تنها چند ساعت پس از دیدار ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ در کاخ سفید، روسیه حملات موشکی و پهپادی خود به اوکراین را از سر گرفت. این در حالی است که پکن در سیاست رسمی خود از تلاش ترامپ برای پیشبرد صلح اوکراین استقبال کرد، اما کارشناسان نسبت به تبعات احتمالی این روند در شرق آسیا هشدار میدهند.
روسیه در روز سهشنبه ۱۹ اوت (۲۸ مرداد ۱۴۰۴) و تنها ساعاتی پس از دیدار ولودیمیر زلنسکی با دونالد ترامپ در کاخ سفید، موجی از حملات موشکی و پهپادی علیه شهرهای مختلف اوکراین به راه انداخت.
روسیه چندین فروند موشک بالستیک و دهها پهپاد را به سمت مناطق مرکزی اوکراین شلیک کرد و انفجارهایی در شهر کرمنچوک گزارش شد. به گفته رسانههای اوکراینی، به نظر میرسد نیروگاهها و زیرساختهای انرژی هدف اصلی این حمله بودند.
هنوز جزئیاتی درباره حجم خسارتها یا شمار احتمالی قربانیان منتشر نشده است. اما نیروی هوایی اوکراین اعلام کرد که شهرهای نزدیکتر به خط مقدم، از جمله خارکیف و پولتاوا نیز در تیررس تهدید حملات موشکی قرار دارند.
شهر کرمنچوک در استان پولتاوا در مرکز اوکراین واقع شده است. این شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر از مرکز این استان و تقریباً ۲۶۰ کیلومتر از کییف فاصله دارد. بعد از این حمله، آژیرهای هشدار در شهرهای دیگری مثل کییف هم به صدا درآمد چون همچنان خطر حملات موشکی بالستیک وجود داشت.
این حمله تنها چند ساعت پس از آن صورت گرفت که آقای زلنسکی گفتوگوهای خود با رئیس جمهوری آمریکا و سایر رهبران اروپایی را در کاخ سفید در چارچوب مذاکرات صلح به پایان رسانده بود. به گفته آقای ترامپ، «در این نشست درباره تضمینهای امنیتی برای اوکراین گفتوگو شد، تضمینهایی که قرار است از سوی کشورهای اروپایی و با هماهنگی ایالات متحده آمریکا ارائه شود.»
روسیه چند ساعت قبل از نشست کاخ سفید نیز شهر زاپوریژیا را هدف قرار داد که در این حمله سه نفر کشته و ۳۰ نفر زخمی شدند.
آقای زلنسکی این اقدام را به شدت محکوم کرد و گفت: «روسیه میدانست که امروز نشستی در واشنگتن برای پایان دادن به جنگ برگزار میشود» و آن وقت «عامدانه» دست به این حملات میزند.
بیم و امیدها در پکن و تایوان
چین شریک راهبردی مهمی برای روسیه محسوب میشود و به عنوان شریک بزرگتر و مسلطتر، بر روند تصمیمگیریهای روسیه نفوذی نسبی دارد. در حالی که چین میگوید نقشی در جنگ روسیه علیه اوکراین ندارد، از طریق خریدهای کلان نفتی، شریان حیاتی اقتصادی مهمی برای مسکو فراهم کرده و به روسیه در دور زدن تحریمهای غربی کمک کرده است.
مائو نینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در کنفرانس خبری روز دوشنبه اعلام کرد: «چین از هر تلاشی برای پایان مسالمتآمیز جنگ اوکراین پشتیبانی میکند.»
خانم مائودر توضیح درباره دیدار با زلنسکی و رهبران اروپایی گفت: «ما انتظار داریم همه طرفهای ذیربط در زمان مناسب در روند گفتوگوهای صلح شرکت کنند و هرچه سریعتر به توافق صلحی عادلانه، پایدار و الزامآور برسند که همه طرفها آن را بپذیرند.»
چین در روز جمعه ۱۵ اوت نیز نسبت به دیدار رئیس جمهوری دونالد ترامپ و رئیس جمهوری روسیه ولادیمیر پوتین در آلاسکا واکنش مثبتی نشان داد.
چین از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، به دقت واکنش غرب را دنبال میکند تا پیامدهای احتمالی اقدام مشابه خود برای حمله به تایوانِ خودگردان را بسنجد. چین، تایوان را بخشی از قلمرو خود میداند و وعده داده است که با این جزیره دموکراتیک «اتحاد مجدد» برقرار کند. اما تایوان این ادعا را رد کرده و بر استقلال خود پافشاری میکند.
تحلیلگران چینی هشدار میدهند که اگر آمریکا به اوکراین تضمینهای امنیتی شبیه ناتو بدهد، فشار بر چین افزایش خواهد یافت.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه اعلام کرد که رئیس جمهوری روسیه در دیدار آلاسکا پذیرفت که ایالات متحده و اروپا بهطور مؤثر «تضمینهای امنیتی مشابه ماده ۵» به کییف ارائه دهند.
ژو جونوی، از اندیشکده چینی «هورایزن اینسایت» گفت: «اگر معضل امنیتی اروپا از طریق همچین تضمین امنیتی هرچند نه به آسانی، کاهش یابد و روابط آمریکا و روسیه بهبود یابد، آنگاه فشار ژئوپلیتیکی بر چین میتواند افزایش یابد.»
سونگ بو از مرکز امنیت و استراتژی بینالملل در دانشگاه چینهوا نیز معتقد است که «برای چین، کاهش شدت رویاروییهای نظامی و امنیتی بین روسیه و غرب ناگزیر این امکان را فراهم میکند که ایالات متحده حضور نظامی خود در اروپا را بازتنظیم کرده و منابع بیشتری را در منطقه آسیا-اقیانوس آرام متمرکز کند.»
کره جنوبی و نگرانی از نادیده گرفته شدن همسایه شمالی
در حالیکه آقای ترامپ در تلاش است روابطش با مسکو را تقویت کرده و میانجی صلح شود، کارشناسان هشدار دادهاند که وی ممکن است اعزام نیروهای کره شمالی برای کمک به روسیه در جنگ اوکراین را کماهمیت جلوه دهد.
به گفته تحلیلگران، سئول باید در نشست هفته آینده میان لی جائه میونگ رئیس جمهوری کره جنوبی و ترامپ با دقت دیپلماتیک عمل کند تا اطمینان آمریکا نسبت به پاسخ هماهنگ به همکاری نظامی کره شمالی با روسیه را به دست آورد؛ کما اینکه همکاری نظامی پیونگیانگ و مسکو ممکن است فراتر از جنگ کنونی ادامه یابد.
این در شرایطی است که معاهده شراکت راهبردی جامع کره شمالی و روسیه که در ماه ژوئن ۲۰۲۴ امضا شد، هنوز پابرجاست. طبق این معاهده، هر دو طرف متعهد شدهاند در صورت حمله خارجی به کمک همدیگر بیایند؛ بندی که حتی احتمال دخالت مستقیم روسیه در شبهجزیره کره را در صورت وقوع جنگ مطرح میکند.
در همین حال، خبرگزاری دولتی کره شمالی روز سهشنبه گزارش داد که کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی اعلام کرده است که کشورش باید به سرعت زرادخانه هستهای خود را گسترش دهد و تمرینات نظامی مشترک آمریکا و کره جنوبی را «بیان آشکار اراده آنها برای تحریک جنگ» خواند.
کره جنوبی و آمریکا این هفته رزمایشهای مشترک نظامی خود را آغاز کردند، و بخشی از آن شامل آزمایش واکنشی به تهدیدهای هستهای فزاینده کره شمالی نیز میشود.