در این گزارش ویدئویی، مجموعه‌ای از مهم‌ترین مطالب منتشرشده در رسانه‌ها و اندیشکده‌های بین‌المللی طی ۲۴ ساعت منتهی به نیمروز دوشنبه ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵ (۳۱ شهریور ۱۴۰۴) گردآوری شده است. نسخه کامل‌تر این مرور را می‌توانید در متن تفصیلی زیر دنبال کنید.
تایمز اسرائیل: موساد: بیش از ۱۰۰ مامور خارجی در جریان جنگ به ایران اعزام شدند
آگهی
در گزارش تایمز اسرائیل آمده که موساد پیش از آغاز جنگ دوازده روزه در ژوئن ۲۰۲۵ بیش از صد مامور خارجی را در داخل ایران مستقر کرده بود تا لانچرهای موشکی و سامانه‌های پدافند هوایی ایران را در همان ساعات ابتدایی نابود کنند. شبکه ۱۳ اسرائیل در گزارشی فاش کرد که این ماموران با استفاده از موشک‌های سنگین که به شکل مخفیانه وارد ایران شده بودند، به کمک ارتش اسرائیل این اهداف را هدف گرفتند؛ عملیاتی که از نظر گستردگی و پیچیدگی در تاریخ اسرائیل بی‌سابقه توصیف شد.
در این مستند، نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو به همراه وزرای دفاع و خارجه و مشاور امنیت ملی از جزئیات عملیات سخن گفتند. آن‌ها توضیح دادند که امید داشتند آمریکا نیز در ادامه وارد عمل شود و تأسیسات هسته‌ای فردو را هدف قرار دهد و حتی در مقطعی ایده ترور رهبر جمهوری اسلامی مطرح بود که در نهایت به دلیل پنهان شدن او عملی نشد. آقای نتانیاهو نقل کرده که پیش از شروع جنگ با دونالد ترامپ هماهنگ کرده و پاسخ مثبت او را گرفته بود، اما تأکید کرده که اسرائیل در هر صورت منتظر چراغ سبز واشنگتن نمی‌ماند.
در جریان آماده‌سازی‌ها، حتی نزدیک‌ترین خانواده‌های مقامات اسرائیلی نیز از برنامه بی‌خبر گذاشته شدند و فضای شدید محرمانه بر کشور حاکم بود. ارتش از مدتی پیش واحدی اطلاعاتی برای مقابله با تهدید ایران ایجاد کرده بود و پس از حملات موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، حمله هوایی گسترده خود را آغاز کرد. نیروی هوایی اسرائیل نگران سرنوشت خلبانانش بود، اما ایران به دلیل ترس از آتش خودی از اعزام جنگنده‌ها خودداری کرد.
گزارش نشان می‌دهد که اگرچه بخشی از ذخایر مواد هسته‌ای ایران آسیب دید، اما کل ذخایر نابود نشد. اسرائیل ادعا کرد حملاتش علیه ژنرال‌ها، دانشمندان، مراکز غنی‌سازی و برنامه موشکی ایران برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای ضروری بوده است. ایران در واکنش بیش از پانصد موشک بالستیک و حدود هزار و صد پهپاد به سمت اسرائیل شلیک کرد که سی‌ویک کشته و بیش از سه‌هزار زخمی بر جای گذاشت و به هزاران خانه و چند مرکز آموزشی و درمانی خسارت زد و موجب آوارگی بیش از سیزده‌هزار اسرائیلی شد.
در پشت صحنه نیز فضای سیاسی اسرائیل متأثر از نگاه ترامپ به این جنگ بود. برخی وزرا نگران بودند که او تصاویر ویرانی در شهرهای اسرائیلی را ببیند و حمایت آمریکا سست شود، اما عده‌ای دیگر معتقد بودند این تصاویر می‌تواند زمینه‌ساز توجیه حضور آمریکا در جنگ باشد.
تلگرافی: اسرائیل و ایران: آیا جنگی دوباره در راه است؟
رسانه کوزووییِ تلگرافی دیدگاه ایان برمر، تحلیلگر شناخته شده آمریکایی را در مورد آینده تنش میان ایران و اسرائیل منتشر کرد که خلاصه آن را می‌خوانید: «آغاز دوباره جنگ دیگر بعید به نظر می‌رسد. گرچه ایران احتمالا همچنان ذخایری از اورانیوم غنی‌شده و توانایی بازسازی تاسیسات غنی‌سازی را دارد، اما بمباران‌های مشترک اسرائیل و آمریکا باعث شده دست‌کم چند سال با تولید سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشد. اسرائیل همچنین عادی‌سازی حملات مستقیم در خاک ایران را نشان داده و ثابت کرده قادر است ضربات جدی به رژیم وارد کند. اگر ایران در بازسازی برنامه هسته‌ای‌اش پیشرفت غیرمنتظره‌ای داشته باشد، اسرائیل می‌تواند عملیات محدود انجام دهد و بار دیگر پایگاه‌های موشکی و سامانه‌های دفاع هوایی را هدف بگیرد.
از سوی دیگر، ایران توان ورود به جنگی دیگر را ندارد. در صورت حمله مجدد اسرائیل واکنش نشان خواهد داد، اما پاسخ‌ها محتاطانه و حساب‌شده خواهد بود تا از تشدید خطرناک اوضاع جلوگیری شود. جایگاه ژئوپولیتیک ایران امروز بسیار ضعیف‌تر از قبل از ۷ اکتبر است، زیرا بیشتر شبکه متحدانش، از حماس و حزب‌الله تا بشار اسد در سوریه، را از دست داده؛ شبکه‌ای که تهران مدت‌ها برای بازدارندگی اسرائیل و نمایش قدرت منطقه‌ای به آن تکیه داشت.
فعلا رژیم ایران پابرجاست. کمبود آب و انرژی اعتراض‌هایی برانگیخته، اما سرکوب‌های پس از جنگ جلوی تکرار اعتراضات "زن، زندگی، آزادی" سال ۲۰۲۲ را گرفته است. با این حال، هرگونه بازگشت به درگیری شدید می‌تواند پایه‌های حکومت را به خطر بیندازد.»
اویل پرایس: صادرات گاز ایران به عراق کاهش یافت
اویل پرایس نوشت: «صادرات گاز طبیعی ایران به عراق در فاصله آوریل تا اوت امسال ۴۰ درصد کاهش یافته و روند نزولی سال ۲۰۲۴ ادامه پیدا کرده است.
ارزش صادرات در این دوره ۹۵۰ میلیون دلار بوده که بسیار کمتر از دوره مشابه سال گذشته است.
در ماه‌های اخیر عراق تلاش کرد وابستگی وارداتی خود را با آغاز واردات گاز از ترکمنستان کاهش دهد، اما این قرارداد به خط لوله‌ای وابسته است که از ایران می‌گذرد؛ کشوری که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد.»
فرست پست: چگونه عراق و ایران در طولانی‌ترین جنگ متعارف قرن بیستم جنگیدند؟
رسانه هندیِ فرست پُست به بهانه فرارسیدن سالروز آغاز رسمی جنگ ایران و عراق نوشت: «۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰، ارتش عراق به رهبری صدام حسین جنگی تمام‌عیار را علیه همسایه‌اش ایران آغاز کرد. این جنگ هشت سال ادامه یافت و یکی از خونین‌ترین و طولانی‌ترین درگیری‌های قرن بیستم لقب گرفت. در نخستین روز جنگ، نیروهای عراقی فرودگاه مهرآباد تهران را بمباران کردند.
این جنگ بر سر اختلافات مرزی، به‌ویژه کنترل آبراه شط‌العرب، آغاز شد؛ مسیری حیاتی برای صادرات نفت. صدام همچنین می‌خواست از هرج‌ومرج پس از انقلاب ۱۹۷۹ ایران استفاده کند؛ انقلابی که شاه را سرنگون و روح‌الله خمینی را به قدرت رساند. او بیم داشت که ایدئولوژی انقلابی ایران به عراق سرایت کند، به‌ویژه میان اکثریت شیعه این کشور.
در روزهای نخست، عراق با حملات هوایی و پیشروی زمینی توانست بخش‌هایی از خاک ایران را بگیرد، اما تهاجم خیلی زود متوقف شد. ایران با وجود آشفتگی داخلی پس از انقلاب، بسیج گسترده نیروهای داوطلب را آغاز کرد و مقاومت سختی نشان داد.
جنگ بیش از یک میلیون کشته و زخمی بر جای گذاشت. استفاده از سلاح‌های شیمیایی، موشک‌های بالستیک و حملات به مراکز غیرنظامی به نماد این نبرد تبدیل شد. خلیج فارس نیز به میدان درگیری بدل شد و عرضه جهانی نفت را به خطر انداخت. قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا، شوروی و کشورهای منطقه نقش‌های پیچیده‌ای داشتند؛ گاهی سلاح و پول در اختیار طرفین می‌گذاشتند تا هیچ‌کدام پیروزی قاطع به دست نیاورد. این جنگ سرانجام در اوت ۱۹۸۸ با آتش‌بسی به میانجی‌گری سازمان ملل پایان یافت، در حالی که مرزها تقریبا بدون تغییر باقی ماندند.»