پژوهشگران در آلمان می‌گویند موفق به «احیای» جلبک‌هایی شدند که بیش از ۷ هزار سال در اعماق رسوبات دریای بالتیک در حالت خاموش یا خواب باقی مانده بودند.
آگهی
این جلبک‌ها که نوعی فیتوپلانکتون هستند، در سال ۲۰۲۱ از عمق حدود ۲۴۰ متری در ناحیه «گاتلند شرقی» دریای بالتیک استخراج شده بودند.
بسیاری از موجودات زنده، از باکتری‌ها و پلانکتون‌ها گرفته تا پستانداران، توانایی ورود به حالتی به‌نام «خواب زیستی» یا «فاز غیرفعال» را دارند. حالتی که در آن، فعالیت‌های زیستی به حداقل می‌رسد تا در برابر شرایط نامناسب محیطی دوام بیاورند.
فیتوپلانکتون‌ها در دوران این خواب به سمت رسوبات کف دریا پایین می‌روند و با مدفون شدن در درون لایه‌های فاقد نور و اکسیژن زیر بستر دریا، برای سال‌های زیاد حفظ می‌شوند.
در آزمایشی پیشگامانه، دانشمندان مؤسسه تحقیقات دریای بالتیک لایب‌نیتس در آلمان موفق شده‌اند با استفاده از روشی موسوم به «زیست‌شناسی رستاخیزی» این پلانکتون‌ها را در شرایط مساعد نوری و غذایی دوباره فعال کنند.
محققان می‌گویند این جلبک‌ها پس از هزاران سال توانسته‌اند بار دیگر فعالیت زیستی کامل خود را بازیابند.
به گفته دکتر «سارا بولیوس»، متخصص فیتوپلانکتون و نویسنده اصلی مقاله، در ۹ نمونه رسوبی، این جلبک‌های خاموش توانستند از حالت خواب بیدار شوند.
این جلبک‌ها با نام علمی «اسکلتونما مرینوی» (Skeletonema marinoi)، گونه‌ای رایج در جلبک‌های دریای بالتیک و تنها گونه‌ای از این نمونه‌ها بودند که با موفقیت احیا شدند.
موفقیت در زنده‌سازی ارگانیسم‌هایی با قدمت چند هزار ساله به‌ندرت گزارش شده است و از همین رو این اقدام دانشمندان دستاوردی نادر محسوب می‌شود.
دانشمندان می‌گویند نکته حائز اهمیت این بوده است که این پلانکتون‌ها حتی پس از هزاران سال همچنان «توانایی فتوسنتز» داشتند و می‌توانستند اکسیژن تولید کنند. امری که نشان‌دهنده حفظ کامل عملکرد زیستی آن‌هاست.
بر اساس ساختار لایه‌ای روشن و مشخص رسوبات دریای بالتیک، می‌توان به‌دقت زمان به خواب رفتن هر نمونه را تعیین کرد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
به گفته تیم پژوهش، هدف نهایی آن‌ها از این مطالعات نه فقط درک تاریخچه حیات پلانکتونی، بلکه بازسازی شرایط زیست‌محیطی گذشته مانند شوری آب، دمای دریا و سطح اکسیژن بر اساس مقایسه موجودات زندۀ احیاشده با گونه‌های امروزی است.
دکتر بولیوس می‌گوید: «چنین رسوباتی مانند یک کپسول زمانی هستند که اطلاعاتی ارزشمند از اکوسیستم‌های گذشته، جمعیت‌های زیستی و تغییرات ژنتیکی در اختیار ما می‌گذارند.»
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «ISME» منتشر شده است.