دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا چهارشنبه شب اعلام کرد که توافقی با پاکستان حاصل شده تا آمریکا در توسعه ذخایر نفتی اسلام‌آباد مشارکت کند. پاکستان نیز گفت که این توافق منجر به کاهش تعرفه‌های واردات محصولات پاکستانی به آمریکا شده است. اما این برای رقابت منطقه‌ای پاکستان با هند چه معنایی دارد؟
آگهی
محمد اورنگ‌زیب، وزیر دارایی پاکستان روز پنج‌شنبه اعلام کرد که در واشنگتن با مقام‌های ارشد آمریکایی دیدار کرده است و این توافق را برای هر دو کشور «برد-برد» خواند.
او برای دومین بار در دو هفته گذشته به واشنگتن سفر کرده بود تا مذاکرات نهایی درباره توافق تعرفه‌ای را انجام دهد.
آمریکا در ماه آوریل قصد داشت تعرفه‌ای ۲۹ درصدی بر واردات کالاهای پاکستانی اعمال کند، اما این تصمیم به مدت ۹۰ روز تعلیق شد تا فرصت مذاکرات تجاری برای همه کشورها از جمله پاکستان فراهم شود.
وزارت دارایی پاکستان پس از دور نهایی مذاکرات در واشنگتن در بیانیه‌ای اعلام کرد: «این توافق آغازگر عصر جدیدی از همکاری‌های اقتصادی، به‌ویژه در حوزه‌های انرژی، معادن و مواد معدنی، فناوری اطلاعات، رمزارز و سایر بخش‌هاست.»
با اعلام تعرفه‌های جدید توسط کاخ سفید در روز پنج‌شنبه، پاکستان کمترین نرخ تعرفه را در بین کشورهای جنوب آسیا به خود اختصاص داد.
دلیل خوشحالی پاکستان چیست؟
تصمیم واشنگتن برای کاهش تعرفه‌های تجاری پاکستان از ۲۹ به ۱۹ درصد با استقبال گسترده در این کشور مواجه شده است. نخست‌وزیر پاکستان نیز با انتشار بیانیه‌ای در پلتفرم ایکس، از دونالد ترامپ تشکر کرد.
این تصمیم در داخل کشور به‌ویژه به این دلیل مورد توجه قرار گرفته که نرخ تعرفه‌های پاکستان اکنون به‌مراتب کمتر از رقیب دیرینه‌اش یعنی هند است. اعمال تعرفه ۲۵ درصدی دولت ترامپ بر کالاهای هندی، تا حدی نگرانی‌های اسلام‌آباد را درباره تلاش دهلی‌نو برای انزوای اقتصادی پاکستان کاهش داده است.
اسلام‌آباد نیز روز پنج‌شنبه مالیات ۵ درصدی بر خدمات دیجیتال خارجی را که ماه گذشته وضع شده بود، به نشانه حسن‌نیت به ایالات متحده لغو کرد.
ایالات متحده بزرگترین بازار صادرات نساجی پاکستان است و پاکستان در این بخش رقابت مستقیمی با کشورهای هند، بنگلادش و ویتنام دارد که همه آن‌ها با تعرفه‌های بالاتری روبه‌رو شده‌اند.
مازاد تجاری پاکستان با ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ حدود ۳ میلیارد دلار بود که عمدتاً به‌دلیل صادرات نساجی به دست آمده است.
انتظار می‌رود اعلام تعرفه‌های جدید آمریکا، به بخش نساجی پاکستان که مسئول حدود ۶۰ درصد از کل صادرات این کشور است، رونق ببخشد.
آیا اکتشاف نفت در آب‌های پاکستان میسر می‌شود؟
پاکستان در سال‌های اخیر شاهد چندین تلاش ناموفق برای اکتشاف نفت در مناطق دریایی خود بوده است. بر اساس برآوردهای مختلف، ذخایر اثبات‌شده و قابل استخراج نفت خام متعارف در پاکستان بین ۲۳۴ میلیون تا ۳۵۳ میلیون بشکه است که جایگاه این کشور را حدود پنجاهم در جهان قرار می‌دهد.
هرچند منابع عظیم نفت شیل در پاکستان وجود دارد و بر طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا تا ۹.۱ میلیارد بشکه قابلیت استخراج دارد، اما تاکنون هیچ پروژه جدی در این زمینه آغاز نشده است.
نفت بزرگترین قلم وارداتی پاکستان محسوب می‌شود. طبق داده‌های بانک مرکزی، در سال مالی منتهی به ۳۰ ژوئن ۲۰۲۵ میلادی پاکستان ۱۱.۳ میلیارد دلار نفت وارد کرده که تقریباً یک‌پنجم کل واردات کشور را تشکیل می‌دهد.
انتقاد تند ترامپ از هند و روابط نزدیکش با روسیه
پیشرفت در روابط میان ایالات متحده و پاکستان، کمتر از یک روز پس از آن روی داد که واشنگتن تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر هند اعمال کرد.
ایالات متحده این تعرفه و سایر جریمه‌های مالی را که از اول اوت (دهم مرداد) اجرایی می‌شوند، به دلیل ادامه تجارت هند با روسیه با وجود تحریم‌های مرتبط با اوکراین، وضع کرده است.
دونالد ترامپ روز چهارشنبه از اقتصادهای روسیه و هند انتقاد کرد و افزود که هند یکی از «بالاترین» تعرفه‌های تجاری در جهان را دارد.
او گفت: «برایم مهم نیست هند با روسیه چه می‌کند. اگر بخواهند اقتصادهای مرده‌شان را با هم نابود کنند، به من ربطی ندارد. ما تجارت بسیار کمی با هند داشته‌ایم چون تعرفه‌هایشان خیلی بالاست، از بالاترین تعرفه‌ها در دنیاست.»
توافق واشنگتن و اسلام‌آباد از منظر دیپلماتیک نیز ممکن است پیامدهای گسترده‌تری داشته باشد زیرا واشنگتن نگران وابستگی فزاینده پاکستان به چین است.
پاکستان در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ به آمریکا نزدیکتر شده و حتی در ماه ژوئن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده را برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد کرده است.