افغانستان روز سهشنبه برای دومین روز متوالی با قطعی کامل اینترنت و خدمات تلفن همراه بود؛ این در حالیست که مقامات طالبان پیشتر شبکه فیبر نوری کشور را قطع کرده بودند.
فرمان قطع اینترنت پرسرعت به منظور مبارزه با «فسق و فجور» از اوایل ماه جاری توسط هبتالله آخوندزاده، رهبر این گروه شبهنظامی صادر و از سوی دولت طالبان در برخی ولایات افغانستان به اجرا درآمده بود.
به گزارش «نتبلاکس»، سیگنال تلفن همراه و خدمات اینترنت دوشنبه شب به تدریج در سراسر کشور تضعیف شد تا جایی که سطح اتصال به کمتر از یک درصد میزان عادی رسید.
این نخستین بار از زمان پیروزی طالبان در سال ۲۰۲۱ و تحمیل نسخه سختگیرانه از قوانین اسلامی است که ارتباطات در کل کشور به این شکل قطع میشود.
نجیبالله، یک دکاندار ۴۲ ساله در کابل، میگوید: «ما بدون تلفن و اینترنت کور شدهایم. تمام کسبوکار ما به تلفن همراه وابسته است. تحویل کالاها با موبایل انجام میشود. انگار تعطیل رسمی است، همه در خانه ماندهاند. بازار کاملاً فلج شده است.»
دقایقی پیش از وقوع این قطعی، یک مقام دولتی به خبرگزاری فرانسه هشدار داده بود که شبکه فیبر نوری قطع خواهد شد و این اقدام بر خدمات تلفن همراه نیز تأثیر خواهد گذاشت.
او با بیان اینکه «هشت تا نه هزار دکل مخابراتی» خاموش خواهد شد، افزود این خاموشی «تا اطلاع ثانوی» ادامه خواهد داشت.
این مقام که نخواست نامش فاش شود، گفت: «هیچ راه یا سیستم دیگری برای ارتباط وجود ندارد... بخش بانکی، گمرکات، همه چیز در سراسر کشور تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.»
گزارشها حاکی از آن است که رهبر طالبان در اوایل این ماه هشدارهای برخی مقامات در مورد پیامدهای اقتصادی قطع اینترنت را نادیده گرفته و به مقامات دستور داده بود تا ممنوعیت سراسری را اجرا کنند.
ارتباطات رادیویی
منابع دیپلماتیک روز سهشنبه به خبرگزاری فرانسه گفتند که شبکههای تلفن همراه عمدتاً قطع شدهاند. در همین حال، یک منبع در سازمان ملل گفت: «فعالیتها به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و تنها ارتباط رادیویی و ماهوارهای محدود باقی مانده است.»
خدمات تلفن، بهویژه در کشورهایی با زیرساختهای مخابراتی محدود، اغلب از طریق اینترنت و با استفاده از همان خطوط فیبر نوری مسیریابی میشوند. طی هفتههای گذشته، سرعت اینترنت در افغانستان بسیار کند یا متناوب بوده است.
عطاءالله زید، سخنگوی والی بلخ هفته گذشته گفته بود که این ممنوعیت به دستور رهبر طالبان صادر شده است. او در شبکههای اجتماعی نوشته بود: «این اقدام برای جلوگیری از فسق و فجور اتخاذ شده و گزینههای جایگزین برای تأمین نیازهای ارتباطی در سراسر کشور ایجاد خواهد شد.»
در آن زمان، خبرنگاران خبرگزاری فرانسه محدودیتهای مشابهی را در ولایات شمالی بدخشان و تخار و همچنین در قندهار، هلمند، ننگرهار و ارزگان در جنوب گزارش کرده بودند.
«نتبلاکس»، سازمان ناظر بر امنیت سایبری و حاکمیت اینترنت این قطعی را عمدی و برنامهریزیشده توصیف و اعلام کرد که اتصال کشور به زیر یک درصد رسیده است.
یک شهروند افغان ۴۰ ساله مقیم عمان که نخواست نامش فاش شود، از طریق پیامک به خبرگزاری فرانسه گفت: «به خاطر این قطعی، ارتباط من با خانوادهام در کابل کاملاً قطع شده است. نمیدانم چه اتفاقی در حال رخ دادن است، واقعاً نگرانم.»
این در حالی است که دولت طالبان در سال ۲۰۲۴، پروژه فیبر نوری ۹۳۵۰ کیلومتری را یکی از اولویتهای تحقق اتصال افغانستان با جهان و پیشرفت اقتصادی کشور عنوان کرده بود. با این اقدام، افغانستان عملاً از دنیای خارج منزوی شده و کسبوکارها، بانکها و زندگی روزمره مردم دچار بحران جدی شدهاند.