خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد که سوریه تحت فشار مستقیم آمریکا گفتوگوها با اسرائیل را برای رسیدن به یک توافق امنیتی سرعت بخشیده است.
توافقی که به گفته دمشق قرار است به اشغالهای اخیر اسرائیل در خاک سوریه پایان دهد، اما بسیار کمتر از یک معاهده صلح کامل خواهد بود.
چهار منبع به رویترز گفتهاند واشنگتن میخواهد تا پیش از برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در پایان سپتامبر، پیشرفتی حاصل شود تا دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا بتواند آن را به عنوان یک دستاورد دیپلماتیک اعلام کند.
این منابع میگویند پیشنهاد سوریه شامل خروج نیروهای اسرائیلی از مناطق اشغالی اخیر، بازگرداندن منطقه حائل غیرنظامی بر اساس توافق آتشبس ۱۹۷۴ و توقف حملات هوایی و زمینی اسرائیل به خاک سوریه است. با این حال، مسئله بلندیهای جولان که اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷ اشغال کرده در این گفتوگوها مطرح نشده و دمشق آن را به آینده موکول کرده است.
روند مذاکرات و اختلافات
گفتوگوهای مقدماتی نخست در ابوظبی پس از سفر «احمد الشرع»، رئیسجمهوری سوریه به امارات آغاز شد و سپس در ماه ژوئیه در باکو ادامه یافت. پس از آن، درگیریهای خونین میان شبهنظامیان بدوی و دروزی در استان السویدا مذاکرات را مختل کرد. اسرائیل این حضور نظامی سوریه را نقض «منطقه غیرنظامی» خواند و وزارت دفاع سوریه در دمشق را بمباران کرد.
با میانجیگری آمریکا آتشبس برقرار شد و مذاکرات یک ماه بعد در پاریس از سر گرفته شد؛ جایی که دمشق برای نخستین بار بهطور علنی اعتراف کرد در حال مذاکره مستقیم با دشمن دیرینهاش است. منابع سوری و غربی اما میگویند فضای مذاکرات پرتنش و بیاعتماد بود.
اسرائیل تمایلی به عقبنشینی از دستاوردهای نظامی اخیر خود نشان نداده و حتی پیشنهادی غیررسمی مطرح کرده که در ازای خروج از جنوب سوریه، دمشق از ادعای خود بر بلندیهای جولان دست بکشد؛ پیشنهادی که یک مقام سوری آن را «غیرقابل قبول» دانسته است.
محاسبات دمشق و موضع واشنگتن
یک مقام سوری به رویترز گفته است الشرع به میانجی آمریکایی، توماس باراک گفته هرگونه مصالحه بر سر جولان به معنای پایان حکومت او خواهد بود و توافق امنیتی باید بر اساس خطوط ۱۹۷۴ بنا شود.
به گفته منابع اطلاعاتی غربی، اگرچه الشرع برای جلب رضایت واشنگتن آماده تسریع مذاکرات است، اما هنوز شرایط را برای صلح فراگیر مناسب نمیبیند. او به آمریکاییها گفته: «عناصر اولیه اعتماد وجود ندارد.»
یک مقام ارشد دولت آمریکا نیز تأکید کرده ترامپ در دیدار ماه مه با الشرع در ریاض صراحتاً خواسته بود سوریه به سمت صلح و عادیسازی روابط با اسرائیل و همسایگانش حرکت کند.
معادلات میدانی
در میدان، معادلات برای دمشق دشوار است. از یکسو، پیشرویها و حمایت اسرائیل از دروزیها افکار عمومی سوریه را علیه هر توافقی سختتر کرده است. از سوی دیگر، تصرفات اسرائیل تهدیدی جدی برای دمشق به شمار میرود و همین مسئله، نیاز به توافق کاهش تنش را پررنگتر میکند.
یک افسر ارتش سوریه در جنوب گفته است گشتهای ارتش برای جلوگیری از درگیری مستقیم با نیروهای اسرائیلی، از مواجهه پرهیز میکنند، در حالی که نیروهای اسرائیلی مرتب به روستاها یورش برده، اطلاعات جمعآوری میکنند و به دنبال سلاح میگردند.
به کانال تلگرام یورونیوز بپیوندید
ارتش اسرائیل در پاسخ به پرسشهای رویترز مدعی شد عملیاتش منجر به کشف «انبارهای متعدد سلاح»، جلوگیری از قاچاق و بازداشت «دهها مظنون» شده است. تلآویو تأکید کرده این اقدامات برای حفاظت از اسرائیل و شهروندانش انجام میشود و هشدار داده هر حضور نظامی یا اطلاعاتی سوریه در نزدیکی مرز بدون رضایت اسرائیل با حملات هوایی مواجه خواهد شد.