یک روز مانده به جلسه شورای حکام، عباس عراقچی طی مقاله‌ای در گاردین آمادگی ایران را برای توافق بر سر اعمال نظارت و محدودیت بر غنی‌سازی در ازای رفع تحریم‌ها اعلام کرد. همزمان، به‌رغم انتشار گزارش‌هایی از پیشرفت مذاکرات ایران و آژانس، مشخص نیست که آیا توافق احتمالی به تمدید «اسنپ‌بک» می‌انجامد یا خیر.
آگهی
درحالی که تنها ۲۰ روز به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در نتیجه فعال‌سازی مکانیسم ماشه برجام از سوی تروئیکای اروپایی باقی است، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه با انتشار مقاله‌ای در روزنامه بریتانیایی گاردین این اقدام را پیروی رهبران فرانسه، بریتانیا و آلمان از راهبرد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا دانست.
آقای عراقچی نوشت: «این اقدام سه کشور هیچ مبنای حقوقی ندارد، زیرا توالی رویدادهایی را که ایران را به اتخاذ اقدامات جبرانی قانونی ذیل توافق هسته‌ای واداشت، نادیده می‌گیرد. آنها می‌خواهند جهان فراموش کند که این آمریکا و نه ایران، بود که به طور یک‌جانبه از برجام خارج شد. افزون بر این، سه کشور اروپایی ناتوانی خود از پایبندی به تعهداتشان و البته استقبال بی‌شرمانه از بمباران ایران در ماه ژوئن را از یاد برده‌اند.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی را «قمار» و نوشت: «این قمار به نتیجه دلخواه آنها نخواهد رسید. برعکس، با حذف آنها از دیپلماسی آینده، آنها را بیشتر به حاشیه خواهد راند و این موضوع پیامدهای منفی گسترده‌ای از نظر اعتبار و جایگاه جهانی برای اروپا خواهد داشت.»
آقای عراقچی با اشاره به اظهارات فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان درباره جنگ ۱۲ روزه مبنی بر این که اسرائيل «کار کثیف» را برای غرب انجام داد، نوشت: «این‌که تروئیکای اروپایی مدعی مشارکت در توافقی مبتنی بر غنی‌سازی اورانیوم در ایران باشند، اما همزمان از ایران بخواهند همین ظرفیت‌ها را کنار بگذارد، بی‌معنا است. تشویق آشکار حملات نظامی غیرقانونی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران که تحت حمایت قوانین بین‌المللی است، به هیچ‌وجه به معنای مشارکت نیست.»
عباس عراقچی افزود: « ما برای توافقی واقع‌بینانه و پایدار که شامل نظارت قاطع و محدودیت‌های روشن بر غنی‌سازی در برابر رفع تحریم‌ها باشد، آماده‌ایم. بهره نبردن از این فرصت کوتاه می‌تواند پیامدهایی ویرانگر در سطحی تازه برای منطقه و فراتر از آن داشته باشد.»
این اظهارات در حالی بیان می‌شود که تنها یک روز به جلسه شورای حکام آژانس انرژی اتمی باقی مانده است. بنابر برنامه رسمی این نشست که قرار است از ۸ تا ۱۲ سپتامبر برگزار شود، راستی‌آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافقنامه پادمان‌های پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در دستور کار قرار دارد.
پیشرفت در مذاکرات ایران و آژانس
عباس عراقچی روز شنبه از پیشرفت در مذاکرات ایران و آژانس برای دستیابی به چارچوب جدید همکاری خبر داد و گفت: «همکاران من در وین برای رسیدن به چارچوب جدید مذاکرات خوبی داشتند و ما نزدیک هستیم که به یک چارچوب جدید با آژانس به تفاهم برسیم.»
لارنس نورمن، خبرنگار وال‌استریت ژورنال که برنامه هسته‌ای ایران را پیگیری می‌کند، روز یکشنبه ضمن تایید پیشرفت در مذاکرات نوشت: «بنابر آخرین خبرهایی که به من رسیده، در ۲۴ ساعت گذشته پیشرفت‌هایی در مذاکرات ایران و آژانس حاصل شده است. هنوز مشخص نیست که این پیشرفت در این نقطه به توافقی میان این دو می‌انجامد یا نه. نکته کلیدی این است که اگر جواب مثبت باشد، آیا این توافق بر پایه وعده‌های ایران خواهد بود یا بر اساس اقدامات روشن، ملموس و فوری؟»
تروئیکای اروپایی در مذاکرات پیشین با ایران اعلام کرده بود که به شرط حصول توافق ایران با آژانس برای بازرسی از تاسیسات هسته‌ای و تعامل تهران با واشنگتن برای از سرگیری مذاکرات، حاضر به تمدید مهلت مکانیسم ماشه است.
آقای نورمن با اشاره به این موضوع افزود: «به یاد داشته باشیم که توافق با آژانس در صورت حصول، تنها بخشی از پازل تمدید خواهد بود. بخش دیگر ماجرا تعامل با آمریکا است. پس اگرچه توافق با آژانس شرط لازم برای روی میز قرار گرفتن موضوع تمدید مهلت مکانیسم ماشه است، اما شرط کافی نیست. حتی توافق ۹۰ درصدی با آژانس نیز نمی‌تواند بازگشت تحریم‌ها را متوقف کند.»
لارنس نورمن همچنین گفت: «نکته اصلی همچنان این است که آیا آژانس دسترسی فوری و مناسب به ذخایر اورانیوم با غنای بالای ایران و توانایی نظارت در آینده را به دست می‌آورد یا خیر. آیا ایران به همه‌چیز به‌جز این مورد تن می‌دهد؟ اگر چنین باشد، احتمال تمدید مهلت مکانیسم ماشه بسیار ضعیف است.»
در تحولی دیگر، عباس گودرزی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه اعلام کرد که گزارش کمیسیون امنیت ملی درباره خروج ایران از معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) در هیات رئیسه مجلس بررسی می‌شود.
این درحالی است که پیش‌تر گفته شده بود که روز یکشنبه سه فوریت خروج ایران از این معاهده در مجلس بررسی خواهد شد. این موضوع از آن حیث مهم است که در مورد جلسه‌های بررسی لوایح سه‌فوریتی، با توجه به حضور اعضای شورای نگهبان در صحن مجلس، امکان تصویب یک روزه قانون و تصویب آن در این شورا وجود دارد.
در نتیجه، با توجه به اظهارات پیشین اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران مبنی بر موافقت اکثر نمایندگان مجلس با این لایحه، در صورت مطرح شدن آن، احتمالا به تصویب می‌رسید و ایران از این معاهده خارج می‌شد.
سعید عظیمی، خبرنگار فرانس ۲۴ در ایران روز یکشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آخرین خبری که دارم این است که رئیس مجلس بررسی این لایحه را که قرار بود امروز در دستور کار قرار گیرد، به تعویق انداخته است.»
عباس عراقچی روز یکشنبه با اشاره به مذاکرات ایران با اروپا و آژانس گفت: «با آمریکایی‌ها هم هر موقع که آمادگی داشته باشند بر اساس احترام و منافع متقابل و راه حلی بر مبنای منافع طرفین مذاکره کنند، ما هم آمادگی داریم.»