سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که به محض بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، سرنوشت اقدامات شورای امنیت از جمله تحریمها تنها وابسته به وتوی دولت ترامپ خواهد شد. او افزود که ایران آماده است در صورت حصول توافق جامع با غرب به سطح غنیسازی مندرج در توافق برجام بازگردد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با روزنامه بریتانیایی گاردین گفت که اقدام تروئیکای اروپایی در فعالسازی مکانیسم ماشه توافق برجام و بازگشت قریبالوقوع تحریمهای سازمان ملل علیه ایران به این معناست که اروپا در آستانه کنار گذاشتن نقش میانجیگری میان ایران و آمریکا و واگذاری پرونده هستهای ایران به وتوی دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا است.
آقای بقایی گفت: «اروپاییها همان کاری را میکنند که دونالد ترامپ به آنها دیکته کرده است. نقش اروپاییها رو به کاهش است. اگر به مسئولان سیاست خارجی اروپا در تاریخ توافق هستهای از جمله خاویِر سولانا، کاترین اشتون، فدریکا موگرینی، جوزپ بورل، بنگرید، همه تلاش کردند میان ایران و آمریکا واسطهگری کنند. آنها تلاش کردند ثابت کنند که شریک مذاکره قابل اعتمادی هستند. اما حالا اروپاییها تصمیم گرفتهاند نماینده آمریکا و اسرائیل باشند. این تصمیم کاملا غیرمسئولانه است که چنین نقشی را به آمریکا واگذار کنند.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به سخنان فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان پس از حملات اسرائیل به ایران مبنی بر این که اسرائيل «کار کثیف» را برای اروپا انجام داد، گفت: «به نوعی، همه کشورهای اروپایی آنچه اسرائیل انجام داد را تایید کردند و به احتمال زیاد اطلاعاتی در اختیار رژیم اسرائیل قرار دادند.»
فرانسه، بریتانیا و آلمان روز پنجشنبه ۲۸ اوت با فعالسازی «مکانیسم ماشه» روند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را آغاز کردند.
تروئيکای اروپایی با این حال اعلام کرده است که در چهار هفته آینده هنوز راه دیپلماسی باز است و اگر ایران سه شرط بازدید بازرسان آژانس از تاسیسات هستهای بمبارانشده، اعلام جزئیات محل نگهداری ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد و بازگشت به مذاکرات هستهای با آمریکا را بپذیرد، حاضر است مهلت فعالسازی مکانیسم ماشه را تمدید کند.
خروج ایران از انپیتی
اسماعیل بقایی گفت که اگر مجلس شورای اسلامی در واکنش به بازگشت تحریمها، قانونی را مبنی بر خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح هستهای (NPT) تصویب کند، دولت ایران قادر به جلوگیری از این اقدام نخواهد بود.
شمار نمایندگان مجلس حامی خروج ایران از این پیمان روز سهشنبه مشخص میشود و به گفته آقای بقایی، انتظار میرود که مجلس ایران این طرح را با اکثریت قاطع تصویب کند.
خروج جمهوری اسلامی ایران از پیمان منع گسترش به این معناست که سازمان ملل متحد همه حقوق خود برای پایش برنامه هستهای ایران را از دست میدهد. به گزارش گاردین، چنین امری موجب افزایش نگرانیهای آمریکا درباره اقدامات ایران برای ساخت سلاح هستهای میشود.
احتمال حملات مجدد به ایران
به گزارش گاردین، به نظر میرسد که جناحهای قدرتمند در مجلس شورای اسلامی قانع شدهاند که در صورت حملات مجدد اسرائيل، ایران توانایی وارد کردن خسارات سنگین به اسرائيل را دارد.
این در حالی است که در هفتههای اخیر بسیاری از مقامات ارشد ایرانی و اسرائيلی، درگیری مجدد را محتمل دانستهاند. همچنین گزارشهایی مبنی بر اقدامات پیشگیرانه ایران در قبال حملات احتمالی اسرائیل، از جمله بازسازی سامانههای پدافند هوایی و تلاش برای افزایش ایمنی تاسیسات هستهای منتشر شده است.
دیوید آلبرایت، بازرس پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و رئیس و بنیانگذار موسسه علم و امنیت بینالمللی روز دوشنبه اول سپتامبر بر اساس تصاویر ماهوارهای از تاسیسات هستهای نطنز اعلام کرد که ایران برای جلوگیری از آسیب به خنککنندههای موجود در این تاسیسات در حملات احتمالی آتی، آنها را از ساختمانهای تاسیسات هستهای نطنز جدا و پراکنده کرده است.
آقای آلبرایت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تصاویر ماهوارهای جدید از تأسیسات غنیسازی نطنز نشان میدهد که ایران طی هفته گذشته تقریباً تمام «چیلرها» را از دو ساختمان تهویه (HVAC) در مجتمع سوخت نطنز خارج کرده و آنها را پراکنده کرده است. در مجموع ۲۴ دستگاه چیلر درون محدوده حفاظتشده نطنز توزیع شدهاند.»
او افزود: «هدف از این جابهجایی و پراکندگی آن است که این تجهیزات ارزش بالایی دارند و با توجه به اینکه پس از بمبارانهای اسرائیل برق وجود ندارد و سانتریفیوژها در حال حاضر غیرقابل استفادهاند، این اقدام تاکتیکی برای کاهش آسیبپذیری چیلرها در برابر حملات هوایی احتمالی آینده در نظر گرفته شده است.»
اسماعیل بقایی در گفتگو با گاردین درباره آمادگی ایران برای حملات احتمالی اسرائیل گفت: «ما آمادهایم، چون این موضوع به عزت و حاکمیت ما مربوط میشود. فکر میکنم شما بریتانیاییها نیز در زمان حملات آلمان نازی چنین روحیه مقاومت جمعی داشتیم، ما هم همین روحیه را داریم. چون میدانیم جنگی که به ما در میانه مذاکرات تحمیل شد بسیار ناعادلانه بود.»
بازگشت بازرسان و عدم دسترسی به سایتهای بمباران شده
رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه، درست یک روز پیش از اعلام فعالسازی مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی، از آغاز مجدد فعالیت بازرسان این آژانس در ایران خبر داد. او با این حال اعلام کرد که ایران همچنان اجازه بازرسی از سایتهای بمباران شده را نداده و مذاکرات با تهران برای کسب این مجوز همچنان در جریان است.
آقای بقایی گفت: « میان بازرسان آژانس و ایران شکاف شدیدی از بیاعتمادی وجود دارد. نگرانی واقعی این است که اطلاعات جمعآوریشده توسط آژانس از تاسیسات هستهای به اسرائیل منتقل شود.»
او رویکرد آژانس را «سیاستزده» دانست و بار دیگر ادعای تهران را مبنی بر این که قطعنامه شورای حکام بر اساس گزارشهای پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی زمینهساز و بهانه حملات ماه ژوئن آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران شد را تکرار کرد.
آقای بقایی مدعی شد که چون اذهان عمومی ایران از حملات اسرائیل و آمریکا خشمگین است، فضای مانور دیپلماتیک ایران در سازمان ملل در ماه آینده محدود خواهد بود.
او گفت: «واقعیت این است که مردم به دلیل حملات غیرقانونی به تاسیسات ما خشمگیناند و ما بهعنوان دولت باید در برابر مردم و مجلس پاسخگو باشیم.»
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران افزود: «رسانههای غربی مدام درباره همکاری ما با آژانس و ذخایر اورانیوم مینویسند، اما افکار عمومی غرب باید به یاد داشته باشند که چه اقدامات فاجعهباری از سوی اسرائیل و آمریکا رخ داده است. آنها روند دیپلماتیک را نابود کردند، قواعد حقوق بینالملل را زیر پا گذاشتند، چون تأسیسات ما در سه دهه گذشته شبانهروز تحت بازرسی بوده است.»
مقامات ایرانی تاکید میکنند که هدف همچنان رسیدن به مصالحهای در ماه آینده است که اجازه بازگشت بازرسان را بدهد. دیپلماتهای ایرانی به آژانس اطمینان دادهاند که ذخایر اورانیوم جابهجا نشده است.
آقای بقایی گفت که در صورت حصول توافق جامعی که حق غنیسازی ایران در آن به رسمیت شناخته شود، تهران آماده است سطح خلوص غنیسازی اورانیوم را دوباره به ۳.۶۷ درصد، یعنی همان سطح تعیینشده در توافق برجام کاهش دهد.
این درحالی است که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا بارها مدعی شده است که در پی حملات هوایی ماه ژوئن به تاسیسات هستهای ایران، ظرفیت غنیسازی اورانیوم ایران کاملا نابود شده است.