید، «الزام قانونی دولت برای ارائهٔ خدماتی همچون مسکن و کمک‌هزینه‌های هفتگی به برخی پناهجویان لغو می‌شود.»
این وزارتخانه به ریاست خانم «شبانه محمود» توضیح داد که این تدابیر متوجه آن دسته از پناه‌جویانی خواهد بود که «توان کار کردن دارند اما از کار طفره می‌روند، و نیز افرادی که مرتکب تخلف یا نقض قانون می‌شوند.»
این وزارتخانه اعلام کرد که بسته‌های حمایت‌های دولتی که در واقع از محل مالیات مردم تأمین‌شده، برای افرادی در اولویت قرار خواهد گرفت که در اقتصاد و جوامع محلی سهمی واقعی دارند.
خانم شبانه محمود روز دوشنبه جزئیات تکمیلی این اقدامات را منتشر خواهد کرد؛ اقداماتی که به گفتهٔ وزارت کشور بریتانیا با هدف کاهش جذابیت برای مهاجران غیرقانونی و تسهیل روند بازگرداندن آنان تدوین شده است.
بیش از ۱۰۰ خیریهٔ بریتانیایی در نامه‌ای به خانم محمود از او خواستند تا به «قربانی‌سازی مهاجران و سیاست‌های نمایشی که فقط موجب آسیب می‌شوند» پایان دهد و گفتند این اقدامات در خدمت دامن زدن به نژادپرستی و خشونت است.
بر اساس نتایج نظرسنجی‌ها، در بریتانیا مسئلهٔ مهاجرت اکنون از اقتصاد هم به‌عنوان اصلی‌ترین دغدغهٔ رأی‌دهندگان پیشی گرفته است.
الگوی دانمارک؛ از پناهندگی موقت تا ضبط اموال
در سال منتهی به مارس ۲۰۲۵، بیش از ۱۰۹ هزار نفر در بریتانیا درخواست پناهندگی ثبت کردند؛ آماری که نسبت به سال پیش از آن ۱۷ درصد افزایش داشته و ۶ درصد نیز از بالاترین رکورد سال ۲۰۰۲ فراتر رفته است.
وزارت کشور بریتانیا اعلام کرد که اصلاحات جدید آن بر الگوهای دانمارک و دیگر کشورهای اروپایی استوار خواهد بود؛ کشورهایی که در آن‌ها پناهندگی ماهیتی موقت دارد، حمایت‌ها مشروط ارائه می‌شود و از پناهجویان انتظار می‌رود در جامعه ادغام شوند.
اوایل سال ۲۰۲۵، هیأتی از مقام‌های ارشد وزارت کشور بریتانیا به کپنهاگ سفر کردند تا رویکرد دانمارک در زمینهٔ پناهندگی را مطالعه کنند؛ رویکردی که در آن مهاجران تنها اجازهٔ اقامت موقت آن هم معمولاً برای دو سال دریافت می‌کنند و پس از پایان اعتبار آن باید دوباره درخواست بدهند.
اگر دولت سوسیال‌دموکرات دانمارک کشورِ محل زندگی آن‌ها را امن تشخیص دهد، می‌توان پناهجویان را بازگرداند.
مسیر دستیابی به تابعیت نیز طولانی‌تر و دشوارتر شده است و قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای الحاق اعضای خانواده وضع شده است.
از جمله اقدامات دیگر، قانون مصوب ۲۰۱۶ به مقامات دانمارک این اختیار را می‌دهد که دارایی‌های ارزشمند پناهجویان را ضبط کرده و از آن برای جبران هزینه‌های حمایتی استفاده کنند، اقدامی که جنجال‌های فراوانی برانگیخته است.
وضعیت فعلی پناهندگی در بریتانیا چگونه است؟
بریتانیا در حال حاضر به افرادی که بتوانند اثبات کنند در کشور خود در امنیت نیستند پناهندگی می‌دهد و وضعیت پناهندگی به کسانی اعطا می‌شود که در معرض آزار و اذیت باشند.
وضعیت پناهندگی در بریتانیا پنج سال اعتبار دارد و پس از گذشت این مدت، پناهندگان در صورت رعایت معیارهای مشخص می‌توانند برای دریافت مجوز سکونت دائم درخواست دهند.
دانمارک بیش از یک دهه است که به سیاست‌های مهاجرتی سختگیرانه خود مشهور است و وزارت امور داخلی این کشور اعلام کرده که این سیاست‌ها باعث کاهش درخواست‌های پناهندگی به پایین‌ترین سطح طی ۴۰ سال گذشته شده است و حدود ۹۵ درصد از متقاضیان رد شده از کشور اخراج شده‌اند.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
تمایلات ضد مهاجرت در بریتانیا رو به افزایش گذاشته و تابستان امسال، تظاهراتی در خارج از هتل‌هایی که با بودجه دولتی پناهجویان را اسکان می‌دهند، برگزار شد.
این نگرش ضد مهاجرتی در سراسر اتحادیه اروپا نیز رواج یافته است، به ویژه پس از آن که بیش از یک میلیون نفر که اکثراً پناهجویان سوری بودند در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ از طریق مدیترانه وارد اروپا شدند و فشار شدیدی بر زیرساخت‌های برخی کشورها وارد کردند.
با توجه به ناکامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا در رسیدن به توافق درباره تقسیم مسئولیت‌های پناهندگی، آن‌ها تمرکز خود را بر بازگرداندن پناهجویان و کاهش شمار ورودی‌ها گذاشته‌اند.