ترکیبی از عطش برای اعتبار بینالمللی و رقابتی دهساله با اوباما و شاید اندکی تحریکگری؛ اینها عواملی است که به علاقه دونالد ترامپ برای دریافت جایزه صلح نوبل دامن زده است.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید ۳۱ ژوئیه به خبرنگاران گفت: «مدتهاست زمان آن رسیده که رئیسجمهور ترامپ برنده جایزه صلح نوبل شود.» اظهاراتی که مخالفان ترامپ به آن واکنش نشان دادند.
به گفته لیویت از زمان بازگشت ترامپ به قدرت در ۲۰ ژانویه، او «بهطور متوسط هر ماه یک توافق صلح یا آتشبس را میانجیگری کرده است.» او برای نمونه به میانجیگریهای ترامپ میان هند و پاکستان، کامبوج و تایلند، مصر و اتیوپی، رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو و صربستان و کوزوو اشاره کرد.
سخنگوی ارشد کاخ سفید همچنین به ایران اشاره کرد و حملات آمریکا به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی را از تصمیماتی دانست که به گفته او «به صلح جهانی کمک کرده است». او اما حرفی از جنگ اوکراین نزد؛ جنگی که ترامپ بارها وعده داده بود در «روز نخست» ریاستجمهوریاش به آن پایان خواهد داد. جنگ غزه نیز همچنان ادامه دارد؛ جنگی که آمریکا در آن به اسرائیل سلاح میرساند.
پاکستان، اسرائیل
برای بعضی از رهبران جهان اشاره به این جایزه معتبر، به نشانهای از حسننیت دیپلماتیک در برابر رئیسجمهوری آمریکا تبدیل شده که خود را صلحساز میداند.
پاکستان ترامپ را برای جایزه نوبل صلح نامزد کرده و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل هم چنین کاری کرده است.
اوایل ژوئیه در نشستی در کاخ سفید، خبرنگاری از روسایجمهور لیبریا، سنگال، موریتانی، گینه بیسائو و گابن پرسید آیا ترامپ شایسته این جایزه است یا نه. ترامپ با لبخند و در حالی که از تعریف رهبران آفریقایی خوشحال بود، گفت: «میتوانیم تمام روز این کار را انجام دهیم.»
دهها هزار نفر از جمله قانونگذاران، وزیران، برخی استادان دانشگاه، برندگان پیشین و اعضای کمیته نوبل میتوانند افرادی را برای دریافت این جایزه به کمیته نوبل معرفی کنند. مهلت نامزدی تا ۳۱ ژانویه است و هر سال برندگان در ماه اکتبر اعلام میشوند؛ امسال این مراسم ۱۰ اکتبر برگزار خواهد شد.
آنات آلون-بک، استادیار دانشکده حقوق دانشگاه کیس وسترن رزرو نام ترامپ را به پنج عضو کمیته نوبل که از سوی پارلمان نروژ منصوب شدهاند، پیشنهاد داده است. او که یک اسرائیلی-آمریکایی است به خبرگزاری فرانسه گفت این کار را به خاطر «رهبری خارقالعاده» و «هوشمندی راهبردی» ترامپ انجام داده که بهزعم او در پیشبرد صلح و آزادی گروگانهای غزه نقش داشته است.
هرگز نوبل نمیگیرم
برای عدهای، دادن این جایزه به فردی که نظم بینالمللی را برهم زده غیرقابلقبول است.
اِما شورتیس، پژوهشگر تاریخ و سیاست آمریکا در وبسایت «کانورسیشن» نوشت: «نامزد کردن ترامپ برای جایزه صلح نوبل مثل فرستادن یک کفتار به مسابقه سگهاست. البته که او شایسته این جایزه نیست.»
اما خود رئیسجمهور آمریکا نظر دیگری دارد. او فوریه امسال در دیدار با نتانیاهو در کاخ سفید گفت: «من سزاوارش هستم اما هرگز آن را به من نمیدهند.» ترامپ در ژوئن هم در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «نه، من هرکاری بکنم چه در موضوع روسیه/اوکراین، چه اسرائیل/ایران، هر نتیجهای که داشته باشد نوبل صلح را به من نخواهند داد. اما مردم میدانند و این تنها چیزی است که برای من مهم است.»
گرت مارتین، استاد روابط بینالملل دانشگاه آمریکایی به خبرگزاری فرانسه گفت ترامپ «به جوایز و افتخارات علاقه ویژهای دارد و از چنین اعتبار بزرگی بهشدت استقبال خواهد کرد.»
به گفته او ترامپ از ۱۰ سال پیش که وارد عرصه سیاست شد، همواره خود را رقیب باراک اوباما میداند؛ اوبامایی که در سال ۲۰۰۹ برنده جایزه صلح نوبل شد. اعطای این جایزه به رئیسجمهوری دموکرات، تنها ۹ ماه پس از آغاز کارش، در آن زمان بحثهای زیادی بهپا کرد و این بحثها هنوز هم ادامه دارد.
ترامپ اکتبر ۲۰۲۴ و در جریان کارزار انتخاباتی خود گفته بود: «اگر اسمم اوباما بود، جایزه نوبل را در ۱۰ ثانیه به من میدادند.»
۳۳۸ نامزد
سه رئیسجمهور دیگر ایالات متحده آمریکا یعنی تئودور روزولت، وودرو ویلسون و جیمی کارتر نیز قبلا برنده این جایزه شدهاند. هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه سابق آمریکا هم در سال ۱۹۷۳ برای تلاشهایش در پایان دادن به جنگ ویتنام این جایزه را دریافت کرد؛ انتخابی که با انتقادهای زیادی روبهرو شد.
فهرست نامزدهای جایزه صلح نوبل محرمانه است و تنها در صورتی اعلام میشود که پیشنهاددهندگان خودشان آن را علنی کنند، اما شمار نامزدها منتشر میشود. امسال، ۳۳۸ نفر برای دریافت این جایزه نامزد شدهاند.
برخی سایتهای شرطبندی ترامپ را دومین شانس برنده شدن میدانند؛ پس از یولیا ناوالنایا، همسر الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان روسیه که اخیرا درگذشت.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
برخی سایتهای شرطبندی ترامپ را پس از پس از یولیا ناوالنایا، همسر الکسی ناوالنی، دومین شانس دریافت این جایزه میدانند؛ الکسی ناوالنی، یکی از مخالفان پوتین بود که اخیرا درگذشت.