منیژه باختری بیش از چهار سال است که علیرغم درخواست دولت طالبان برای کنارهگیری، همچنان به عنوان سفیر افغانستان در اتریش از سوی وین به رسمیت شناخته میشود و به ماموریت دیپلماتیک خود ادامه میدهد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، حاکمان جدید کابل تلاش کردند تا خانم باختری را که توسط دولت پیشین منصوب شده بود، با یکی از دیپلماتهای خود جایگزین کنند.
اما این دیپلمات زن افغان، نامه عزل ارسالشده از سوی طالبان را که بسیاری دیگر از همتایانش نیز دریافت کرده بودند، بیاعتبار خواند و به فعالیت خود ادامه داد.
او در گفتوگویی با فرانسپرس اظهار داشت: «آن نامه برای من صرفا یک تکه کاغذ بود. من طالبان را دولت قانونی افغانستان نمیدانم و آنها نیز اینجا در اتریش به رسمیت شناخته نشدهاند.»
مقامات اتریشی نیز تاکنون از پذیرش دیپلماتهای منصوبشده توسط طالبان خودداری کردهاند و سخنگوی وزارت خارجه اتریش روز پنجشنبه تایید کرد که باختری همچنان هم به عنوان سفیر افغانستان و هم به عنوان نماینده دائم این کشور نزد سازمانهای بینالمللی در وین اعتبار دارد.
وین تاکنون از اعطای اعتبارنامه به دیپلماتهای منصوب طالبان خودداری کرده، هرچند دولت اتریش امسال درباره اخراجها با مقامهای طالبان گفتوگوهای مستقیم داشته است.
سفارت افغانستان در وین خدمات کنسولی محدودی همچون تمدید گذرنامه ارائه میدهد. باختری در حال حاضر تنها زن افغان دارای اعتبارنامه به عنوان سفیر در جهان است و این به موضوع اصلی یک مستند اتریشی تبدیل شده که اخیرا در سینماها اکران شده است.
او که در پی بازتاب این فیلم هدف تهدیدات و پیامهای نفرتانگیز بسیاری در شبکههای اجتماعی قرار گرفته، میگوید: «به من میگویند زن کثیف و زشت یا حتی روسپی که ارزشهای غربی را دوست دارد؛ اما اهمیتی نمیدهم.»
با وجود وعدههای طالبان برای در پیشگرفتن رویکردی متفاوت از اقدامات سرکوبگرانه دهه ۱۹۹۰، مجازاتهایی همچون شلاقزنی و اعدامهای علنی بار دیگر از سوی مقامهای این گروه برقرار شده است.
خانم باختری میگوید: «آنها سیاستهای بسیار سختگیرانهای به ویژه در قبال زنان و همچنین نسبت به مردان و نیز در زمینه آزادی بیان و رسانهها اتخاذ کردهاند.»
وی که پیشتر رئیس دفتر وزارت امور خارجه افغانستان و روزنامهنگار بوده، ماموریت خود را حمایت از زنان و دختران افغانستانی میداند و میگوید دولت طالبان «به طور عمدی زنان را از جامعه حذف میکند».
مقامهای طالبان که میگویند حقوق زنان تحت شریعت اسلامی محافظت میشود، سیاستی را اجرا کردهاند که سازمان ملل آن را «آپارتاید جنسیتی» توصیف کرده است؛ بهگونهای که دختران و زنان از تحصیل پس از ۱۲سالگی و نیز از بیشتر مشاغل و خدمات عمومی منع شدهاند.
منیژه باختری برای دور زدن این ممنوعیتها، برنامهای با عنوان «دختران» راهاندازی کرده که به دختران افغان کمک میکند تا بهصورت مخفیانه یا آنلاین درس بخوانند.
وی همچنین هشدار میدهد که سیاست سرکوب سیستماتیک زنان از سوی طالبان تنها به مرزهای افغانستان محدود نمیشود. او به ماجرای حضور وزیر خارجه تحریمشده طالبان در هند اشاره کرد که نخستین کنفرانس مطبوعاتی خود را بدون حضور خبرنگاران زن برگزار کرد و پس از انتقادها مجبور به تغییر رویه شد.
خانم باختری تاکید میکند: «آنها روایتِ "طالبانِ نسل نو" را به جهان فروختهاند، اما چنین چیزی رخ نداده است و حتی در خارج از کشور هم میکوشند سیاست عدم پذیرش زنان را تحمیل کنند.»
به گفته او، طالبان در سپتامبر گذشته اینترنت را بهطور موقت قطع کردند تا زمانی که «فهمیدند حتی خودشان هم دیگر نمیتوانند کاری از پیش ببرند، چون پروازها لغو میشد.»
خانم باختری تصریح کرد: «طالبان نمیخواهند با من حرف بزنند یا پیش من بیایند. میدانید، من یک زن هستم.» او افزود که با این حال آماده گفتوگویی مسالمتآمیز با آنهاست.
منیژه باختری با وجود فشارها و دشواریها، بر گفتوگو و راهحلهای مسالمتآمیز تاکید داشته و در عین حال ادامه ماموریت نمایندگی از زنان افغانستان را وظیفه خود میداند.